Burchard III ze Schraplau

Burchard III ze Schraplau (zm. 21 września 1325 w Magdeburgu) – arcybiskup Magdeburga od 1307, toczący nieustanne spory z mieszczanami Magdeburga i przez nich zabity.

Burchard pochodził z bocznej linii rodu panów Kwerfurtu; był synem Burcharda, pana Schraplau^[1][2][3]. Od 1294 był kanonikiem katedralnym w Magdeburgu^[2][3]. Później został także kanonikiem w Hildesheimie (1296) i Halberstadt (1298)^[1][2]. W listopadzie 1307 został wybrany na arcybiskupa Magdeburga, a w marcu kolejnego roku otrzymał w Poitiers paliusz z rąk papieża Klemensa V^[1][3], który także wyświęcił go na arcybiskupa^[1].

Po krótkim okresie dobrej współpracy arcybiskupa z jego stolicą na początku rządów szybko doszło do ostrego konfliktu, wywołanego nałożeniem na mieszczan nowych podatków (zwłaszcza dotyczących produkcji piwa)^[1][3]. Burchard kwestionował także dotychczasowe przywileje miast, w tym nadane przez swoich poprzedników^[1]. W 1309 doszło do ugody, zgodnie z którą Magdeburg zapłacił arcybiskupowi 600 srebrnych marek za utrzymanie swych praw^[1][3].

W 1310 został upoważniony przez papieża do zasekwestrowania komturii templariuszy położonych nie tylko na terenie arcybiskupstwa, ale także biskupstwa Halberstadt. Doprowadziło to do konfliktu Burcharda z tamtejszym biskupem oraz arcybiskupem Moguncji. Przeciwnicy obłożyli Burcharda klątwą, od której uwolniła go decyzja papieska w 1311, ale już wkrótce konflikt wybuchł na nowo wywołany wykorzystaniem przez Burcharda do celów wojskowych dwóch kościołów w sąsiedniej diecezji^[1][3]. W latach 1311–1312 Burchard odbył podróż na dwór papieski w Vienne^[1].

Po powrocie Burcharda do Magdeburga doszło do kolejnego jego konfliktu z mieszczanami. Burchard nałożył podatki i cła związane z wydobyciem i wywozem soli, zakwestionował też jeden z przywilejów potwierdzonych układem z 1309^[1][3]. W efekcie, w 1313^[2][3], Burchard został pojmany przez mieszkańców Magdeburga i przez kilka tygodni był przez nich więziony^[1][3]. Po uwolnieniu Burchard obłożył miasto klątwą i obległ je z pomocą margrabiego Miśni, księcia Brunszwiku i innych książąt. Według zapisów kronik mieszczanie co tydzień wysyłali posła do oblegających oferując im żywność. Zdumiony margrabia Miśni miał wybrać się do miasta i przekonawszy się o tym, że – wbrew zapewnieniom arcybiskupa – nie panuje tam głód, zerwał oblężenie^[1]. Pokój między arcybiskupem i miastem został zawarty w 1314 dzięki pośrednictwu margrabiego Brandenburgii Waldemara^[1][3].

Mimo to w dalszym ciągu dochodziło do konfliktów między Burchardem i jego stolicą. Doszło do tego, że w 1323 Magdeburg wystąpił do króla Niemiec Ludwika IV Bawarskiego z prośbą o potwierdzenie dotychczasowych przywilejów. Mimo to Burchard kontynuował swoją politykę^[1]. Wreszcie, 5 lutego 1324 sojusz przeciwko arcybiskupowi zawarły dwa największe miasta jego księstwa, Magdeburg i Halle. Halle wypowiedziało wojnę Burchardowi, a do sojuszu przystąpiły nie tylko kolejne miasta, ale także możni^[1][3], w tym książę Brunszwiku Otto i hrabiowie Kwerfurtu^[1]. 13 października 1324 doszło do porozumienia^[1][3]. Jednak jeszcze w tym samym roku konflikt wybuchł ponownie^[3]. Gdy 29 sierpnia 1325 Burchard przybył do Magdeburga, został pojmany i umieszczony w areszcie domowy w swoim pałacu^[1]. W nocy z 21 na 22 września został zabrany do piwnic ratusza i tam zabity przez swych strażników^[1][2][3].

Dopiero 18 sierpnia 1326 Burchard został pochowany w magdeburskiej katedrze. Zabicie arcybiskupa miało poważne konsekwencje dla miasta: zostało obłożone papieską klątwą (zdjętą dopiero w 1331), konsekwencje wobec mieszczan wyciągnął też król Ludwik Bawarski^[1]. Magdeburg utracił też polityczną niezależność^[3].

Burchard zapisał się w historii jako chciwy i tyrański książę Kościoła^[1]. Był energicznym władcą, starającym się zwiększyć swoją potęgę wszelkimi środkami^[3]. Autorzy jego żywota w miejscowej kronice bronili go, podkreślając jego zalety i fakt, że działał w interesie Kościoła i w obronie swoich praw. Jednak kilkukrotne prośby o kanonizację Burcharda nie odniosły skutku^[1].