Choyrodon

Choyrodon
Gates et al., 2018
Okres istnienia: alb
PreꞒ
Ꞓ
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Q
113/100.5
113/100.5
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury ptasiomiedniczne

Infrarząd

ornitopody

(bez rangi) iguanodony
Rodzaj

Choyrodon

Gatunki

Choyrodon barsboldi

Choyrodon – rodzaj wymarłego dinozaura, ornitopoda z grupy iguanodontow[1].

Skamieniałości nieznanego zwierzęcia odkryto w Mongolii, w Chüren Duch. Pozostałości spoczywały wśród skał formacji Chüren Duch, którą datuje się na środkowy-późny alb[1], wbrew wcześniejszym wynikom palinologicznym sytuującym ją na apcie[2]. W jej skałach odnaleziono już wcześniej skamieniałości Altirhinus kurzanovi[1], zaliczanego pierwotnie do rodzaju Iguanodon[3], ale także prymitywnego ornitomimozaura Harpymimus[4], żółwi i ryb. Nowe pozostałości obejmowały kilka niekompletnych szkieletów. Badanie histologiczne niektórych zebranych kości wskazało, że należały do osobnika młodocianego. Badanie ujawniło pewne odrębności kości nosowej, łzowej, opisthotic, szczękowej, przedzębowej i nadkątowej, zarówno prymitywne, jak otwarte okno przedoczodołowe, jak i zaawansowane ewolucyjnie, jak skierowana w dół kość zębowa czy powiększone okna nozdrzowe. Dzięki temu opisano nowy rodzaj dinozaura, któremu nadano nazwę Choyrodon. Nazwa rodzajowa wywodzi się od miasta Czojr leżącego w pobliżu miejsca znalezienia skamieniałości. Drugi człon nazwy rodzajowej, don, pochodzi od łacińskiego słowa oznaczającego ząb i często kończy nazwy dinozaurów[1], na przykład Iguanodon[5]. Holotypem obrano wspomniany niekompletny szkielet młodocianego osobnika, skatalogowany jako MPC-D 100/801. W obrębie rodzaju umieszczono pojedynczy gatunek Choyrodon barsboldi. Epitet gatunkowy honoruje wiodącego mongolskiego paleontologa Rinchena Barsbolda, który dokonał pierwszych odkryć w miejscu znalezienia holotypu. Przeprowadzono analizę filogenetyczną, jednak w zależności od metodologii uzyskano różne wyniki. Niektóre drzewa rodowe lokują Choyrodon w nierozwikłanej politomii z Altirin, Equijubus, Jinzhousaurus, Bolong i kladem bardziej zaawansowanych ewolucyjnie iguanodonów, inne zaś widzą w nim grupę siostrzaną Eolambia, tworzony przez nich dwóch klad natomiast umieszczają w różnych miejscach drzewa rodowego iguanodonów[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Terry A.T.A. Gates Terry A.T.A. i inni, A new iguanodontian (Dinosauria: Ornithopoda) from the Early Cretaceous of Mongolia, „PeerJ”, 6, 2018, e5300, DOI: 10.7717/peerj.5300, PMID: 30083450, PMCID: PMC6078070  (ang.).
  2. ↑ HicksH. JF HicksH. i inni, Paleomagnetic and palynologic analyses of Albian to Santonian strata at Bayn Shireh, Burkhant, and Khuren Dukh, eastern Gobi Desert, Mongolia, „Cretaceous Research”, 20 (6), Elsevier, 1999, s. 829–850, DOI: 10.1006/cres.1999.0188 [dostęp 2021-06-26] [zarchiwizowane z adresu 2021-06-26]  (ang.).
  3. ↑ David BD.B. Norman David BD.B., On Asian ornithopods (Dinosaura: Ornithischia). 3. A new species of iguanodontid dinosaur., „Zoological Journal of the Linnean Society”, 122 (1–2), 1998, s. 291–348, DOI: 10.1006/zjls.1997.0122  (ang.).
  4. ↑ BarsboldB. R BarsboldB., PerleP. A PerleP., On first new find of a primitive ornithomimosaur from the Cretaceous of the MPR, „Paleontolocheskii Zhurnal”, 2, 1984, s. 121–123  (ang.).
  5. ↑ Gideon A.G.A. Mantell Gideon A.G.A., Notice on the Iguanodon, a newly discovered fossil reptile, from the sandstone of Tilgate forest, in Sussex, „Philosophical Transactions of the Royal Society”, 115, 1825, s. 179–186, DOI: 10.1098/rstl.1825.0010, ISSN 0261-0523, JSTOR: 107739 .