Kolcoszniczka
| Typhlomys | |||
| Milne-Edwards, 1877[1] | |||
 Kolcoszniczka miękkowłosa (T. cinereus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | strunowce | ||
| Podtyp | kręgowce | ||
| Gromada | ssaki | ||
| Podgromada | żyworodne | ||
| Rząd | gryzonie | ||
| Podrząd | Supramyomorpha | ||
| Infrarząd | myszokształtne | ||
| Nadrodzina | myszowe | ||
| Rodzina | kolcosznicowate | ||
| Rodzaj | kolcoszniczka | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| Typhlomys cinereus A. Milne Edwards, 1877 | |||
| Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
Kolcoszniczka[2] (Typhlomys) – rodzaj ssaka z rodziny kolcosznicowatych (Platacanthomyidae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Chińskiej Republice Ludowej i Wietnamie[3][4][5].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 61–115 mm, długość ogona 80–129 mm; masa ciała 7,7–32 g[4][6].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1877 roku francuski zoolog Alphonse Milne-Edwards w artykule poświęconym opisowi niektórych nowych ssaków i skorupiaków, opublikowanym w czasopiśmie Bulletin de la Société philomathique de Paris[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) kolcoszniczka miękkowłosa (T. cinereus).
Etymologia
Typhlomys: gr. τυφλος tuphlos ‘ślepy’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[7].
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[8][6][3]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[2] | Podgatunki[4][3][6] | Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] | Podstawowe wymiary[4][6][a] | Status IUCN[9] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Typhlomys chapensis | Osgood, 1932 | gatunek monotypowy | południowo-środkowa Chińska Republika Ludowa (na zachód od Rzeki Czerwonej, południowo-zachodni Junnan) i północno-zachodni Wietnam (prowincja Lào Cai) | DC: 6,1–11,5 cm DO: 8–12,6 cm MC: 7,7–23 g | NE | ||
 | Typhlomys cinereus | