Język mandarski

Mandar
Obszar

Celebes Południowy, Celebes Zachodni (Indonezja)

Liczba mówiących

475 tys. (2000)

Pismo/alfabet

łacińskie (dawniej lontara)

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 5 rozwojowy↗
Kody języka
ISO 639-2 mdr
ISO 639-3 mdr
IETF mdr
Glottolog mand1442
Ethnologue mdr
WALS mnr
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język mandarski[1] – język austronezyjski używany w prowincjach Celebes Południowy i Celebes Zachodni w Indonezji, przez lud Mandar. Według danych z 2000 roku posługuje się nim 475 tys. ludzi[2].

Według Ethnologue dzieli się na dialekty: majene, balanipa (napo-tinambung), malunda, pamboang, sendana (cenrana, tjendana)[2]. W użyciu są także języki indonezyjski i bugijski[3].

Nie jest zagrożony wymarciem, zdecydowanie dominuje w regionie. W latach 70./80. XX w. służył jako preferowany środek codziennej komunikacji, m.in. w kontaktach domowych, ale często również w sytuacjach oficjalnych[4][5]. Jest również wykorzystywany na początkowym etapie edukacji[6]. Według doniesień z 2011 r. pozostaje w szerokim użyciu, przy czym odnotowano wzrost roli języka indonezyjskiego i malajskiego makasarskiego[7].

Do jego zapisu służy alfabet łaciński, przy czym dawniej posługiwano się pismem bugijskim[2]. W piśmie bugijskim powstawały manuskrypty na liściach palmowych (rontal)[4]. Dzisiaj jego forma pisana jest słabo rozwinięta, mandarski służy przede wszystkim jako język mówiony[7]. Projekt ortografii łacińskiej ukazał się w 1975 r.[8] W latach 70. i 80. XX w. powstało szereg prac nt. języka mandar, w dużej mierze wydanych pod auspicjami Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa[9]. Materiały poświęcone temu językowi obejmują słowniki (1975, 1977)[10][11] oraz opracowania gramatyczne (1979/1980, 1983, 1992)[12][13][14].

Przypisy

  1. ↑ Alfred F.A.F. Majewicz Alfred F.A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 78, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655  (pol.).
  2. ↑ a b c M. PaulM.P. Lewis M. PaulM.P., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Mandar, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-12-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-01]  (ang.).
  3. ↑ Michaił Anatoljewicz Czlenow: Mandar. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 322. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. (ros.).
  4. ↑ a b Pelenkahu, Muthalib i Sangi 1983 ↓, s. 8.
  5. ↑ Strømme i Valkama 1987 ↓, s. 85, 87.
  6. ↑ Muthalib i in. 1992 ↓, s. 3–4.
  7. ↑ a b David Mead: Mandar. Sulawesi Language Alliance. [dostęp 2023-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-17)]. (ang.).
  8. ↑ Muthalib i in. 1992 ↓, s. 8.
  9. ↑ Muthalib i in. 1992 ↓, s. 12–16.
  10. ↑ Ahmad Sahur: Kamus sederhana Mandar-Indonesia. Ujung Pandang: Universitas Hasanuddin, 1975. OCLC 2903598. (indonez.).
  11. ↑ Abdul Muthalib: Kamus Bahasa Mandar–Indonesia. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1977. OCLC 248555188. (indonez.).
  12. ↑ Abd. Muis Ba’dulu, H.M. Ide Said, Abdul Muthalib, Abd. Rajab Johari, H.St. Hadarah: Morfologi dan sintaksis bahasa Mandar: laporan penelitian. Ujung Pandang: Proyek Penelitian Bahasa dan Sastra Indonesia dan Daerah Sulawesi Selatan, 1979/1980. OCLC 20609740. (indonez.).
  13. ↑ Pelenkahu, Muthalib i Sangi 1983 ↓.
  14. ↑ Muthalib i in. 1992 ↓.

Bibliografia

  • Abdul Muthalib, Muhammad Sikki, Adnan Usmar, J.S. Sande: Tata bahasa Mandar. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1992. ISBN 979-459-197-1. OCLC 622431434. (indonez.).
  • R. A. Pelenkahu, Abdul Muthalib, M. Zain Sangi: Struktur bahasa Mandar. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1983. OCLC 13967433. [dostęp 2023-05-27]. (indonez.).
  • Kåre J. Strømme, Kari Valkama: Kabupaten Polewali Mamasa, southwestern section and Kabupaten Majene. W: Timothy Friberg (red.): UNHAS-SIL South Sulawesi sociolinguistic surveys, 1983–1987. Jayapura: Summer Institute of Linguistics, 1987, s. 59–98, seria: Workpapers in Indonesian Languages and Cultures 5. OCLC 65702515. [dostęp 2023-05-27]. (ang.).
  • J9U: 987007548332405171