Spergularia bocconei

Spergularia bocconei
Spergularia bocconei
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'Nieuwe' tweezaadlobbigen
Orde:Caryophyllales
Familie:Caryophyllaceae (Anjerfamilie)
Geslacht:Spergularia (Schijnspurrie)
Soort
Spergularia bocconei
(Scheele) Graebn. (1919)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Spergularia bocconei op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Spergularia bocconei is een plantensoort uit de anjerfamilie (Caryophyllaceae). De soort is vernoemd naar de Siciliaanse botanicus Paolo Boccone. George Heinrich Adolf Scheele was in 1843 de eerste die de soortnaam geldig publiceerde, als Alsine bocconi.[1] Scheele citeerde daarbij de naam "Arenaria bocconi" van Joseph-François Soleirol (1781–1851), een nomen nudum dat in 1840 als variëteit van Arenaria media L. (=Spergularia media) was gepubliceerd door Ernst Gottlieb von Steudel, die vermeldt dat de plant op Corsica was verzameld.[2] In 1919 plaatste Paul Graebner de soort als Spergularia bocconei in het geslacht Spergularia.[3][4] Pedersen plaatste de soort in 1984 in het geslacht Spergula omdat hij de naam Spergularia in de synonymie van Spergula plaatste,[5] een keuze die weinig navolging kreeg.

Spergularia bocconei is een laagblijvende plant van kwelders, zoutmoerassen, en zandige bodems op zeeniveau. Ze bloeit in het voorjaar. De soort komt van oorsprong voor in het zuiden en westen van Europa, in het gebied van de Middellandse Zee, en langs de Atlantische kust van Spanje, Portugal en Frankrijk, tot aan de Kanaaleilanden. Ze is ingevoerd in Californië en Oregon in de Verenigde Staten en komt daar nu ook in het wild voor.

Spelling van de naam

Van het epitheton van deze soort komen in de literatuur drie schrijfwijzen voor: bocconi, bocconei en bocconii. In het eerste geval wordt de eerste publicatie van de naam door Scheele in 1843 gevolgd, in het tweede geval die van de combinatie zoals die in 1919 door Graebner werd gepubliceerd, de derde variant is zeer zeldzaam.

De toenamen bocconi en bocconii zijn afgeleid van gelatiniseerde vormen van Boccones naam: "Bocconus" en "Bocconius". Toen Graebner de soort in 1919 in een ander geslacht plaatste, was inmiddels de tweede editie van de Règles internationales de la nomenclature botanique (1912) verschenen. Die voorzag niet in gelatiniseerde namen van mensen maar adviseerde om een soortnaam waarin een man vernoemd werd, te vormen door een -i achter de naam te plaatsen indien die eindigde op een klinker anders dan een -a.[6] Graebner volgde dus de geldende regels door bocconei te spellen. In latere edities van de Code werd er een bepaling toegevoegd dat afleiden van een gelatiniseerde vorm van een naam is toegestaan als er een lang gevestigde gelatiniseerde naam voorhanden is.[7]

Boccone gebruikte zelden een gelatiniseerde vorm van zijn naam: in al zijn boeken bijvoorbeeld, zelfs degene die in het Latijn werden uitgegeven, staat zijn naam als "Paolo Boccone" op de titelpagina, hoewel dat niet volgens het gebruik van die tijd was.[8] Linnaeus noemde hem "Bocco" (genetivus: bocconis), mogelijk omdat hij dacht dat "Boccone" een ablativus was. Van Boccones naam lijkt dus geen gevestigde gelatiniseerde vorm te bestaan. In dat geval is bocconei de te prefereren vorm, maar andere opvattingen zijn mogelijk.[9]

Bronnen

  • Jepson Manual Treatment
  • USDA Plants Profile
  • Fotoserie op CalPhoto

Noten en referenties

  1. Scheele, G.H.A. (1843). Beiträge zur deutschen und schweizerischen Flora (Fortsetzung). Flora oder allgemeine botanische Zeitung 26(26): 431
  2. Steudel, E.G. von (1840). Nomenclator botanicus ed. 2, 1: 123 en 125
  3. Graebner, K.O.R.P.P. (1919). Spergularia. in: Ascherson & Graebner,Synopsis der mitteleuropaïschen Flora 5(1): 849
  4. Verscheidene (vooral Amerikaanse) bronnen citeren deze naam als Spergularia boccon(e)i (Scheele) Foucaud ex Merino. De enige bron die daar een bibliografische referentie bij geeft is Tropicos, Missouri Botanical Garden. De gegeven referentie is: "Mem. Soc. Esp. Hist. Nat. 2(9): 496. 1904". De afkorting van de titel is daarin onvolledig: de standaard afkorting van de titel (fide IPNI) is "Mem. Real Soc. Esp. Hist. Nat." ("Real" werd in latere jaargangen achterwege gelaten). Op de aangehaalde pagina komt inderdaad de naam "Spergularia Bocconi Foucaud (in litt.)" voor, maar zonder een verwijzing naar het basioniem (direct noch indirect: noch de auteur Scheele van het basioniem, noch het basioniem geslacht Alsine, noch een bibliografische referentie wordt vermeld), dus is deze naam niet toelaatbaar volgens ICBN (Vienna Code) Art. 32.5 en 32.6. ("in litt." = in litteris, wat "in een brief" betekent.) Zie: Merino, R.P. (1904). Contribución á la Flora de Galicia. Memorias de la real Sociedad española de Historia natural 2(9): 496 en ICBN (Vienna Code) Art. 32
  5. Pedersen, T.M. (1984). Flora Patagónica (Coleccion Cientifica 8) 4a: 256
  6. Briquet, J. (1912). Règles internationales de la nomenclature botanique adoptées par le Congrès international de botanique de Vienne, 1905, deuxième édition mise aux point d'après les décisions du Congrès international de botanique de Bruxelles, 1910 Art. 26, Recommendation XI (Frans)Art. 26, Recommendation XI (Engels)
  7. ICBN (Vienna Code) Art. 60.11 en Rec. 60.C.1(a) en 60.C.2
  8. Het gebruik was juist dat bij boeken in het Latijn de genetivus of de ablativus van een gelatiniseerde vorm van de naam van de auteur op de titelpagina stond.
  9. Flora of North America