Kościół św. Jakuba w Gdańsku
658 z dnia 15.10.1973 r.[1] | |||||||||||
kościół rektorski | |||||||||||
Państwo | Polska | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||
Miejscowość | Gdańsk | ||||||||||
Wyznanie | |||||||||||
Kościół | |||||||||||
Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Gdańska | |||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |||||||||||
54°21′29,01″N 18°39′02,52″E/54,358058 18,650700 | |||||||||||
|
Kościół św. Jakuba w Gdańsku – kościół rektorski w Gdańsku, należący do parafii św. Brygidy archidiecezji gdańskiej.
Architektura
Świątynia jest przykładem późnogotyckiego przyszpitalnego budownictwa sakralnego. Wczesnobarokowy hełm na wieży został przeniesiony z Bramy św. Jakuba. W latach 1815–1948 kościół nie pełnił funkcji sakralnych. Przetrwał pożogę II wojny światowej w dobrym stanie — był uszkodzony w niewielkim stopniu. Dzięki temu zachował się unikalny, późnorenesansowy strop belkowy z drewna modrzewiowego. Elementami obecnego wystroju są witraże, w tym wielki witraż w oknie w prezbiterium zaprojektowany przez Zofię Boduoin de Courtenay (w 2008 zamalowano polichromie tej autorki w nawie głównej, ale zachowały się dwa obrazy wkomponowane w ołtarze boczne[2]) oraz kamienny portal.
Kalendarium
- 1415 – marynarze (szyprowie) gdańscy budują w tym miejscu kaplicę i szpital ku czci swego patrona, św. Jakuba[3] (poświęcenie 18 marca 1415).
- 1432–1437 – w miejsce kaplicy marynarze budują obecny kościół św. Jakuba.
- 1433 1 sierpnia – poświęcenie nowej świątyni, która już 4 września zostaje spalona przez husytów; po odbudowie w formie jednonawowego korpusu z sygnaturką i z dzwonem ponowne poświęcenie w 1437
- 1551 – rada miasta Gdańska przeznaczyła kościół dla Polaków.
- 1556 – kościół przejmują protestanci – kazania nadal głoszone w języku polskim; komunia udzielana pod dwiema postaciami.
- 1636 (lipiec) – pożar wywołany uderzeniem pioruna niszczy świątynię. Odbudowa trwa 3 lata. Z tego czasu pochodzi obecna wieża.
- 1807 – wojska francuskie zmieniają kościół na obóz dla jeńców pruskich i rosyjskich.
- 1808 – przywrócenie funkcji sakralnych
- 1815 – wybuch w pobliskiej baszcie prochowej powoduje znaczne zniszczenia (gł. hełmu i dachów), kościół przestaje pełnić funkcje sakralną.
- 1817 – kościół przebudowano na bibliotekę miejską i szkołę nawigacyjną. Od 1860 biblioteka zajmuje całość obiektu.
- 1881 – osadzenie na wieży hełmu z rozbieranej bramy św. Jakuba
- 1904 – biblioteka jest przeniesiona do nowego gmachu, w kościele do końca II wojny światowej mieści się Gdańska Izba Rzemieślnicza (z wystawą maszyn i biblioteką techniczną), z wyjątkiem I wojny światowej, kiedy pełni funkcję lazaretu.
- 1946 – zniszczony w niewielkim stopniu zabytek (uszkodzone szczyty, dachy i brak oszklenia) przejmują oo. kapucyni.
- 1948 – zakon kapucynów odbudował kościół marynarzy gdańskich. Kościół zostaje ponownie poświęcony.
- 1952–1960 – powstają freski w nawie głównej, witraż św Jakuba, ambona, ołtarze boczne.
- 2008 – zamalowane zostają freski w nawie głównej.
- 21 maja 2011 – uruchomiona została iluminacja kościoła[4].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2010-05-06] .
- ↑ Maria, Zofia Baudouin de Courtenay i malarstwo monumentalne [online], Gdańsk Strefa Prestiżu, 23 stycznia 2020 [dostęp 2020-07-18] (pol.).
- ↑ Adam Szarszewski: Szpital i kościół św. Jakuba w Gdańsku. Marszałek. ISBN 83-7174-609-1.
- ↑ Św. Jakub jaśnieje po zmierzchu. trojmiasto.pl, 22 maja 2011. [dostęp 2011-05-22].
Linki zewnętrzne
- Rys historii kościoła św. Jakuba w Gdańsku
- Kościół św. Jakuba na stronie parafii
- Ten kościół ma równo 600 lat. Był już szpitalem, więzieniem, biblioteką i szkołą nawigacji
- p
- d
- e
- p
- d
- e
Średniowieczne | |
---|---|
Nowożytne | |
Współczesne |