Abelia (roślina)
Abelia chinensis | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | szczeciowce | ||
Rodzina | przewiertniowate | ||
Rodzaj | abelia | ||
Nazwa systematyczna | |||
Abelia R. Brown in Abel Narr. J. China 376. Aug 1818[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
A. chinensis R. Brown[3] | |||
|
Abelia[4] (Abelia) – rodzaj roślin z rodziny przewiertniowatych (Caprifoliaceae). Obejmuje w zależności od ujęcia systematycznego od 3 do 30 gatunków. Występują one we wschodniej Azji oraz w Meksyku[5]. Niektóre gatunki i mieszańce (np. abelia wielkokwiatowa A. ×grandiflora[4]) uprawiane są jako krzewy ozdobne. Walorem są liczne, efektowne kwiaty o długich rurkach korony oraz ładny pokrój[6].
Morfologia
- Pokrój
- Krzewy o łukowato wygiętych pędach, osiągające do 1,8 m wysokości[6].
- Liście
- Zimozielone lub opadające zimą, naprzeciwległe, rzadziej w okółkach po 3–4. Krótkoogonkowe, bez przylistków. Blaszka całobrzega, do ząbkowanej i karbowano-piłkowanej[7].
- Kwiaty
- Rozwijają się w kątach liści[7] obficie i obecne są przez długi czas w ciągu lata[6]. Powstają pojedynczo, w parach lub wiechach. Przysadki drobne, w liczbie 4 lub 6. Działek kielicha jest od 2 do 5, są rozpostarte i trwałe, kształtu wąskolancetowatego do eliptycznego. Korona dzwonkowata, rurkowata z 5 łatkami na końcu lub dwuwargowa, barwy białej, żółtej, różowej do czerwonej. Pręciki dwusilne (dwa są dłuższe od reszty), przywierają do rurki korony. Zalążnia wąskopodługowata, trójkomorowa, z czego tylko jedna komora z pojedynczym płodnym zalążkiem. Szyjka słupka nitkowata, zwieńczona główkowatym, białym i brodawkowatym znamieniem[7].
- Owoce
- Skórzaste niełupki tkwiące w trwałym kielichu[7].
Systematyka
- Wykaz gatunków[8]
- Abelia angustifolia Bureau & Franch.
- Abelia anhwensis Nakai
- Abelia aschersoniana (Graebn.) Rehder
- Abelia biflora Turcz.
- Abelia brachystemon (Diels) Rehder
- Abelia buddleioides W.W.Sm.
- Abelia cavaleriei H.Lév.
- Abelia chinensis R.Br. – abelia chińska[4]
- Abelia chowii G.Hoo
- Abelia corymbosa Regel & Schmalh.
- Abelia dielsii (Graebn.) Rehder
- Abelia engleriana (Graebn.) Rehder
- Abelia forrestii (Diels) W.W. Sm.
- Abelia gracilenta W.W.Sm.
- Abelia grandifolia Villarreal
- Abelia hersii Nakai
- Abelia integrifolia Koidz.
- Abelia ionandra Hayata
- Abelia lipoensis M.T.An & G.Q.Gou
- Abelia macrotera (Graebn. & Bruchw.) Rehder
- Abelia mexicana Villarreal
- Abelia mosanensis I.C.Chung ex Nakai – abelia mosaneńska[4], abelia mosańska[9]
- Abelia occidentalis Villarreal
- Abelia onkocarpa (Graebn.) Rehder
- Abelia parvifolia Hemsl.
- Abelia triflora R.Br. ex Wall.
- Abelia tyaihyoni Nakai
- Abelia umbellata (Graebn.) Rehder
- Abelia uniflora R.Br. ex Wall. – abelia jednokwiatowa
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-09-28] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-09-29].
- ↑ a b c d Czekalski Mieczysław: Liściaste krzewy ozdobne. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2006, s. 111. ISBN 83-09-01790-1.
- ↑ David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 2008, s. 1. ISBN 0-521-82071-5.
- ↑ a b c GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 34, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- ↑ a b c d Abelia R. Brown. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-03-29].
- ↑ Abelia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-03-29].
- ↑ Władysław Danielewicz, Tomasz Maliński: Drzewa i krzewy Ogrodu Dendrologicznego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2011, s. 127. ISBN 978-837160-642-7.
- БРЭ: 660705
- DSDE: Abelia
- Hrvatska enciklopedija: 110
Identyfikatory zewnętrzne: