Aleksander Rewerowski

Aleksander Marian Rewerowski
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

4 września 1897
Brylińce

Data i miejsce śmierci

6 maja 1958
Kluczbork

Przebieg służby
Lata służby

1915–1945

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

64 Pułk Piechoty

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Aleksander Marian Rewerowski vel Rothkähl[a] (ur. 4 września 1897 w Brylińcach, zm. 6 maja 1958 w Kluczborku) – major piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

Urodził się 4 września 1897 w Brylińcach, w ówczesnym powiecie przemyskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Karola i Ludwiki z Szeparowiczów[2][3][4]. Był młodszym bratem Emila ps. „Rewera” (1896–1964), porucznika artylerii Wojska Polskiego[5][6], uczestnika powstania warszawskiego[7][8].

2 kwietnia 1915[9] został wcielony do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej. Walczył w szeregach 35 Pułku Piechoty Obrony Krajowej Złoczów[10]. Początkowo walczył na froncie rosyjskim, gdzie dostał się do niewoli, z której udało mu się uciec[10]. Później został skierowany na front włoski, gdzie został dwukrotnie ranny[10]. W międzyczasie ukończył Szkołę Oficerów Rezerwy i oficerski kurs szturmowy[10].

W czasie wojny z bolszewikami walczył w szeregach 31 Pułku Strzelców Kaniowskich[10][11][12]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 357. lokatą w korpusie oficerów piechoty[13]. Później został przydzielony do Oddziału Wyszkolenia Sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi[14]. 1 grudnia 1924 został awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 53. lokatą w korpusie oficerów piechoty[15]. W lipcu 1925 został przeniesiony do 25 Pułku Piechoty w Piotrkowie i przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Końskie na stanowisko oficera instrukcyjnego[16]. W marcu 1926, w związku z likwidacją stanowiska oficera instrukcyjnego, wrócił do macierzystego pułku[17][18][19]. W czerwcu 1933 został przeniesiony z 25 pp do Korpusu Ochrony Pogranicza[20]. Dowodził kompanią odwodową Batalionu KOP „Dawidgródek”. 27 czerwca 1935 został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 i 7. lokatą w korpusie oficerów piechoty[21]. W sierpniu tego roku został przeniesiony z KOP do 64 Pułku Piechoty w Grudziądzu na stanowisko dowódcy batalionu[22].

W 1939 dowodził I batalionem 64 pp[23][24]. 1 września 1939 około godz. 20.30 zastąpił rannego ppłk. dypl. Bolesława Ciechanowskiego na stanowisku dowódcy pułku[25][26]. Dowodził nim w czasie bitwy nad Ossą, podczas walk odwrotowych, a następnie w bitwie nad Bzurą. 12 września dowodzony przez niego pułku stoczył walkę o opanowanie Łowicza, „uwieńczoną pięknym sukcesem dzięki wykorzystaniu dobrze pracującej liczniejszej artylerii”[27]. 22 września 1939 dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu VII A Murnau. W kwietniu 1945, po uwolnieniu z niewoli, wrócił do kraju[4]. Zmarł 6 maja 1958 w Kluczborku[4], w czasie podróży służbowej[10].

Aleksander Rewerowski w 1920 ożenił się z Zofią Lichocką[10].

11 listopada 1966 dowodzony przez niego pułk został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[28][29].

Ordery i odznaczenia

18 września 1933 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[2].

Uwagi

  1. ↑ Komisariat Rządu m. st. Warszawy decyzją nr 5966/0/29 z 19 kwietnia 1929 zezwolił kpt. Rothkählowi Aleksandrowi Marianowi z 25 pp na zmianę nazwiska rodowego „Rothkähl” na nazwisko „Rewerowski”[1].

Przypisy

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929, s. 416.
  2. ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-17]..
  3. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-17].
  4. ↑ a b c Janicki i Leszczyński 2017 ↓, s. 37.
  5. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-17].
  6. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 275, 837.
  7. ↑ Emil Rewerowski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2021-07-18]..
  8. ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-03-16].
  9. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-17].
  10. ↑ a b c d e f g Kawczyński 2015 ↓, s. IV.
  11. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 111, 848.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 215, 425.
  13. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 77.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 49, 200, 368.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 738.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 24 lipca 1925 roku, s. 414, 415.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 8.
  18. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 41, 206.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 50, 555.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933, s. 143.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 28 czerwca 1935, s. 70.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 102.
  23. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 24, 623.
  24. ↑ Krzyś 1993 ↓, s. 37.
  25. ↑ Historia ↓, s. 113.
  26. ↑ Krzyś 1993 ↓, s. 23.
  27. ↑ Porwit 1983 ↓, s. 251-252.
  28. ↑ Krzyś 1993 ↓, s. 35.
  29. ↑ Janicki i Leszczyński 2017 ↓, s. 25.
  30. ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 50.
  31. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-17].
  32. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 41.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
  • Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
  • Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
  • Paweł Janicki, Mateusz Leszczyński: 16 Pomorska Dywizja Piechoty. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2017, seria: Wielka Księga Piechoty Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7945-608-6.
  • Kazimierz Kawczyński. Zapomniany bohater bitwy nad Bzurą. „Łowiczanin. Kwartalnik Historyczny”. 3 (50), październik 2015. Łowicz: Oficyna Wydawnicza Nowy Łowiczanin s.c.. ISSN 1730-9581. 
  • Czesław Konarzewski: Historia 64-go Pułku Strzelców Murmańskich Dzieci Grudziądza (Grudziądzkiego Pułku Piechoty) 1919–1939.
  • Jerzy Krzyś: 64 Pomorski Pułk Strzelców Murmańskich. T. 25. Pruszków: Ajaks, 1993, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 83-85621-22-9.
  • Marian Porwit: Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku. T. II: Odwrót i kontrofensywa. Warszawa: Wydawnictwo „Czytelnik”, 1983. ISBN 83-07-00645-7.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.