Bonawentura Lenart

Bonawentura Lenart
Ilustracja
Bonawentura Lenart w latach 60.
Data i miejsce urodzenia

8 lipca 1881
Oświęcim

Data i miejsce śmierci

9 kwietnia 1973
Warszawa

Profesor
Specjalność: konserwacja zabytków
Uczelnia

Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Srebrny Wawrzyn Akademicki Medal 10-lecia Polski Ludowej
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Bonawentury Lenarta na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Bonawentura Lenart (ur. 8 lipca 1881 w Oświęcimiu, zm. 9 kwietnia 1973 w Warszawie) – polski grafik, introligator, liternik, konserwator, profesor warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Życiorys

Był synem Marianny z domu Lenart[1]. Ukończył studia przemysłowo-artystyczne w Zurychu i Londynie. W latach 1908–1914 pracował jako kierownik wzorcowej pracowni konserwatorskiej przy Muzeum Przemysłowym w Krakowie[2]. W 1913 był współzałożycielem z grupą innych artystów pracowni artystycznej Warsztaty Krakowskie zajmującej się projektowaniem, ale także wykonywaniem wzornictwa przemysłowego. Pracownia ta wzorowała się na Wiener Werkstätte.

W 1914 wstąpił do Legionów Polskich (ps. Wyklejka), zaszeregowany do intendentury 1 pułku piechoty Legionów I Brygady Legionów, a następnie przeniesiony do grupy prowiantowej tego pułku. Po kryzysie przysięgowym w sierpniu lub wrześniu 1917 wcielony do armii austro-węgierskiej. Później w POW i Wojsku Polskim. W 1919 przeniesiony do rezerwy w stopniu podporucznika[2].

Później zajmował się introligatorstwem i konserwacją książek, a także rękopisów. W latach 1919–1929 kierował pracownią doświadczalną liternictwa, druku i oprawy książki przy Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Następnie mieszkał w Warszawie. W 1929 założył w Bibliotece Narodowej Pracownię Konserwatorską. W latach 1929–1939 konserwator Biblioteki Narodowej. W 1936 utworzył Biuro Introligatorskie[2].

Po II wojnie światowej, zorganizował w Warszawie Pracownię Konserwacji Zabytków Grafiki i od 1951 wykładał w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. W latach 1945–1955 jednocześnie był kierownikiem pracowni konserwatorskiej Naczelnej Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków. W 1950 otrzymał Państwową Nagrodę Artystyczną III stopnia w dziale plastyki za prace artystyczne nad liternictwem, w dziedzinie introligatorstwa artystycznego i konserwacji sztychów[3].

Sławę zyskał jako wynalazca szeregu ulepszeń w technice oprawy książki i stemplowych wyklejanek. Wykonał oprawy: Teka od Narodu Polskiego dla Ameryki (1926) i Połączenie Krakowa z Pogórzem (Magistrat krakowski Marchott, Muzeum techniczno-przemysłowe w Krakowie). Autor szeregu rozpraw z dziedziny drukarstwa i grafiki. Wydał: Konserwacja książki zabytkowej i jej oprawy (1926), Liternictwo (1928), Piękna książka (1928).

Pochowany wraz z żoną Pauliną z Dederków (1888–1955), obok kwater żołnierzy batalionu „Zośka”, na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 20-2-30)[4]. Tuż przy nich pochowani są ich synowie: phm. ppor. Jan i ppor. Wojciech, żołnierze baonu „Zośka”, którzy zginęli w powstaniu warszawskim.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ AdamA. Leśniak AdamA., Czy Bonawentura Lenart rzeczywiście pochodził z Oświęcimia? [online], Archiwum Adama Leśniaka, 23 listopada 2019 [dostęp 2024-08-12]  (pol.).
  2. ↑ a b c Bonawentura Lenart | Fundacja 100 [online], fundacja100.pl [dostęp 2024-08-12] .
  3. ↑ Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 1, 6 sierpnia 1950. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 2024-08-12]. 
  4. ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-06-07] .
  5. ↑ M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...), oświaty, nauki, kultury i sztuki”
  6. ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  7. ↑ M.P. z 1933 r. nr 63, poz. 81 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  8. ↑ M.P. z 1947 r. nr 149, poz. 894 „za zasługi położone w zabezpieczeniu arcydzieł kultury polskiej”.
  9. ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 338 „za zasługi na polu pracy artystycznej”.
  10. ↑ M.P. z 1936 r. nr 261, poz. 461 „za wybitną działalność wydawniczą w dziedzinie literatury pięknej i zasługi na polu księgarstwa”.
  11. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Bibliografia

  • M. Wallis, 1974: Secesja. Wydanie II. Wydawnictwo Arkady, Warszawa.
  • Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962–1969).
  • Grażyna i Przemysław Witekowie, Artyści w strzeleckim zbrojnym ruchu niepodległościowym I wojny światowej, Oleandry nr. 16 (maj 2005). jozwa22.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-25)].
  • ISNI: 0000000077783956
  • VIAF: 89161669
  • LCCN: nb2013019855
  • GND: 1047590549
  • PLWABN: 9810617364005606
  • NUKAT: n93090149
  • J9U: 987007603678605171
  • LIH: LNB:/UG;=BD
  • PWN: 3931527
  • VLE: bonawentura-lenart