Henryk (książę Brunszwiku-Dannenbergu)
książę Brunszwiku-Lüneburga z bratem Wilhelmem | |||
Okres | od 1559 | ||
---|---|---|---|
Poprzednik | Franciszek Otto | ||
Następca | Juliusz Ernest | ||
książę Brunszwiku-Dannenbergu | |||
Okres | od 1569 | ||
Poprzednik | wydzielenie z księstwa Lüneburga | ||
Następca | |||
Dane biograficzne | |||
Dynastia | Welfowie | ||
Data i miejsce urodzenia | 4 czerwca 1533 | ||
Data i miejsce śmierci | 17 stycznia 1598 | ||
Ojciec | Ernest I Wyznawca | ||
Matka | Zofia meklemburska | ||
Żona | Urszula z Saksonii-Lauenburga | ||
Dzieci | Juliusz Ernest, Franciszek, Anna Zofia, Henryk, Sybilla Elżbieta, Sydonia, August | ||
|
Henryk (ur. 4 czerwca 1533 w Celle, zm. 17 stycznia 1598 w Dannenbergu) – książę Brunszwiku-Lüneburga w latach 1559–1569 (razem z bratem Wilhelmem), po podziale w 1569 w części księstwa z Dannenbergu, z dynastii Welfów.
Życiorys
Henryk był trzecim synem księcia lüneburskiego Ernesta I Wyznawcy oraz Zofii, córki księcia Meklemburgii-Schwerin Henryka V Zgodnego. W 1559 r. zmarł najstarszy brat Franciszek Otto i Henryk objął rządy w księstwie Lüneburga wspólnie z młodszym bratem Wilhelmem (drugi wedle starszeństwa brat, Fryderyk, zmarł wskutek obrażeń odniesionych w bitwie pod Sieverhausen już w 1553 r.).
Zgodnie z układem zawartym po śmierci ojca ze stanami, władza Henryka i Wilhelma miała być początkowo ograniczona warunkiem stałych konsultacji z wyznaczonymi im doradcami (m.in. bez ich zgody nie mogli zawierać małżeństw). Bracia starali się wyprowadzić księstwo z długów. W 1562 r. bracia zawarli układ z miastem Lüneburg kończący długie spory mieszczan z książętami (wkrótce potem miasto złożyło hołd książętom, ci zaś potwierdzili jego przywileje). W 1564 r. wydano prawa regulujące stosunki kościelne, sądowe i policyjne w księstwie. Również kolejne pięć lat bracia rządzili księstwem w harmonii, aż do 1569 r., gdy Henryk zażądał podziału księstwa na dwie części. Mimo oporu Wilhelma i stanów podział ten został przeprowadzony: Henryk otrzymał niewielką część księstwa z Dannenbergiem, jednorazową zapłatę 4000 talarów i roczną rentę w wysokości 500 talarów. Wilhelm zatrzymał główną część księstwa z Celle, przyjmując jednak na siebie wszystkie długi księstwa oraz ciężary podatkowe na rzecz Rzeszy. Henryk (jako starszy z braci) zachował też pierwszeństwo do dziedziczenia po ewentualnym wymarciu brunszwickiej linii Welfów (i faktycznie, jego syn August objął to dziedzictwo w 1634 r.).
Spory między braćmi o podział księstwa wkrótce jednak zaczęły się na nowo i zakończone zostały dopiero po śmierci Wilhelma. Przeszkodą w ich zakończeniu za jego życia była choroba umysłowa, w którą Wilhelm popadł w 1581 r. i która spowodowała jego niezdolność do samodzielnych rządów.
Życie prywatne
Żoną Henryka była Urszula, córka księcia Saksonii-Lauenburga na Ratzeburgu Franciszka I. Z małżeństwa tego pochodziło siedmioro dzieci:
- Juliusz Ernest (1571–1636), następca ojca jako książę Brunszwiku-Dannenberga,
- Franciszek (1572–1601),
- Anna Zofia (1573–1574),
- Henryk (1574–1575),
- Sybilla Elżbieta (1576–1630), żona Antoniego II, hrabiego Oldenburg-Delmenhorst,
- Sydonia (1577–1645),
- August (1579–1666), książę Brunszwiku-Wolfenbüttel.
Bibliografia
- Paul Zimmermann: Wilhelm der Jüngere, Herzog zu Braunschweig und Lüneburg. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 43. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1898, s. 1–4. [dostęp 2016-02-24].
- Heinrich Herzog v.Braunschweig-Lüneburg-Dannenberg. [w:] WW-Person [on-line]. [dostęp 2016-02-17].