Karfentanyl
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||
Wzór sumaryczny | C24H30N2O3 | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa | 394,52 g/mol | ||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||
Numer CAS | 59708-52-0 | ||||||||||||
PubChem | 62156 | ||||||||||||
DrugBank | DB01535 | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||
Podobne związki | fentanyl | ||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||
Legalność w Polsce | |||||||||||||
|
Karfentanyl, 4-karbometoksyfentanyl – organiczny związek chemiczny z grupy opioidów, analog fentanylu, od którego różni się obecnością dodatkowej zmetylowanej grupy karboksylowej.
Jest około 10 000 razy silniejszym środkiem przeciwbólowym od morfiny oraz 20-30 razy od fentanylu, co czyni go jednym z najsilniejszych analgetyków wśród znanych opioidów i najsilniejszym obecnie używanym opioidem[2]. Został po raz pierwszy otrzymany w 1974 roku przez zespół chemików w laboratoriach w Janssen Pharmaceutica[3]. Jedynym preparatem handlowym zawierającym karfentanyl jest Wildnil, używany do przeprowadzania znieczulenia ogólnego u dużych zwierząt[4].
Karfentanyl jest substancją kontrolowaną w USA (Schedule II). W 2016 roku jego roczna produkcja w tym kraju wynosiła 19 gramów[5].
W Polsce znajduje się w kategorii I-N i IV-N wykazu środków odurzających i substancji psychotropowych, zatem jego posiadanie jest nielegalne[6].
Mimo iż wykazuje się dużo silniejszym działaniem przeciwbólowym niż fentanyl, dla szczurów LD50 tych dwóch substancji jest do siebie zbliżone i wynosi 3,39 mg/kg dla karfentanylu, oraz 3,05 mg/kg dla fentanylu[7].
Przypisy
- ↑ Carfentanil, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2016-12-05] (ang.).
- ↑ Fentanyl drug profile. European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction. [dostęp 2016-11-18]. (ang.).
- ↑ Theodore H. Stanley, Talmage D. Egan, Hugo Van Aken. A Tribute to Dr. Paul A.J. Janssen: Entrepreneur Extraordinaire, Innovative Scientist, and Significant Contributor to Anesthesiology. „Anesthesia & Analgesia”. 106 (2), s. 451–462, 2008. DOI: 10.1213/ane.0b013e3181605add. PMID: 18227300.
- ↑ V. De Vos. Immobilisation of free-ranging wild animals using a new drug. „Veterinary Record”. 103 (4), s. 64–68, 1978. DOI: 10.1136/vr.103.4.64. PMID: 685103.
- ↑ Established Aggregate Production Quotas for Schedule I and II Controlled Substances and Assessment of Annual Needs for the List I Chemicals Ephedrine, Pseudoephedrine, and Phenylpropanolamine for 2016. Federal Register. [dostęp 2016-11-18]. (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 sierpnia 2018 r. w sprawie wykazu substancji psychotropowych, środków odurzających oraz nowych substancji psychoaktywnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1665).
- ↑ Anna E.A.E. Ringuette Anna E.A.E. i inni, DARK Classics in Chemical Neuroscience: Carfentanil, „ACS Chemical Neuroscience”, 11 (23), 2020, s. 3955–3967, DOI: 10.1021/acschemneuro.0c00441, ISSN 1948-7193 [dostęp 2024-07-23] (ang.).
- p
- d
- e
Opiaty i pochodne |
|
---|---|
Morfiniany | |
Benzomorfany |
|
4-Fenylopiperydyny | |
Opioidy z otwartym łańcuchem |
|
Anilidopiperydyny | |
Pochodne oripawiny | |
Inne |
|