Baldaszkowiec
 Baldaszkowiec kłujący | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | selerowce | ||
| Rodzina | selerowate | ||
| Rodzaj | baldaszkowiec | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Echinophora Tourn. ex L. Sp. Pl.: 239 (1753)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| E. spinosa Linnaeus[4] | |||
| |||
| |||
Baldaszkowiec (Echinophora Tourn. ex L.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. Obejmuje 11 gatunków[3]. Rośliny te występują w basenie Morza Śródziemnego (w tym dwa gatunki w południowej Europie[5]) oraz w zachodniej Azji po Pakistan, Kirgistan i Kazachstan na wschodzie[3]. W Polsce jako gatunek przejściowo dziczejący stwierdzony został baldaszkowiec kłujący E. spinosa[6]. Te aromatyczne zwykle rośliny występują w zbiorowiskach roślin kserofilnych, w miejscach kamienistych, na piaszczystych wybrzeżach morskich[7].
Morfologia
- Pokrój
- Nagie, wieloletnie rośliny zielne o pędach często kłujących[7].
- Liście
- Blaszka liściowa jedno- do czterokrotnie pierzastozłożona lub trójlistkowa. Odcinki liści nitkowate, równowąsko-lancetowate do rombowatych i jajowatych, zwykle skórzaste i kłująco zakończone[7].
- Kwiaty
- Zebrane w baldachy złożone, pod którymi pokrywy są wiotkie. Pod baldaszkami znajdują się pokrywki, które są sztywne i często kłujące. Centralny kwiat w baldaszku jest siedzący i obupłciowy, podczas gdy zewnętrzne są kwiatami męskimi o sztywnych szypułkach, zwykle przyległych do pokrywek. Działki kielicha są jajowate do trójkątnych. Płatki korony są białe, żółte lub czerwieniejące, nagie lub odosiowo owłosione. Szyjki słupka są długie i drewniejące[7].
- Owoce
- Rozłupki nagie lub owłosione, o niewyraźnych żebrach[7].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj w obrębie rodziny selerowatych (baldaszkowatych) Apiaceae klasyfikowany jest do podrodziny Apioideae, plemienia Echinophoreae[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Echinophora chrysantha Freyn & Sint.
- Echinophora cinerea (Boiss.) Hedge & Lamond
- Echinophora lamondiana Yildiz & Z.Bahcecioglu
- Echinophora orientalis Hedge & Lamond
- Echinophora platyloba DC.
- Echinophora scabra Gilli
- Echinophora sibthorpiana Guss.
- Echinophora spinosa L. – baldaszkowiec kłujący
- Echinophora tenuifolia L.
- Echinophora tournefortii Jaub. & Spach
- Echinophora trichophylla Sm.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-07-12] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-07-12] (ang.).
- ↑ a b c d Echinophora Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-12].
- ↑ Echinophora Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-07-12].
- ↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 320, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 73, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ a b c d e K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. XV. Flowering Plants. Eudicots. Springer International Publishing, 2018, s. 125. ISBN 978-3-319-93604-8.
- ↑ Genus: Echinophora L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-07-12].
