Betsy Blair

Betsy Blair
Ilustracja
Betsy Blair (2007)
Imię i nazwisko

Elizabeth Winifred Boger

Data i miejsce urodzenia

11 grudnia 1923
Cliffside Park

Data i miejsce śmierci

13 marca 2009
Londyn

Zawód

aktorka

Współmałżonek

Gene Kelly
(1941–1957; rozwód)
Karel Reisz
(1963–2002; jego śmierć)

Lata aktywności

1947–2003

Multimedia w Wikimedia Commons

Betsy Blair, właśc. Elizabeth Winifred Boger (ur. 11 grudnia 1923 w Cliffside Park, zm. 13 marca 2009[1] w Londynie) − amerykańska aktorka filmowa, mieszkająca przez wiele lat w Londynie.

Była nominowana do Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej za rolę Clary Snyder w melodramacie Marty (1955)[2].

Życiorys

Urodziła się w Cliffside Park w stanie New Jersey. Jej matka, Frederica Ammon, była nauczycielką, a jej ojciec, William Kidd Boger, był wspólnikiem w małej firmie brokerskiej zajmującej się ubezpieczeniami. Obaj byli wyznawcami Kościoła episkopalnego[3]. W wieku ośmiu lat zapisała się do szkoły tańca Swift Sisters i w 1933 wystąpiła przed Eleanor Roosevelt, wkrótce potem wygrała amatorski konkurs, dołączając do amatorskiego przedstawienia objazdowego i występując w lokalnym radiu, co motywowało ją do kariery tancerki[4]. Dołączyła do agencji modelek Johna Roberta Powersa i w wieku 12 lat cieszyła się stałym zainteresowaniem. Zapisała się do w Professional Children’s School na Manhattanie, ale ponieważ nie miała ona akredytacji, matka wysłała ją do lokalnej szkoły, aby mogła w końcu rozpocząć naukę w college’u.

Betsy Blair i Gene Kelly, 1943

W wieku 15 lat zapewniła sobie stypendium w Sarah Lawrence College. Wkrótce porzuciła szkołę i zaczęła karierę tancerki w jednym z nocnych klubów Nowego Jorku. W międzyczasie Blair dołączyła do chóru w International Casino na Times Square, a po jego zamknięciu od stycznia 1940 pracowała w chórze Diamond Horseshoe Billy’ego Rose’a, gdzie jako choreograf pracował Gene Kelly, starszy od niej o 12 lat aktor i tancerz, z którym zawarła związek małżeński 22 września 1941[5]. W wieku 18 lat urodziła córkę Kerry Kelly (ur. 16 października 1942).

Debiutowała na ekranie w roli Katie w filmie noir The Guilt of Janet Ames (1947) z Rosalind Russell. Chociaż zaczęła pojawiać się w kolejnych filmach, jej kariera stanęła w miejscu ze względu na poglądy polityczne i znalazła się na czarnej liście Hollywood. Wyznawała lewicowe poglądy polityczne i próbowała wstąpić do Partii Komunistycznej, ale ​​jej wniosek został odrzucony, ponieważ partia uznała, że ​​będzie bardziej wartościowa jako żona postępowego Gene’a Kelly’ego[3]. Sam Kelly nie był komunistą, a jego status cennej gwiazdy zapewnił parze pewną ochronę[3].

Za rolę Clary Snyder w melodramacie Delberta Manna Marty (1955) była nominowana do Nagrody Akademii, ale nie dostała statuetki[6]. Dwa lata później rozpadło się małżeństwo i 3 kwietnia 1957 doszło do rozwodu. Blair wyjechała do Paryża, grając w filmach francuskich, włoskich i hiszpańskich[4].

W 1963 przeniosła się do Londynu, gdzie 3 września 1963 wyszła za mąż za czesko−brytyjskiego reżysera filmowego pochodzenia żydowskiego, Karela Reisza, należącego do grupy tzw. „angielskich młodych gniewnych”[4]. U schyłku swojej kariery Betsy Blair grywała głównie w teatrze i filmach telewizyjnych, w tym w serialu Scarlett (1994)[7] z Joanne Whalley. W 2002 odrzuciła propozycję zagrania w Godzinach Stephena Daldry’ego ze względu na obowiązek opiekowania się schorowanym drugim mężem. Zasiadała w jury sekcji „Un Certain Regard” na 58. MFF w Cannes (2005).

Zmagała się z chorobą nowotworową. Zmarła 13 marca 2009 w wieku 85 lat[4][5].

Wybrana filmografia

  • 1947: Podwójne życie jako dziewczyna w sklepie z perukami
  • 1948: Kłębowisko żmij jako Hester
  • 1955: Marty jako Clara Snyder
  • 1986: Zejście do piekieł jako Pani Burns
  • 1988: Zdradzeni jako Gladys Simmons
  • 1994: Scarlett jako siostra miłosierdzia

Nagrody

Rok Nagroda Kategoria Film
1956 Nagroda BAFTA Najlepsza aktorka pierwszoplanowa[8] Marty (1955)
17. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji Specjalne wyróżnienie[8] Główna ulica (Calle Mayor, 1956)
2006 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Chicago Nagroda za całokształt twórczości[8]

Przypisy

  1. Amerykańska aktorka Betsy Blair nie żyje. Onet.pl, 21 marca 2009. [dostęp 2024-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  2. Betsy Blair Awards. AllMovie. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  3. a b c Betsy Blair: The Memory of All That. Londyn: Elliott & Thompson, 2004. ISBN 1-904027-30-X.
  4. a b c d DennisD. McLellan DennisD., Betsy Blair dies at 85; actress appeared in 'Marty', „Los Angeles Times”, 20 marca 2009 [dostęp 2024-08-25]  (pol.).
  5. a b MargalitM. Fox MargalitM., Betsy Blair, 85, Actress and Wife of Gene Kelly, Is Dead, „The New York Times”, 19 marca 2009 [dostęp 2024-08-25]  (pol.).
  6. BrianB. Baxter BrianB., Obituary Betsy Blair, „The Guardian”, 16 marca 2009 [dostęp 2024-08-25]  (pol.).
  7. Betsy Blair. Rotten Tomatoes. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).
  8. a b c Betsy Blair Awards. FamousFix. [dostęp 2024-08-25]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Betsy Blair (1923−2009) w bazie IMDb (ang.)
  • Betsy Blair w bazie Filmweb
  • Betsy Blair w bazie Notable Names Database (ang.)
  • p
  • d
  • e
1950–1959
1960–1969
1970–1979
1980–1989
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
  • ISNI: 0000000114424312
  • VIAF: 40323079
  • LCCN: no00065318
  • GND: 124859798
  • BnF: 139300342
  • SUDOC: 073310336
  • NKC: js20090803002
  • BNE: XX1108707
  • NTA: 279006446
  • NUKAT: n2016014372
  • OBIN: 101472
  • J9U: 987007449800605171
  • CONOR: 155082851