Karłówka skromna
Micropsitta keiensis[1] | |||
(Salvadori, 1876) | |||
Ilustracja samicy autorstwa Johna Gerrarda Keulemansa z lat 1875–1876 | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | ptaki | ||
Podgromada | Neornithes | ||
Infragromada | ptaki neognatyczne | ||
Rząd | papugowe | ||
Rodzina | papugi wschodnie | ||
Podrodzina | papugi wschodnie | ||
Plemię | Micropsittini | ||
Rodzaj | Micropsitta | ||
Gatunek | karłówka skromna | ||
Synonimy | |||
| |||
Podgatunki | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[8] | |||
najmniejszej troski | |||
| |||
|
Karłówka skromna[9] (Micropsitta keiensis) – gatunek małego ptaka z podrodziny papug wschodnich (Psittaculinae) w rodzinie papug wschodnich (Psittaculidae). Ptak ten występuje na Nowej Gwinei i sąsiednich wyspach, według IUCN nie jest zagrożony wyginięciem.
Zasięg występowania
Karłówka skromna występuje w zależności od podgatunku[10]:
- M. keiensis keiensis – Wyspy Kai (Kai Kecil, Kai Besar) i Wyspy Aru
- M. keiensis chloroxantha – Gebe i zachodnie wyspy Papui (Waigeo, Salawati, Misool) oraz płn.-zach. Nowa Gwinea (Ptasia Głowa i półwysep Onin)
- M. keiensis viridipectus – płd. Nowa Gwinea
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy naukowo w 1876 roku opisał włoski ornitolog Tommaso Salvadori, nadając mu nazwę Nasiterna keiensis[3]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Salvadori wskazał Wyspy Kai[11]. Okazami typowymi były dwa samce (odłowione 20 sierpnia i 5 października 1873 roku) oraz samica (odłowiona 15 sierpnia 1873 roku)[11]. Dane taksonomiczne podgatunków (oprócz podgatunku nominatywnego) przedstawia poniższa tabelka[5]:
Podgatunek | Autor i rok opisu | Miejsce typowe | Okazy typowe |
---|---|---|---|
M. k. chloroxantha | Oberholser, 1917[6] | Dorey (obecnie Manokwari), Nowa Gwinea | samiec i samica |
M. k. viridipectus | Rothschild, 1911[4] | górny bieg rzeki Setekwa, Nowa Gwinea | samiec |
M. keiensis tworzy grupę gatunków z M. geelvinkiana i M. pusio[10]. Rozpoznano trzy podgatunki[10]; Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia obecnie (2020) jedynie dwa, uznaje bowiem viridipectus za synonim podgatunku nominatywnego[12]. Zaproponowany w 1966 roku podgatunek sociabilis z Mount Besar na wyspie Batanta[7] jest traktowany jako synonim chloroxantha[10].
Etymologia
Nazwa rodzajowa: gr. μικρος mikros „mały”; nowołac. psitta „papuga”, od gr. ψιττακη psittakē „papuga”[13]. Epitet gatunkowy: wyspy Kei, Indie Wschodnie (tj. Indonezja)[14]. Pozostałe epitety: chloroxantha – gr. χλωρος khlōros „zielony”; ξανθος xanthos „żółty”[15]; viridipectus – łac. viridis „zielony”, od virere „być zielonym”; pectus, pectoris – pierś[16]; sociabilis – sociabilis – „towarzyski, zgodny”, od sociare „współpracować”, od socius „dzielenie się, sprzymierzony”, od sequi „podążać”[17].
Morfologia
Długość ciała 9 cm; masa ciała 11–14 g[10]. Mała papuga, u której większość upierzenia jest koloru zielonego, lecz większa część głowy koloru ochrowego przechodzącego w zielony im bliżej karku. Końcówki górnej powierzchni sterówek niebieskie, pokrywy podogonowe koloru żółtego. Obrączka powiekowa brązowa, tęczówka również koloru brązowego. Płci podobne[10]. Podgatunek viridipectus podobno jest ciemniejszy niż nominatywny; u podgatunku chloroxantha w środkowej części dolnej części piersi i brzucha ciągnie się pasek o zmiennym, pomarańczowo-czerwonym kolorze[10].
