Harpactes

Harpactes[1]
Swainson, 1833[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – sędzioł czerwonogłowy (H. erythrocephalus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

trogony

Rodzina

trogony

Rodzaj

Harpactes

Typ nomenklatoryczny

Trogon malabaricus Gould, 1834

Synonimy
  • Harpactor[a] Burmeister, 1850[3]
  • Hapalurus Reichenbach, 1850[4]
  • Duvaucelius Bonaparte, 1854[5]
  • Oreskios Bonaparte, 1854[5]
  • Pyrotrogon Bonaparte, 1854[5]
Gatunki

zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Harpactes – rodzaj ptaków z rodziny trogonów (Trogonidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji[6].

Morfologia

Długość ciała 23–38 cm; masa ciała 34–120 g[6].

Systematyka

Etymologia

  • Harpactes (Harpactor): gr. ἁρπακτης harpaktēs „bandyta, złodziej”, od ἁρπαζω harpazō „rabować”; w aluzji do krępego ciała i mocnego, głęboko naciętego dzioba sędzioła malabarskiego[7].
  • Hapalurus: gr. ἁπαλος hapalos „delikatny”; ουρα oura „ogon”[8]. Gatunek typowy: Trogon diardii Temminck, 1826.
  • Duvaucelius: Alfred Duvaucel (1796–1824), francuski przyrodnik, kolekcjoner z Sumatry i Indii[9]. Nomen nudum.
  • Oreskios: gr. ορεσκιος oreskios „przebywający w górach”, od ορος oros, ορεος oreos „góra”; σκηναω skēnaō „zamieszkiwać”[10]. Nomen nudum.
  • Pyrotrogon: gr. πυρ pur, πυρος puros „ogień”; rodzaj Trogon Brisson, 1760 (trogon)[11]. Nomen nudum.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[12]:

  • Harpactes oreskios (Temminck, 1823) – sędzioł złotobrzuchy
  • Harpactes orrhophaeus (Cabanis & F. Heine Sr., 1863) – sędzioł czarnogłowy
  • Harpactes duvaucelii (Temminck, 1824) – sędzioł czerwonorzytny
  • Harpactes fasciatus (Pennant, 1769) – sędzioł malabarski
  • Harpactes diardii (Temminck, 1832) – sędzioł obrożny
  • Harpactes erythrocephalus (Gould, 1834) – sędzioł czerwonogłowy
  • Harpactes wardi (Kinnear, 1927)sędzioł asamski
  • Harpactes whiteheadi Sharpe, 1888 – sędzioł czarnobrody
  • Harpactes kasumba (Raffles, 1822) – sędzioł czarnoszyi
  • Harpactes ardens (Temminck, 1826) – sędzioł filipiński

Uwagi

  1. Niepoprawna późniejsza pisownia Harpactes Swainson, 1833.

Przypisy

  1. Harpactes, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. W. Swainson: Zoological illustrations, or, Original figures and descriptions of new, rare, or interesting animals, selected chiefly from the classes of ornithology, entomology, and conchology, and arranged according to their apparent affinities. Wyd. 2nd series. Cz. 3. London: Baldwin & Cradock, 1833, s. 107. (ang.).
  3. C.H.C. Burmeister: Verzeichnis der im zoologischen Museum der Universität Halle-Wittenberg aufgestellten Säugethiere, Vögel und Amphibien. Halle: W. Plötz, 1850, s. 56. (niem.).
  4. H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. ryc. lxxxviii. (niem.).
  5. a b c Ch.-L. Bonaparte. Conspectus Volucrum Zygodactylorum. „Ateneo Italiano”. 2, s. 129, 1854. (wł.). 
  6. a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Trogons (Trogonidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.trogon1.01. [dostęp 2020-06-09]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  7. The Key to Scientific Names, Harpactes [dostęp 2022-10-30] .
  8. The Key to Scientific Names, Hapalurus [dostęp 2022-10-30] .
  9. The Key to Scientific Names, Duvaucelius [dostęp 2022-10-30] .
  10. The Key to Scientific Names, Oreskios [dostęp 2022-10-30] .
  11. The Key to Scientific Names, Pyrotrogon [dostęp 2022-10-30] .
  12. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Trogonidae Lesson, 1828 – trogony - Trogons (wersja: 2019-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-11-13].

Bibliografia

  • The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca  (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 45516422
  • GBIF: 2496726
  • identyfikator iNaturalist: 20793
  • ITIS: 553591
  • NCBI: 57418
  • CoL: 4TS7