Edward Kreisler

Edward Kreisler

Data urodzenia	15 listopada 1903
Data i miejsce śmierci	21 kwietnia 1946 Kraków
Alma mater	Politechnika Lwowska
Wpływy	modernizm
Praca
Budynki	Gmach Główny Muzeum Narodowego w Krakowie
Multimedia w Wikimedia Commons

Ludwik Edward Kreisler (ur. 15 listopada 1903^[1], zm. 21 kwietnia 1946 w Krakowie^[2]) – polski architekt, przedstawiciel modernizmu.

Urodził się 15 listopada 1903 roku w rodzinie żydowskiej; był synem Leiba i Sary z d. Agatstein^[1]. Uczył się w filii Gimnazjum św. Jacka, a następnie przez dwa lata w Gimnazjum św. Anny^[1]. Po odbyciu służby wojskowej zdał w 1921 maturę^[1]. Rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej, które ukończył w 1926 roku z wynikiem bardzo dobrym^[3]. W tym samym roku podjął pracę w krakowskim Urzędzie Budownictwa Miejskiego^[4]. W 1931 awansował na referenta, a w 1934 na kierownika oddziału^[5]. W 1936 otrzymał tytuł radcy budowlanego^[6].

W ramach pracy w Urzędzie brał udział m.in. w pracach nad odbudową sali posiedzeń Magistratu i uczestniczył w projektowaniu gmachu Muzeum Narodowego^[7]. Wielokroć współpracował z Czesławem Boratyńskim, który również był pracownikiem Urzędu. Z racji pełnienia funkcji publicznej Kreisler nie prowadził przedsiębiorstwa architektonicznego, współpracował jednak niekiedy z innymi budowniczymi przy prywatnych inwestycjach^[8]. W 1937 roku brał udział w Międzynarodowym Kongresie Architektury Nowoczesnej w Paryżu. Był członkiem ZAWK/SARP^[9].

W czasie II wojny światowej początkowo pracował w Wojewódzkim Biurze Budowlanym we Lwowie (w okresie okupacji radzieckiej); po zajęciu miasta przez Niemców i związanym z tym zaostrzeniem prześladowań ludności żydowskiej w 1942 roku wrócił do Krakowa, gdzie ukrywał się pod fałszywym nazwiskiem (Ludwik Górski)^[10]. Później przeniósł się w okolice Kalwarii Zebrzydowskiej^[10]. Po wyzwoleniu Krakowa powrócił do pracy w Urzędzie Budownictwa Miejskiego. Zmarł nagle 21 kwietnia 1946 roku w Krakowie^[2]. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim (po wojnie rodzina Kreislerów przyjęła chrześcijaństwo)^[2].

• Miejski Dom Wycieczkowy przy ul. Oleandry 4 w Krakowie (1929-1931)
• Blok mieszkalny Krakowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej przy ul. Parkowej 15 w Krakowie (1930-1938, wraz z Czesławem Boratyńskim)
• Gmach Muzeum Narodowego w Krakowie (1933-1938, wraz z Czesławem Boratyńskim i Bolesławem Szmidtem)
• Sanatorium im. Marszałka Piłsudskiego w Jastrzębiu Zdroju wraz z Czesławem Boratyńskim (1928)
• Schronisko dla bezdomnych mężczyzn im. Brata Alberta przy ul. Nowaczyńskiego 1 w Krakowie (1934-1938)
• Pawilon Krakowskiego Towarzystwa Przeciwgruźliczego przy ul. Reymonta 18 (1935-1938, wraz z Czesławem Boratyńskim)
• Dom Starców Stowarzyszenia "Asifat Skenim" przy ul. Chmielowskiego 6 w Krakowie (1937-1940, wraz z Jakubem Spirą)
• Kamienica przy ul. Lenartowicza 13 w Krakowie (1938-1940, wraz z Jakubem Spirą)

• 
  Sanatorium im. Marszałka Piłsudskiego (1928)
  Jastrzębie Zdrój ul. Kościuszki 14
• 
  Dom wycieczkowy (1930)
  Kraków ul. Oleandry 4
• 
  Gmach Główny Muzeum Narodowego (1934)
  Kraków al. 3 Maja 1
• 
  Dawny Dom Stowarzyszenia Ochrony Starców Żydowskich Asyfas Skeinim (1937)
  Kraków ul. A. Chmielowskiego 6
• 
  Funkcjonalistyczna kamienica (1938)
  Kraków ul. Lenartowicza 13

• Edward Kreisler na stronie In memoriam SARP
• Barbara Zbroja, Edward Kreisler - zapomniany krakowski architekt, "Rocznik Krakowski" 72, 2006, s. 181-211.
• BarbaraB. Zbroja BarbaraB., Leksykon architektów i budowniczych pochodzenia żydowskiego w Krakowie w latach 1868-1939, Kraków: Wysoki Zamek, 2023, ISBN 978-83-966500-2-3 .

Maja 1