Język tairuma
| Obszar | prowincja Gulf (Papua-Nowa Gwinea) | ||
|---|---|---|---|
| Liczba mówiących | 4500 (2004) | ||
| Pismo/alfabet | |||
| Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-3 | uar | ||
| IETF | uar | ||
| Glottolog | tair1256 | ||
| Ethnologue | uar | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język tairuma (a. tairuma’a)[1][2], także: uaripi[1][2][3], kerema[1][2] – język papuaski używany w prowincji Gulf w Papui-Nowej Gwinei. Według danych szacunkowych z 2004 roku posługiwało się nim wówczas 4500 osób[1][4].
Jego obszar obejmuje osiem wsi w rejonie zatoki Kerema: Karaeta, Kerema Bay, Luluitera, Mei’i 1, Mei’i 2, Petoe, Siviri, Uaripi[5]. W mieście Kerema, stanowiącym ośrodek administracyjny prowincji, tairuma nie odgrywa dominującej roli. Nazwa „tairuma” znaczy tyle, co „spokojna woda”[2]. Choć lokalnie wyodrębnia się dwie grupy dialektalne (wschodnią i zachodnią), to różnice językowe między miejscowościami są mało znaczące i nie utrudniają komunikacji[6].
Jest jednym z języków elema(inne języki), które to bywają klasyfikowane jako transnowogwinejskie, jednakże taka ich przynależność nie została dostatecznie wykazana[7].
Według doniesień z 2004 r. tairuma służy jako podstawowy środek komunikacji, niezależnie od grupy wiekowej. W społeczności częsta jest wielojęzyczność. W użyciu są także języki: angielski, tok pisin, a w pewnym zakresie również hiri motu i różne języki lokalne (w tym orokolo i toaripi). Zaobserwowano wzrost użycia tok pisin i angielskiego w komunikacji międzyetnicznej, na niekorzyść znajomości spokrewnionych języków[8].
Pod auspicjami SIL International sporządzono raport dot. miejscowej sytuacji językowej (2010)[9] oraz zebrano pewne dane gramatyczne nt. tairuma (2014)[10]. Jest zapisywany alfabetem łacińskim (od 2002 roku)[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Tairuma, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ a b c d Rueck, Potter i Vila 2010 ↓, s. 1.
- ↑ Harald Hammarström, Robert Forkel, Martin Haspelmath, Sebastian Bank: Tairuma. Glottolog 4.6. [dostęp 2024-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-08-25)]. (ang.).
- ↑ Rueck, Potter i Vila 2010 ↓, s. 3.
- ↑ Rueck, Potter i Vila 2010 ↓, s. 1–3.
- ↑ Rueck, Potter i Vila 2010 ↓, s. 9–12.
- ↑ Pawley i Hammarström 2018 ↓, s. 79–80.
- ↑ Rueck, Potter i Vila 2010 ↓, s. 13–18.
- ↑ Rueck, Potter i Vila 2010 ↓.
- ↑ GabrielG. Ikamu GabrielG., Joong-HwanJ.H. Jo Joong-HwanJ.H., Tentative Grammar Description for the Tairuma Language, SIL International, 2014, OCLC 896401439 [dostęp 2024-08-25] (ang.).
Bibliografia
- Andrew Pawley, Harald Hammarström: The Trans New Guinea family. W: Bill Palmer (red.): The Languages and Linguistics of the New Guinea Area: A Comprehensive Guide. Berlin–Boston: Walter de Gruyter, 2018, s. 21–195, seria: The World of Linguistics 4. DOI: 10.1515/9783110295252-002. ISBN 978-3-11-029525-2. OCLC 1041880153. (ang.).
- Michael J. Rueck, Margaret Potter, Badi Vila: A Sociolinguistic Profile of the Tairuma (uar) Language Group. SIL International, 2010, seria: SIL Electronic Survey Reports 2010-021. OCLC 896385992. [dostęp 2024-08-26]. (ang.).
