Franjo Gregurić
Data i miejsce urodzenia | 12 października 1939 |
---|---|
Premier Chorwacji | |
Okres | od 17 lipca 1991 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | Josip Manolić |
Następca |
Franjo Gregurić (ur. 12 października 1939 w Loborze[1]) – chorwacki polityk i inżynier, działacz Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej, w latach 1991–1992 premier rządu jedności narodowej.
Życiorys
Urodził się w rodzinie kowala. W 1956 ukończył szkołę techniczną w Zlatarze, po czym podjął pracę w przedsiębiorstwie „Radonja” w Sisaku. Dzięki otrzymanemu stypendium podjął i ukończył studia na wydziale technologicznym Uniwersytetu w Zagrzebiu. Powrócił do pracy w swojej kompanii, obejmując w wieku 25 lat stanowisko dyrektorskie. Na macierzystej uczelni uzyskiwał następnie magisterium oraz doktorat. Przeszedł później do pracy w przedsiębiorstwie „Chromos” w Zagrzebiu, w 1981 został przewodniczącym izby handlowej w Zagrzebiu. Był działaczem Związku Komunistów Chorwacji, trzykrotnie pozbawiano go członkostwa w partii komunistycznej[1]. Został następnie jednym z dyrektorów „Astry”, chorwackiego przedsiębiorstwa państwowego z branży handlowej i eksportowej. Od 1989 kierował jego biurem w Moskwie[1].
W okresie przemian politycznych dołączył do powstałej Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej Franja Tuđmana. Po wybuchu wojny w Chorwacji „Astrę” wykorzystano do importu broni dla chorwackiego wojska[1]. W listopadzie 1990 został wicepremierem w rządzie Josipa Manolicia[2]. 17 lipca 1991 został powołany na urząd premiera, który sprawował do 12 sierpnia 1992[3].
Kiedy obejmował urząd, Chorwacja znajdowała się w trudnej sytuacji politycznej z powodu nieuznawania przez społeczność międzynarodową jej niepodległości oraz trwającej wojny domowej w Jugosławii. Kilka miesięcy później wobec niepowodzeń w walkach z Serbami rozszerzono skład gabinetu o przedstawicieli wszystkich partii politycznych zasiadających w parlamencie z wyjątkiem nacjonalistycznej Chorwackiej Partii Prawa. Przebudowany gabinet przyjął nazwę rządu jedności narodowej[1]. Rząd doprowadził do uznania suwerenności Chorwacji, co nastąpiło 15 stycznia 1992[1]. Po ograniczeniu działań wojennych zaczęły się tarcia polityczne między poszczególnymi partiami koalicyjnymi. W lutym 1992 rząd zaproponował autonomię dla zamieszkujących chorwackie pogranicze Serbów w zamian za ich uznanie niezależności Chorwacji i zaprzestanie tendencji separatystycznych. Sprzeciwił się temu minister Dražen Budiša z Chorwackiej Partii Socjalliberalnej, w konsekwencji kolejne ugrupowania stopniowo opuszczały koalicję.
Franjo Gregurić powrócił do „Astry”, obejmując kierownictwo zależnej spółki. W latach 1992–2000 z ramienia HDZ sprawował mandat posła do Zgromadzenia Chorwackiego. Od 1993 do 1995 był dyrektorem generalnym koncernu paliwowego INA, następnie do 1999 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego rady nadzorczej. Był również jednym z doradców prezydenta Franja Tuđmana[1].
Żonaty z Jozefiną, z którą ma córkę Sanję i syna Borisa[1]. Jego córka Sanja w latach 1994–2007 była żoną Zlatka Matešy[4].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Franjo Gregurić. vecernji.hr. [dostęp 2017-04-09]. (chorw.).
- ↑ Vlada: 2: predsjednik Vlade: Josip Manolić. hidra.hr. [dostęp 2017-04-09]. (chorw.).
- ↑ Vlada: 3: predsjednik Vlade: Dr. sc. Franjo Gregurić. hidra.hr. [dostęp 2017-04-09]. (chorw.).
- ↑ Zlatko i Sanja Mateša: Danijela nije razorila naš brak. nacional.hr, 2007-10-09. [dostęp 2017-04-09]. (chorw.).
- p
- d
- e
Premierzy Niepodległego Państwa Chorwackiego |
|
---|---|
Przewodniczący Rady Wykonawczej Socjalistycznej Republiki Chorwacji[A][B] |
|
Premierzy Republiki Chorwacji |
|
- ↑ a b c Od czasu II wojny światowej do 25 czerwca 1991 Republika Chorwacji była częścią Jugosławii
- ↑ Nazwa państwa w latach 1963–1990, wcześniej Federalne Państwo Chorwacji (1943–1946) i Ludowa Republika Chorwacji (1946–1963)
- ↑ Jako premier (1945–1953), następnie jako przewodniczący Rady Wykonawczej (1953)