Chełmica Duża
wieś | |||
Kościół pw. św. Jakuba (budowa: 1906–1917) | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | Fabianki | ||
Liczba ludności (III 2011) | 1226[2] | ||
Strefa numeracyjna | 54 | ||
Kod pocztowy | 87-811[3] | ||
Tablice rejestracyjne | CWL | ||
SIMC | 0862575 | ||
Położenie na mapie gminy Fabianki | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego | |||
Położenie na mapie powiatu włocławskiego | |||
52°43′52″N 19°08′08″E/52,731111 19,135556[1] | |||
|
Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Chełmica |
Chełmica Duża – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie włocławskim, w gminie Fabianki.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 1226 mieszkańców[2]. Jest drugą co do wielkości miejscowością gminy Fabianki.
W miejscowości nad jeziorem Chełmickim funkcjonuje kąpielisko[4].
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
1034053 | Parcelanty | część wsi |
1034099 | Poza Jeziorem | część wsi |
1034136 | Rumunki Chełmickie | część wsi |
Historia
Najstarsza wzmianka o parafii Chełmica pochodzi z 1430 roku z informacją, że "rektorem kościoła w Chełmicy był Dobrogost"[7].
W 1598 roku Chełmica Wielka była własnością Jana Czerskiego, a proboszczem parafii -Wojciech Cieśliński. Kościół nosił wezwanie św. Jakuba[8]. W katalogu wizytacji kanonicznych parafii dekanatu bobrownickiego, przeprowadzonych w latach 1639-1647 pojawia się informacja, że właścicielem Chełmicy był Franciszek Czerski, a kościół był "drewniany i stary, pod wezwaniem św. Jakuba", zaś parafia była bez proboszcza, ponieważ ostatni opuścił ją ze względu na niezgodę z kolatorem i ubóstwo. W kościele nie było nabożeństw - chyba że "przyjechał jakiś zakonnik", zaś stan parafii "oceniano jako najlichszy"[8]. Z kart wizytacji datowanych na lata 1710-1711 o parafii w Chełmicy dowiadujemy się, że "przed kilkoma laty" kościół z drewna został odbudowany dzięki inicjatywie wojewodziny malborskiej "z Dębna Łosiowej"[8]. W 1725 r. podano, że "kaplicą" w Chełmicy "opiekował się proboszcz ze Szpetala"[8].
Chełmica Duża była ośrodkiem dóbr ziemskich, które obejmowały liczne folwarki. W 1922 r. dobra zostały podzielone na kilka odrębnych majątków: Chełmica, Wichowo, Łochocin, Okrągła. Urodził się tu Andrzej Pałucki, były prezydent Włocławka (dwie kadencje w latach: 2006-2014).
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[9] na listę zabytków wpisane są:
- kościół parafialny pw. św. Jakuba, lata: 1906-1917, nr rej.: A/480 z 25.03.1994
- zespół folwarczny, początek XIX w. - XX w., nr rej.: 281/A z 19.04.1991 i z 14.12.1998:
- oficyna (stajnia), 1. połowa XIX w.
- oficyna (wozownia), 1. połowa XIX w.
- park dworski, koniec XVIII w.
- Kościół
- Wnętrze kościoła
- Ambona
- Zespół folwarczny
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 15263
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 140 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Kąpieliska w Kujawsko-Pomorskiem. Osiem doskonałej jakości. Kiedy zaczynają sezon?
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ 3.2 Parafia i kościół w Chełmicy Dużej, [w:] JanJ. Bielicki JanJ., Wieś i Gmina Fabianki. Fotografie i dokumenty, 2020 .
- ↑ a b c d Źródła kościelne do zawiślańskich terenów diecezji kujawsko-pomorskiej, [w:] WitoldW. Kujawski WitoldW., t. 14: Wyznania na Kujawach i ziemi dobrzyńskiej, „Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie”, 2000 .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo kujawsko-pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024, s. 114 [dostęp 2016-02-28] .
Linki zewnętrzne
- Zwiedzamy, odkrywamy: Chełmica Duża
- p
- d
- e
- Siedziba gminy: Fabianki
Wsie |
|
---|---|
Kolonie |
|
Osada | |
Integralne części wsi |
|