Karel van Mander
Data i miejsce urodzenia | maj 1548 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 11 września 1606 | ||
Narodowość | flamandzka | ||
Dziedzina sztuki | malarstwo | ||
Epoka | manieryzm | ||
|
Karel lub Carel van Mander (ur. maj 1548 w Meulebeke, zm. 11 września 1606 w Amsterdamie)[1] – flamandzki malarz manierysta, poeta, teoretyk sztuki i biograf.
Życiorys
Urodził się w szlacheckiej rodzinie w Meulebeke, studiował u Lucasa de Heere w Gandawie (1566–1567) i u Pietera Vlericka w Courtrai i Tournai (1568–1569)[1]. W latach 1573–1577 przebywał we Włoszech, ok. 1583 osiadł w Haarlemie, gdzie mieszkał i pracował 20 lat. W 1584 został członkiem gildii św. Łukasza[1]. Jest uważany obok Hendrika Goltziusa i Cornelisa van Haarlema za założyciela manierystycznej akademii haarlemskiej, pierwszej holenderskiej akademii sztuki. Jej adeptem był Frans Hals[2].
Twórczość
Dziełem życia Mandera jest Het Schilder-Boeck (Księga o malarstwie) – zbiór biografii najwybitniejszych malarzy niderlandzkich, flamandzkich i niemieckich działających w XV i XVI wieku. Książka została wydana po raz pierwszy w 1604 i zawiera informacje na temat 175 malarzy, stanowiąc przez stulecia cenne źródło informacji na temat życia artystycznego Europy północnej[3].
Malował sceny rodzajowe, portrety i pejzaże[1]. Pozostawił po sobie około 30 obrazów, głównie alegorii, z których najbardziej znane są:
- De zondvloed (Potop), ok. 1583
- Vrouwelijk naakt (Akt kobiecy), 1590
- De zelfbeheersing van Scipio, 1600
- Hoofse scène in een paleistuin (Scena szlachetnej miłości w pałacowym ogrodzie), ok. 1600.
Największe zbiory prac Carela van Mandera zgromadziły: Muzeum Fransa Halsa w Haarlemie, Rijksmuseum w Amsterdamie, Ermitaż w Petersburgu i J. Paul Getty Museum w Los Angeles.
Przypisy
Bibliografia
- Ian. Chilvers: Oksfordzki leksykon sztuki. Warszawa: Arkady, 2002, s. 412. ISBN 83-213-4157-8.
- Robert Genaille: Słownik malarstwa holenderskiego i flamandzkiego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1975, s. 122.
Linki zewnętrzne
- Carel van Mander w Artcyclopedia.com. [dostęp 2009-01-17]. (ang.).
- Rijksmuseum.nl – biografia. [dostęp 2009-01-17]. (ang.).
- ISNI: 0000000120335172
- VIAF: 121932539, 288399996
- ULAN: 500010579
- LCCN: n82115325
- GND: 118781529
- NDL: 001166137
- LIBRIS: 97mpsxmt00wpb61
- BnF: 124104295
- SUDOC: 033215456
- NLA: 35325253
- NKC: jn20000701135
- DBNL: mand001
- BNE: XX1421289
- NTA: 068733100
- BIBSYS: 90683498
- CiNii: DA0236860X
- Open Library: OL361905A
- PLWABN: 9810692947805606
- NUKAT: n99049711
- J9U: 987007271832105171
- LNB: 000112180
- NSK: 000237484
- CONOR: 49809507
- LIH: LNB:V*174119;=BJ
- PWN: 3937126
- Britannica: biography/Carel-van-Mander
- Universalis: van-mander-carel-ou-karel
- БРЭ: 2156795
- NE.se: karel-van-mander
- SNL: Karel_van_Mander
- VLE: carel-van-mander
- Catalana: 0039706
- DSDE: Karel_van_Mander_1.
- Hrvatska enciklopedija: 38565