Dzierzgowo (gmina)

Dzierzgowo

gmina wiejska
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	mławski
TERC	1413022
Siedziba	Dzierzgowo
Wójt	Rafał Kuciński
Powierzchnia	150,63 km²
Populacja (2021) • liczba ludności	2851
• gęstość	18,93 os./km²
Nr kierunkowy	23
Kod pocztowy	06-520
Tablice rejestracyjne	WML
Adres urzędu: ul. Kościuszki 1 06-520 Dzierzgowo
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 29[1][2] Liczba miejscowości 34[2]
Położenie na mapie powiatu
53°09′20″N 20°39′47″E/53,155556 20,663056
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Dzierzgowo – gmina wiejska w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie mławskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Siedziba gminy to Dzierzgowo.

Według danych z 2014 roku gminę zamieszkiwały 3262 osoby. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku^[3] gminę zamieszkiwało 3051 osób.

Według danych z roku 2002^[4] gmina Dzierzgowo ma obszar 150,63 km², w tym:

• użytki rolne: 64%
• użytki leśne: 27%

Gmina stanowi 12,86% powierzchni powiatu.

Dane z 30 czerwca 2004^[5]:

• Piramida wieku mieszkańców gminy Dzierzgowo w 2014 roku^[6].

Na terenie gminy znajduje się obszar chronionego krajobrazu Zieluńsko–Rzęgnowskiego. Zajmuje 922,83 ha, jest zarządzany przez nadleśnictwo Przasnysz.

Ponadto istnieje stanowisko dokumentacyjne o nazwie Morena Rzęgnowska. Łączna powierzchnia tej formy ochrony wynosi 517,72 ha. Długość wynosi 14 km. Morena Rzęgnowska jest historycznym miejscem zaciekłych walk pomiędzy wojskami polskimi a hitlerowskimi w trakcie kampanii wrześniowej w 1939 roku (tzw. "pozycja rzęgnowska" Armii "Modlin"). Miała ona kluczowe znaczenie w trakcie walk na północnym Mazowszu.

Na terenie gminy swój początek bierze rzeka Łydynia, lewy dopływ Wkry (koło Choszczewki), przepływająca przez Ciechanów, oraz Węgierka, prawy dopływ Orzyca, która bierze swój początek we wsi Zawady. Przepływa ona m.in. przez Przasnysz. Rzeka Orzyc płynie wzdłuż zachodniej granicy gminy z gminą Wieczfnia Kościelna na długości 12 kilometrów. Jednymi z dopływów Orzyca są Tamka, nad którą położona jest wieś Dzierzgowo, oraz Dąbrówka.

Północne tereny gminy charakteryzują się występowaniem terenów podmokłych i bagien, które są siedliskiem dla wielu gatunków zwierząt, m.in bobrów. Wschód jest gęsto zalesiony i eksploatowany na potrzeby przemysłu drzewnego. Dawniej ten teren nazywano puszczą Mazuch.

Pozostałością po zlodowaceniach jest morena o długości 14 km, ciągnąca się od doliny Orzyca do wsi Ożumiech. Najwyższym wzniesieniem jest Czubak (205,4 m n.p.m.).

Na terenie gminy znajdują się dwie szkoły podstawowe, oraz dwa przedszkola, z siedzibami w Dzierzgowie i Rzęgnowie.

• Mikołaj Dzierzgowski - arcybiskup gnieźnieński, herbu Jastrzębiec
• Janusz Majewski - polski szablista, dwukrotny medalista mistrzostw świata
• Czesław Nowicki - polski piłkarz grający na pozycji pomocnika, zawodnik Lechii Gdańsk
• Herschel Lewis Roman - polski biolog, urodzony w Szumsku, większość życia spędził w Stanach Zjednoczonych, badając genetykę drożdży
• Aurelia Duczymińska - związana z gminą ziemianka, działaczka społeczna i oświatowa. Fundatorka tajnej szkoły i przytułku w Szumsku
• Krystyna Romeyko-Bacciarelli - polska dziennikarka, związana m.in z Polskim Radiem w Bydgoszczy
• Franciszek Walewski ps. "Mrok", "Stryjek" - kapitan piechoty Wojska Polskiego i Armii Krajowej

Brzozowo-Czary, Brzozowo-Dąbrówka, Brzozowo-Łęg, Brzozowo-Maje, Choszczewka, Dobrogosty, Dzierzgowo, Dzierzgówek, Kamień, Kitki, Krery, Kurki, Międzyleś, Nowe Brzozowo, Nowe Łączyno, Pobodze, Ruda, Rzęgnowo, Stare Brzozowo, Stare Łączyno, Stegna, Szpaki, Szumsk, Tańsk-Grzymki, Tańsk-Przedbory, Umiotki, Wasiły, Zawady, Żaboklik^[1]

Brzozowo-Utraty, Kolonia Choszczewka, Kostusin, Koziorowo, Pęcherze, Rogale, Sosnówka, Szumsk-Sodowo, Tańsk-Chorąże, Tańsk-Kęsocha, Tańsk-Kiernozy, Wydrzywilk

Chorzele, Czernice Borowe, Grudusk, Janowiec Kościelny, Janowo, Krzynowłoga Mała, Szydłowo, Wieczfnia Kościelna