Jan Mertka
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Data i miejsce urodzenia | 27 lipca 1899 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 27 grudnia 1918 | ||
Zawód, zajęcie | robotnik | ||
Odznaczenia | |||
|
Jan Mertka (ur. 27 lipca 1899 w Przygodzicach, zm. 27 grudnia 1918 w Szczypiornie[1][2]) – polski robotnik, pierwszy poległy powstaniec wielkopolski.
Życiorys
W poszukiwaniu pracy wyemigrował do Westfalii, gdzie pracował w piekarni i w fabrykach (m.in. w Bochum) jako monter-elektryk.
Aktywnie angażował się w prace polskich towarzystw młodzieżowych w Niemczech. Podczas I wojny światowej został wcielony do armii pruskiej w Chociebużu.
W 1918 wstąpił do I Batalionu Pogranicznego, stacjonującego w Szczypiornie, sformowanego w Kaliszu, m.in. z żołnierzy funkcjonującego w Republice Ostrowskiej I Pułku Polskiego z Ostrowa Wielkopolskiego, rozwiązanego na rozkaz Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu.
27 grudnia, w dniu wybuchu powstania, Jan Mertka odbywał służbę patrolową w Szczypiornie. Poległ podczas ostrzału ze strony niemieckiej, około godziny 11.30. W odpowiedzi powstańcy zajęli Boczków, który stał się pierwszą w całości wyzwoloną miejscowością w Poznańskiem.
Za pierwszego poległego powstańca wielkopolskiego część historyków uznaje postrzelonego śmiertelnie w Poznaniu około 6 godzin po Janie Mertce Franciszka Ratajczaka.
Upamiętnienie
Pochowano go wśród innych powstańców na Nowym Cmentarzu na Wenecji w Ostrowie. Uhonorowany pomnikiem w Boczkowie, tablicą pamiątkową w Przygodzicach oraz ulicą w Ostrowie, Przygodzicach i Nowych Skalmierzycach.
Galeria
- Kwatera grobów uczestników powstania wielkopolskiego. Miejsce spoczynku Jana Mertki.
- Miejsce spoczynku Jana Mertki.
- Pomnik Jana Mertki w Boczkowie.
- Tablica upamiętniająca w Boczkowie.
- Tablica upamiętniająca w Przygodzicach.
- Budynek w Przygodzicach gdzie uczył się Jan Mertka.
- Ulica Jana Mertki w Przygodzicach.
- Ulica Jana Mertki w Nowych Skalmierzycach.
- Ulica Jana Mertki w Ostrowie Wielkopolskim.
- Tablica ulicy w Ostrowie Wielkopolskim.
Przypisy
- ↑ Słownik biograficzny Wielkopolski południowo-wschodniej : ziemi kaliskiej. Danuta Wańka (red.). Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2003, s. 140. ISBN 83-85638-41-5.
- ↑ Sto dokumentów na stulecie : wybór materiałów archiwalnych z zasobu Archiwum Państwowego w Kaliszu. Grażyna Schlender (red.). Kalisz: Archiwum Państwowe w Kaliszu, 2019, s. 148–149. ISBN 978-83-950226-1-6.
- VIAF: 1959151778255618130005
- PLWABN: 9810628386605606
- NUKAT: n2019065715