Gonzagowie

Ten artykuł od 2018-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Gonzagowie – włoski ród arystokratyczny panujący w księstwie Mantui w latach 1328-1708.

W 1328 r. Ludwik (wł. Luigi) Gonzaga (zm. 1360 r.) objął władzę w Mantui jako kapitan generalny. W 1433 r. Gianfracesco Gonzaga otrzymał tytuł margrabiego Mantui, a w 1530 r. Fryderyk II Gonzaga otrzymał tytuł księcia Mantui. W 1531 rodzina drogą małżeństwa uzyskała markizat Montferratu (po wygasłej dynastii Paleologów).

Boczna linia Gonzagów z Mantui objęła księstwa Nevers i Rethel we Francji, kiedy Ludwik Gonzaga (wł. Luigi, franc. Louis) – młodszy syn Fryderyka II (1519-40) poślubił ich dziedziczkę. Ród Gonzaga-Nevers powrócił do Mantui i objął w niej rządy, gdy syn Luigiego Karol odziedziczył ją (razem z Monferratem) – wydarzenie to rozpoczęło wojnę o sukcesję mantuańską. Córka Karola I, który zdobył dla młodszej linii księstwo Mantui, w Polsce znana pod imieniem Ludwiki Marii, jako żona kolejno – Władysława IV i Jana II Kazimierza była królową Polski (1646-1667).

Przedstawiciele innej bocznej linii byli wpierw niezależnymi hrabiami, następnie książętami Guastalli. Pochodzili oni od Ferrantego, najmłodszego syna Franciszka II (1484-1519). Prawnuk Ferrantego, Ferdynand II, także odegrał ważną rolę w wojnie o sukcesję mantuańską.

 Osobny artykuł: Władcy Mantui.

• Luigi I (1328-1360)
• Guido (1360-1369), syn Luigiego
• Ludovico II (1369-1382)
• Francesco I (1382-1407), syn Ludovica I
• Gianfrancesco I (1407-1444), syn Francesca I
• Ludovico III (1444-1478), syn Gianfrancesca I
• Federico I (1478-1484), syn Ludovica II
• Francesco II (1484-1519)
• Federico II (1519-1540), syn Francesca II
• Francesco III (1540-1550), syn Federica II
• Guglielmo I (1550-1587), brat Francesca III
• Vincenzo I (1587-1612), syn Guglielma I
• Francesco IV (1612), syn Vincenza I
• Ferdinando I (1612-26), brat Francesca IV
• Vincenzo II (1626-1627), brat Ferdinanda I

Następnie księstwo Mantui przeszło do młodszej linii rodu Gonzaga-Nevers.

• Carlo I (1627-1637)
• Carlo III (1637-1665), wnuk Carla I (Carlo II nie przeżył swojego ojca)
• Ferdinando Carlo IV (1665-1708), syn Carla III

W 1708 zakończyło się panowanie Gonzagów, a Mantua przeszła w ręce Habsburgów.

• Ferrante Gonzaga – włoski kondotier
• Ercole Gonzaga – włoski kardynał
• Francesco Gonzaga (1538–1566) – włoski kardynał
• Giovanni Vincenzo Gonzaga – włoski kardynał
• Alojzy Gonzaga – święty Kościoła katolickiego
• Ludwika Maria Gonzaga de Nevers, królowa polska
• Eleonora Gonzaga – cesarzowa niemiecka
• Eleonora Magdalena Gonzaga – cesarzowa niemiecka

• Genealogia rodu w: D.Shamà, Genealogie delle dinastie nobili italiane (wł.)
• Genealogia rodu w: M.Marek Genealogy.Eu (ang.)