Aleksander Zamenhof

Aleksander Zamenhof

Александр Маркович Заменгоф

Data i miejsce urodzenia	31 października?/12 listopada 1877 Warszawa
Data i miejsce śmierci	18 lipca?/31 lipca 1916 Dyneburg
Zawód, zajęcie	lekarz, esperantysta
Rodzice	Markus i Rozalia Zamenhof
Krewni i powinowaci	Ludwik, Fejgla, Gitla, Sora Dwora, Feliks, Hersz, Henryk, Mina, Leon i Ida (rodzeństwo)
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Aleksander Markowicz Zamenhof (ros. Александр Маркович Заменгоф, esperanto Aleksandro Zamenhof; ur. 31 października^?/12 listopada 1877 w Warszawie, zm. 18 lipca^?/31 lipca 1916 w Dyneburgu^[1]) – żydowski lekarz i esperantysta, pułkownik Armii Rosyjskiej^[2].

Urodził się jako najmłodszy syn Markusa Zamenhofa i, podobnie jak pozostali bracia, wybrał karierę medyczną. W 1902 ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim^[3]. Po wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej w 1904 został zmobilizowany i wysłany na Daleki Wschód. Służył w Port Arthur przez cały okres jego oblężenia, a swoje przeżycia opisał w El Taglibro de Sieĝito en Port-Arturo (Z Dziennika Oblężonego w Port-Arthur) na łamach The British Esperantist^[4]. Za służbę lekarza wojskowego w 25. Wschodnio-Syberyjskim Pułku Strzelców został odznaczony Orderem Świętego Włodzimierza IV stopnia z mieczami^[5]. Był jeńcem w niewoli japońskiej, następnie kilka lat pracował w kopalniach złota nad Amurem. Po powrocie do Warszawy praktykował jako lekarz.

Aleksandra Zamenhofa interesowała kwestia rozwiązania problemu żydowskiego poprzez założenie państwa poza Palestyną. Porzuciwszy karierę lekarską wyjechał do Brazylii, gdzie w Espírito Santo próbował założyć żydowską kolonię rolniczą^[1][6]. Do Europy powrócił latem 1914 roku. Wybuch pierwszej wojny światowej zastał go w Amsterdamie, z którego musiał wracać do Warszawy przez Wielką Brytanię i Skandynawię. W kraju znów został powołany do czynnej służby w Cesarskiej Armii Rosyjskiej, w której służył dwa lata. Zginął (według niektórych źródeł – popełnił samobójstwo^[6]) w Dyneburgu^[1].

Aleksander Zamenhof był aktywnym adeptem języka esperanto zainicjowanego przez jego starszego brata Ludwika. Pod pseudonimem AZO pisał do czasopism esperanckich, współpracował z Internacia Medicina Revuo (Międzynarodowym Przeglądem Medycznym)^[2] i uczestniczył w Światowych Kongresach Esperantystów.