Gouda (ser)

Gouda
ser
{{{alt grafiki}}}
Inne nazwy

Goudse kaas

Rodzaj

sery półtwarde

Miejsce powstania

Holandia
Holandia Południowa

Uwagi
  • produkt pasteryzowany
  • czas dojrzewania 1-36 miesięcy
Multimedia w Wikimedia Commons
Zobacz hasło gouda w Wikisłowniku

Gouda (niderl. Goudse kaas) – gatunek sera półtwardego, podpuszczkowego, dojrzewającego, produkowanego z mleka krowiego. Pochodzi z okolic holenderskiego miasta Gouda. Jest produkowany w postaci spłaszczonych kręgów. Dojrzewa 6 tygodni. Najsmaczniejsza jest gouda dojrzała, która cechuje się wyrazistym zapachem. Pełną dojrzałość ser gouda uzyskuje po okresie 10-12 tygodni. Pikantne i dojrzałe odmiany, takie jak Old Amsterdam, dojrzewają znacznie dłużej, bo aż 18 miesięcy[1].

Rodzaje sera gouda według okresu dojrzewania

  • Jonge kaas (4 tyg.)
  • Jong belegen (8-10 tyg.)
  • Belegen (16-18 tyg.)
  • Extra belegen (7-8 miesięcy)
  • Oude kaas (10-12 miesięcy)
  • Overjarige kaas (18 i więcej miesięcy)[2]

Wartości odżywcze

Ser ten zawiera duże ilości sodu, wapnia, fosforu, cynku i jodu. Spośród witamin posiada sporo witaminy A, 0,241 mg retinolu i 0,207 mg β-karotenu (w 100 g). Kwasy tłuszczowe najobficiej reprezentowane są przez nasycone kwasy tłuszczowe (13,69 g na 100 g), w tym: 5,63 g kwasu palmitynowego, po 2,42 g kwasu mirystynowego i stearynowego. W 100 g znajduje się 6,02 g kwasu oleinowego. Zestaw aminokwasów jest bogaty i składają się na niego (dane na 100 g)[3]:

Wartość odżywcza
Ser gouda tłusty
(100 g)
Wartość energetyczna 1323 kJ (316 kcal)
Białka 27,9 g
szczegółowe informacje
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 61% 61% 61% 61%
M 50% 50% 50% 50%
Węglowodany 0,1 g
szczegółowe informacje
Przyswajalne 0,1 g
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,1% 0,1% 0,1% 0,1%
M 0,1% 0,1% 0,1% 0,1%
Dwucukry
Sacharoza 0,0 g
Laktoza 0,1 g
Skrobia 0,0 g
Błonnik 0,0 g
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Tłuszcze 22,9 g
szczegółowe informacje
Kwasy tł. nasycone 13,69 g
Kwasy tł. nienasycone
Jednonienasycone 7,3 g
Wielonienasycone 0,62 g
omega-3 0,32 g
α-Linolenowy (ALA) 0,32 g
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 29% 29% 29% 29%
M 20% 20% 20% 20%
omega-6 0,3 g
Linolowy (LA) 0,3 g
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 2,5% 2,5% 2,7% 2,7%
M 1,8% 1,8% 2,1% 2,1%
Woda 44,9 g
szczegółowe informacje
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 1,7% 1,7% 1,7% 1,7%
M 1,2% 1,2% 1,2% 1,2%
Witaminy
Witamina C 0,0 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0%
Tiamina (B1) 0,026 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 2,4% 2,4% 2,4% 2,4%
M 2,2% 2,2% 2,2% 2,2%
Ryboflawina (B2) 0,392 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 36% 36% 36% 36%
M 30% 30% 30% 30%
Niacyna (B3) 0,07 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 0,5% 0,5% 0,5% 0,5%
M 0,4% 0,4% 0,4% 0,4%
Witamina B6 0,02 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 1,5% 1,5% 1,3% 1,3%
M 1,5% 1,5% 1,2% 1,2%
Foliany 0,02 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 5,0% 5,0% 5,0% 5,0%
M 5,0% 5,0% 5,0% 5,0%
Kobalamina (B12) 0,0017 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 71% 71% 71% 71%
M 71% 71% 71% 71%
Witamina A 0,276 mg RAE
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 39% 39% 39% 39%
M 31% 31% 31% 31%
Witamina D 0,00024 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 1,6% 1,6% 1,6% 1,2%
M 1,6% 1,6% 1,6% 1,2%
Witamina E 0,38 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 2,5% 2,5% 2,5% 2,5%
M 2,5% 2,5% 2,5% 2,5%
Makroelementy
Fosfor 516 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 74% 74% 74% 74%
M 74% 74% 74% 74%
Wapń 807 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 81% 81% 67% 67%
M 81% 81% 81% 67%
Magnez 31 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 10% 9,7% 9,7% 9,7%
M 7,8% 7,4% 7,4% 7,4%
Potas 83 mg
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 1,8% 1,8% 1,8% 1,8%
M 1,8% 1,8% 1,8% 1,8%
Sód 898 mg
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 60% 60% 69% 75%
M 60% 60% 69% 75%
Mikroelementy
Jod 0,035 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 23% 23% 23% 23%
M 23% 23% 23% 23%
Żelazo 0,7 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 3,9% 3,9% 8,8% 8,8%
M 8,8% 8,8% 8,8% 8,8%
Miedź 0,07 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 7,8% 7,8% 7,8% 7,8%
M 7,8% 7,8% 7,8% 7,8%
Cynk 4,18 mg
RDA 19–30 31–50 51–70 70+
K 52% 52% 52% 52%
M 38% 38% 38% 38%
Mangan 0,03 mg
AI 19–30 31–50 51–70 70+
K 1,7% 1,7% 1,7% 1,7%
M 1,3% 1,3% 1,3% 1,3%
Dane liczbowe na podstawie: [3]
Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[4]

Galeria

  • Targ serów w mieście Gouda
    Targ serów w mieście Gouda
  • Ważenie sera, tympanon wagi z herbami
    Ważenie sera, tympanon wagi z herbami
  • Proces technologiczny
    Proces technologiczny
  • Wariant z zielonym pesto
    Wariant z zielonym pesto
  • Targ serów z tyłu ratusza
    Targ serów z tyłu ratusza

Przypisy

  1. ↑ Janusz Górski, Forum Mleczarskie Podręcznik 2012, ISBN 978-83-934229-1-3, Nathusius Investments, Warszawa 2012, s. 33.
  2. ↑ Forum Mleczarskie: Portal branży nabiałowej [online], www.forummleczarskie.pl [dostęp 2021-02-03] .
  3. ↑ a b Hanna Kunachowicz; Beata Przygoda; Irena Nadolna; Krystyna Iwanow: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wyd. wydanie II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 92. ISBN 978-83-200-5311-1.
  4. ↑ Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.).
Kontrola autorytatywna (ser z krowiego mleka):
  • GND: 4353521-5