Adam Benisz
 | |
 pułkownik | |
| Data i miejsce urodzenia | 10 listopada 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 24 stycznia 1991 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Formacja |
|
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  | |
Adam Karol Benisz (ur. 10 listopada 1888 w Nowym Sączu, zm. 24 stycznia 1991 tamże) – doktor praw, działacz narodowy na Śląsku, pułkownik.
Życiorys
W 1909 został absolwentem C.K. gimnazjum w Nowym Sączu[1]. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1912, wspólnie z przyjacielem Tadeuszem Górskim „Szarym” założył w Nowym Sączu X Polską Drużynę Strzelecką. W 1914 walczył w Legionach Polskich.
Był członkiem Głównego Komitetu Wykonawczego dla Spraw Śląska w pierwszym powstaniu śląskim, później w trzecim m.in. dowódcą okręgu w Kędzierzynie i następnie działaczem plebiscytowym.
8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 118. lokatą w korpusie oficerów sądowych (od 1 stycznia 1937 korpus oficerów audytorów)[2][3].
W 1920 uczestniczył w zakładaniu NPR, w 1932 zorganizował Związek Młodzieży Robotniczej im. Stefana Żeromskiego w Katowicach. Był też radcą Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach. 28 czerwca 1933 został przewodniczącym Sądu Brackiego Rozjemczego w Katowicach[4].
Po wybuchu II wojny światowej, 17 września 1939, w Zbarażu trafił do radzieckiej niewoli. Dwa lata spędził w łagrze. W 1941 wstąpił do armii gen. Andersa w ZSRR, 1945–1947 przebywał w W. Brytanii, a po powrocie do kraju działał w Komisji Prawa Górniczego w Katowicach.
Zmarł 24 stycznia 1991. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu komunalnym przy ul. Śniadeckich 19 w Nowym Sączu.
Publikacje
- Z trzeciego powstania na Górnym Śląsku. Walka o Kędzierzyn (Katowice 1926)
- Górny Śląsk w walce o polskość (Katowice 1930)
- Walki o Kędzierzyn i Górę Św. Anny (Katowice 1961)
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości (17 września 1932)[5]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1932)[6]
Przypisy
- ↑ Wybitni absolwenci. dlugosz.edu.pl. [dostęp 2020-05-07].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1097.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 199.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 155, poz. 195 - Obwieszczenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 28 czerwca 1933 r.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu pracy narodowej”.
Bibliografia
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Nowa encyklopedia powszechna PWN, t. 1, Warszawa 1998.
- Benisz Adam Karol, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2016-11-26] .
- http://www.sbc.nowysacz.pl/Content/1589/Almanach_86-87.pdf
- https://dziennikpolski24.pl/zapomniany-czlowiek-historia/ar/2360368
Kontrola autorytatywna (osoba):
- PWN: 3876037
