Dom Cochlera w Tarnowskich Górach
nr rej. A/719/2020 z 19 października 2020[1] | |||
Dom Cochlera w Tarnowskich Górach (zdj. 2007) | |||
Państwo | Polska | ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | |||
Adres | Rynek 5 | ||
Styl architektoniczny | klasycyzm | ||
Kondygnacje | 2 | ||
Ważniejsze przebudowy | XIX-XX wiek | ||
Pierwszy właściciel | nieznany | ||
Kolejni właściciele | Johann Friedrich David Cochler | ||
Położenie na mapie Tarnowskich Gór | |||
Położenie na mapie Polski | |||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego | |||
50°26′39,07″N 18°51′21,48″E/50,444186 18,855967 | |||
|
Dom Cochlera – XVII-wieczny zabytkowy[1][3] budynek w Tarnowskich Górach, do 2020 roku siedziba najstarszej w mieście apteki „Pod Aniołem”. Znajduje się w centrum miasta na rogu Rynku i ulicy Górniczej.
Historia
Budynek został najprawdopodobniej wybudowany pod koniec XVII wieku[2] . W 1782 roku pochodzący z Wrocławia aptekarz i późniejszy burmistrz, Johann Friedrich David Cochler, założył w nim pierwszą w mieście prywatną aptekę „Pod Białym Aniołem” (niem. Zum weissen Engel)[4]. Przedtem istniała w ratuszu apteka utrzymywana przez miasto, jednak przynosiła straty, więc ją zlikwidowano[4][2] .
W jednym z pokoi, wynajętym przez nadsztygara Rudolfa von Carnalla, powstała w 1839 Górnośląska Szkoła Górnicza. Jednak ze względu na wzrost liczby uczniów (z 14 do ponad 45) w 1855 przeniesiona została do budynku przy ulicy Gliwickiej[5][2] . Tym niemniej w 1844 roku Dom Carnalla jako pierwsza siedziba reaktywowanej szkoły górniczej został uwieczniony na jednej z filiżanek tzw. Serwisu Carnalla[6].
Istniejąca ponad 230 lat apteka mieszcząca się w Domu Cochlera zamknięta została w marcu 2020 roku, a w jej miejscu otwarto sklep sieci Żabka[7][8].
Decyzją z 19 października 2020 budynek wpisano do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego (nr rej. A/719/2020)[1] .
Architektura
Budynek Cochlera posiada siedmioosiową elewację frontową z figurą Anioła nad wejściem. Na przełomie XIX i XX wieku od strony ulicy Górniczej dobudowano przybudówkę zwieńczoną attyką i ozdobnym szczytem z motywami roślinnymi oraz inicjałem ML pochodzącym od imienia i nazwiska jednego z kolejnych właścicieli budynku – Maxa Löwego. Zachowały się sklepienia krzyżowe i charakterystyczne lukarny oeil-de-boeuf. Obecna elewacja została wykonana w 1994 roku[5][2] .
Przypisy
- ↑ a b c Rejestr zabytków (NID) ↓.
- ↑ a b c d e Wojcik 2010 ↓.
- ↑ Gminna Ewidencja Zabytków ↓.
- ↑ a b PrzemysławP. Nadolski PrzemysławP., Miasto pod panowaniem pruskim w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763–1918). Miasto i jego zabudowa, [w:] JanJ. Drabina (red.), Historia Tarnowskich Góry, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 251, ISBN 83-911508-3-6 .
- ↑ a b Dziechciarczyk 2000 ↓.
- ↑ Rosenbaum 2018 ↓, s. 25–26.
- ↑ Najstarsza tarnogórska apteka zamieniona w… Żabkę. [w:] mgr.farm [on-line]. 2020-03-19. [dostęp 2021-03-10]. (pol.).
- ↑ Świecący szyld Żabki już nie szpeci dawnej apteki „Pod Aniołami”. [w:] tarnogorski.info [on-line]. 2020-09-17. [dostęp 2021-03-10]. (pol.).
Bibliografia
- Sebastian Dziechciarczyk. Tarnogórski Rynek – Dom Cochlera. „Montes Tarnovicensis”. nr 2, 2000-06-21. Oficyna Monos. ISSN 1640-0216. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z adresu]. (pol.).
- Gminna Ewidencja Zabytków. BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach, 2019-10-04. [dostęp 2021-03-10]. (pol.).
- Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim (stan na 31 grudnia 2020 r.). Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- Sebastian Rosenbaum: Miasto z porcelany. Widoki Tarnowskich Gór na serwisie Carnalla. Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2018. ISBN 978-83-948771-3-2. OCLC 1066086892.
- Marek Wojcik: Apteka pod Białym Aniołem i jej właściciele do roku 1945. [w:] malewielkiemiasto.pl [on-line]. 2010-07-27. [dostęp 2021-03-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-02)]. (pol.).
- p
- d
- e
UNESCO[A] | |
---|---|
Zamki i pałace | |
Obiekty sakralne |
|
Pozostałe budynki |
|
Zabytkowe parki | |
Inne obiekty | |
Obiekty nieistniejące |
- ↑ obiekty objęte wpisem pod nazwą Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach
- p
- d
- e
Pierzeja południowa |
|
---|---|
Pierzeja wschodnia |
|
Pierzeja północna |
|
Pierzeja zachodnia |
|