Kolcoszczurek
Tokudaia[a] | |||
Kuroda, 1943[1] | |||
Przedstawiciel rodzaju – Tokudaia sp. | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | ssaki | ||
Podgromada | żyworodne | ||
Infragromada | |||
Rząd | gryzonie | ||
Podrząd | Supramyomorpha | ||
Infrarząd | myszokształtne | ||
Nadrodzina | myszowe | ||
Rodzina | myszowate | ||
Podrodzina | myszy | ||
Plemię | Apodemini | ||
Rodzaj | kolcoszczurek | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Rattus jerdoni osimensis Y. Abe, 1933 | |||
Synonimy | |||
| |||
Gatunki | |||
| |||
| |||
|
Kolcoszczurek[4] (Tokudaia) – rodzaj ssaków z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące wyłącznie na wyspach Riukiu na południe od Japonii[5][6][7].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 103–175 mm, długość ogona 83,5–135 mm, długość ucha 22–23 mm, długość tylnej stopy 28,8–38 mm; masa ciała 132–169 g[6][8].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1941 roku japoński teriolog Mitoshi Tokuda na łamach Biogeographica[2]. Na gatunek typowy wyznaczył (oryginalne oznaczenie) kolcoszczurka amamijskiego (T. osimensis). Jednak nazwa którą ukuł Tokuda okazała się być zajęta przez inny rodzaj gryzoni z rodziny myszowatych, dlatego w 1943 roku japoński ornitolog i teriolog Nagamichi Kuroda nadał rodzajowi nową nazwę[1].
Etymologia
- Acanthomys: gr. ακανθα akantha ‘kolec’, od ακη akē ‘punkt’[9]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[10].
- Tokudaia: Mitoshi Tokuda (1906–1975), japoński teriolog[11].
- Tokudamys: Mitoshi Tokuda (1906–1975), japoński teriolog; gr. μυς mus, μυoς muos „mysz”[3].
Podział systematyczny
Rodzaj ten jest blisko spokrewniony z Apodemus spotykanymi m.in. w Europie. Te wyspiarskie endemity różnią się genetycznie od gryzoni z sąsiednich dużych wysp (Wysp Japońskich i Tajwanu) i ich przodkowie musieli przybyć na archipelag Riukiu w bardzo odległych czasach[7]. Do rodzaju należą następujące gatunki[12][8][5][4]:
- Tokudaia muenninki (D.H. Johnson, 1946) – kolcoszczurek okinawski
- Tokudaia osimensis (Y. Abe, 1933) – kolcoszczurek amamijski
- Tokudaia tokunoshimensis Endo & Tsuchiya, 2006 – kolcoszczurek japoński
Wszystkie te gatunki są zagrożone wyginięciem ze względu na bardzo ograniczony zasięg występowania.
Uwagi
- ↑ a b Nowa nazwa dla Acanthomys Tokuda, 1941.
- ↑ Młodszy homonim Acanthomys Lesson, 1842 (Muridae).
Przypisy
- ↑ a b N. Kuroda. The occurrence of the spinous rat in Okinawa Island in the central Riu Kiu Islands. „Bulletin of the Biogeographical Society of Japan”. 13 (9), s. 61, 64, 1943. (ang.).
- ↑ a b M. Tokuda. A revised monograph of the Japanese and Manchou-Korean Muridae. „Biogeographica (Transactions of the Biogeographical Society of Japan”. 4 (1), s. 95, 1941. (ang.).
- ↑ a b D.H. Johnson. The spiny rats of the Riu Kiu Islands. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 59, s. 169, 1943. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 282. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 528. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 786. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Tokudaia. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-13].
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 340. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 4.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 160.
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 415. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-13]. (ang.).
Bibliografia
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).