Ekologia
Środowisko i pożywienie
Karłówka skromna zamieszkuje nizinne i położone na wzgórzach lasy, plantacje orzechów kokosowych, namorzyny, lasy z nipą krzewinkową, a nawet odwiedza drzewa rosnące na wsiach; zazwyczaj spotykana w podszycie[10]. Na wyspach Kai obserwowana do wysokości 250 m n.p.m.[10]
Żywi się przypuszczalnie grzybami i porostami, które wybiera z kory pni kwitnących drzew, zwłaszcza figowców[10]. Większość zawartości żołądka stanowiła nieokreślona masa, ale znaleziono tam również małe nasiona[10].
Lęgi
Samce w kondycji rozrodczej obserwowano w listopadzie, gniazdo z młodymi znalezione zostało w marcu w pustym, nadrzewnym termitarium, 3–4 m nad ziemią[10]. W jednym z gniazd znajdowało się 6 ptaków dorosłych oraz 2 pisklęta, ponieważ gniazdo było wykorzystane do nocowania przez młode z poprzednich lęgów[10].
Status
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski)[8]. Stan populacji nie jest znany, bardzo często występuje na Kai, rzadko na Aru oraz umiarkowanie powszechnie na zachodnich wyspach Papui[8][10]. Populacja wydaje się być stabilna ze względu na brak dowodów na jakiekolwiek spadki populacji lub inne istotne zagrożenia[8].
Uwagi
Przypisy
- ↑ Micropsitta keiensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.R.C. Quoy, J.P. Gaimard: Genre Perroquet. — Psittacus, Linné. W: J.-S.-C. Dumont d'Urville: Voyage de la corvette l’Astrolabe: exécuté par ordre du roi, pendant les années 1826-1827-1828-1829. T. 1: Zoologie. Paris: J. Tastu, 1830, s. 232, ryc. 21. (fr.).
- ↑ a b Salvadori 1875 ↓, s. 984.
- ↑ a b W. Rothschild. Two new Parrots from Dutch New Guinea. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 27, s. 45, 1911. (ang.).
- ↑ a b J.L. Peters: Check-list of birds of the world. Cz. 3. Cambridge: Harvard University Press, 1937, s. 167–168. (ang.).
- ↑ a b H.Ch. Oberholser. Mutanda ornithologica II. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 30, s. 126, 1917. (ang.).
- ↑ a b J. Greenway. Birds collected on Batanta, off western New Guinea, by E. Thomas Gilliard in 1964. „American Museum novitates”. 2258, s. 8, 1966. (ang.).
- ↑ a b c d BirdLife International, Micropsitta keiensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2016-3 [dostęp 2017-03-04] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Micropsittini Reichenow, 1881 (1853) (Wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-01].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n N. Collar: Yellow-capped Pygmy-parrot (Micropsitta keiensis). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2017-03-04]. (ang.).
- ↑ a b Salvadori 1875 ↓, s. 985.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Parrots, cockatoos. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-10-01]. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Micropsitta [dostęp 2017-03-04] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Keiensis [dostęp 2017-03-04] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Chloroxantha [dostęp 2017-03-04] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Viridipectus [dostęp 2017-03-04] .
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Sociabilis [dostęp 2017-03-04] .
Bibliografia
- T. Salvadori. Descrizione di sei nuove specie di uccelli delle Molucche, delle Kei e delle Aru e del maschio della Pachycephala lineolata, Wall. „Annali del Museo civico di storia naturale di Genova”. 7, s. 983–990, 1875. (wł.).
- The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- SNL: gulkronet_spettepapegøye