Stijf ijzerhard

Stijf ijzerhard
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Embryophyta (Landplanten) Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten) Clade: Bedektzadigen Clade: 'nieuwe' Tweezaadlobbigen Clade: Lamiiden Orde: Lamiales Familie: Verbenaceae (IJzerhardfamilie) Geslacht: Verbena
Soort
Verbena bonariensis L. (1753)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Stijf ijzerhard op Wikispecies
Portaal    Biologie

Stijf ijzerhard (Verbena bonariensis) is een overblijvende plant uit de ijzerhardfamilie (Verbenaceae). De soort komt van nature voor in Zuid-Amerika en is van daaruit over de hele wereld verspreid. In Nederland is de soort ook ingeburgerd. Stijf ijzerhard wordt veel gebruikt als sierplant. Het aantal chromosomen is 2n = 28.^[1]

De plant wordt 30-180 cm hoog. De rechtopgaande, vierkante stengel vertakt bovenaan en is bezet met ruwe haren. In de loop der jaren verhout de basis. De stengels hebben zeer lange internodiën waardoor ze bijna bladloos lijken. De 7-13 cm lange en 5-15 mm brede, half stengelomvattende, ruwe, grijsgroene bladeren zijn langwerpig tot lineair lancetvormig en grof gezaagd. Ze zijn aan de bovenzijde iets, ruw behaard en aan de onderzijde zacht behaard. Het blad blijft in zachte winters groen.

Stijf ijzerhard bloeit vanaf juli tot in de herfst met geurende, lavendelkleurige tot roze-violette bloemen. De bloeiwijze is een tot 5 cm breed met kleverige klierharen bezet samengesteld scherm. Bij de bloei zijn de lancetvormige schutbladen ongeveer even lang als de kelk of korter. De vijf, donzig behaarde, 2,5-3,5 mm lange kelkblaadjes zijn buisvormig vergroeid met korte slippen. De lavendelkleurige tot roze-violette bloemkroon bestaat uit een vergroeide, 6-7 mm lange, donkere, fijn behaarde bloemkroonbuis en een ongeveer zes mm brede, lichtere bloemkroonrand van vijf stompe, uitgerande, ongeveer 2 mm lange bloemkroonlobben.

De vrucht is een vierkluizige vrucht met 1,5 tot 1,8 mm lange, bruine, langwerpige nootjes.

• 
  Plant
• 
  Stengel
• 
  Blad
• 
  Bloeiwijze
• 
  Bloemen
• 
  Bloemen
• 
  Nootjes

Stijf ijzerhard komt vooral tussen stenen voor.

• stijf ijzerhard (Verbena bonariensis) verspreiding in Nederland, volgens NDFF Verspreidingsatlas
• Stijf ijzerhard (Verbena bonariensis) op SoortenBank.nl (gearchiveerd) (gebaseerd op de Heukels²³, dit is de voorlaatste uitgave)
• Stijf ijzerhard op Wilde planten
• (fr) Verbena bonariensis op Tele Botanica
• Verbena bonariensis in de Flora of Pakistan
• The Plant List met synoniemen

Zie de categorie Verbena bonariensis van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Wikispecies heeft een pagina over Verbena bonariensis.