Galesauridae
| Galesauridae Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Laat-Perm tot Vroeg-Trias | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
| Thrinaxodon liorhinus | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Familie | |||||||||||||
| Galesauridae Lyddeker, 1890 | |||||||||||||
 | |||||||||||||
| Galesaurus planiceps | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons | |||||||||||||
| |||||||||||||
De Galesauridae zijn een familie van uitgestorven cynodonten uit het tijdvak Trias. Fossiele resten van de galesauriërs zijn gevonden in Zuid-Afrika (Karoo Beds) en Antarctica (Fremouw-formatie) en Brazilië.
De galesauriërs ontwikkelden zich in het Laat-Perm of Vroeg-Trias uit de procynosuchiden. Alle soorten waren ongeveer 50 cm lange omnivoren of carnivoren die jacht maakten op onder meer kleine dicynodonten en ongewervelde dieren. Aan het einde van het Vroeg-Trias stierven de galesauriërs uit en werden vervangen door de chiniquodonten en Cynognathus. Waarschijnlijk waren de galesauriërs ook warmbloedig.
Beschrijving
Samen met de familie Thrinaxodontidae en de uitgebreide clade Eucynodontia (waartoe ook de zoogdieren behoren), vormt ze het niet-geordende taxon Epicynodontia. Galesauriden verschenen voor het eerst in het Laat-Perm, slechts een miljoen jaar (of misschien slechts duizend jaar) voor de grootste uitsterving aller tijden, de Perm-Trias extinctie.
Galesauriden behoren tot de meest primitieve Epicynodontia. Misschien leken ze op basale cynodonten zoals de Procynosuchidae, en misschien stamden ze af van een Procynosuchide-achtige voorouder, maar de galesauriden waren geavanceerder dan de basale cynodonten. Het is duidelijk dat veel galesauriërs, net als veel andere epicynodontiërs, een volledig secundair verhemelte hadden, waardoor ze voedsel konden doorslikken tijdens het ademen, en het tandbeen was vergroot ten opzichte van dat van hun voorouders. Hun temporale fenestrae zijn veel groter dan die van de procynosuchiden, maar niet zo groot als bij de verder gevorderde epicynodonten. Hun snuiten zijn eerder breed dan hoog en ze liepen mogelijk rechtop, met de poten onder het lichaam zoals de meeste andere cynodonten.
Fossielen van galesauriden worden bijna overal ter wereld gevonden. Ze behoorden tot de overlevenden van het Perm-Trias extinctie, maar ze stierven uit in het Midden-Trias, net als de therocephaliërs. Tot de geslachten van de familie Galesauridae behoort onder andere de naamgenoot Galesaurus.
Indeling
De familie Galesauridae omvat zeven geslachten en acht soorten. Op Thrinaxodon na zijn alle soorten alleen gevonden in Zuid-Afrika.
- Cynosaurus
- Cynosaurus suppostus
- Galesaurus
- Galesaurus planiceps
- Nanictosaurus
- Nanictosaurus kitchingi
- Platycraniellus
- Platycraniellus elegans
- Progalesaurus
- Progalesaurus lootsbergenesis
- Thrinaxodon
- Thrinaxodon liorhinus
- Thrinaxodon brasiliensis
- Bolotridon
- Bolotridon frerensis
Bronnen, noten en/of referenties
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Galesauridae op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
Literatuur
- Gould, S. J., & Andrews, P., & Benton, M., & Janis, C., & Sepkoski Jr., J. J., & Stringer, C. (1993) Verslag van het leven. Evolutie als aangrijpend drama van selectie, overleven en uitsterven. Schuyt & Co, Haarlem. ISBN 90 6097 345 3
- Czerkas, S. J., & Czerkas, S. A. (1990). De oerwereld van de dinosauriërs. Tirion, Baarn. ISBN 90-5121-448-0
- Malam, J., & Parker, S (2003). Dinosaurussen en andere prehistorische dieren. Parragon. ISBN 1 40541 315 8
- Palmer, D.,& Cox, B.,& Gardiner, B.,& Harrison, C.,& Savage, R. J. G. (2000). De geïllustreerde encyclopedie van dinosauriërs en prehistorische dieren. Köneman, Keulen. ISBN 3 8290 6747 X
- Parker, S. (2005). De complete gids over dinosauriërs. Veltman uitgevers, Utrecht. ISBN 90 5920 430 1
- Palmer, D. (2009). Evolutie. Historisch panorama van het leven op aarde. Tirion natuur, Baarn. ISBN 978 90 5210 782 0
- Haines, T., & Chambers, P. (2005). The complete guide to prehistoric life BBC books, Londen. ISBN 978 0 563 52219 5
- Palmer, D., & Brasier, M., & Burnie, D., & Cleal, C., & Crane, P., & Thomas, B. A., & Buttler, C., & Cope, J. C. W., Owens, R. M., & Anderson, J., & Benson, R., & Brusatte, S., & Clack, J., & Dennis-Bryan, K., & Duffin, C., & Hone, D., & Johanson, Z., & Milner, A., & Naish, D., & Parsons, K., & Prothero, D., & Xing, X., & McNamara, K., & Coward, F., & Beatty, R. (2009) Prehistoric Life Dorling Kindersley, London. ISBN 978 0 7566 5573 0
- Lambert, D., & Naish, D., & Wyse, E. (2002) Lexikon der Dinosaurier und anderer Tiere der Urzeit. Dorling Kindersley, München. ISBN 3-8310-0342-4
- Werner, H. 1000 dinosaurier. NGV, Frankfurt. ISBN 978-3-625-11519-9
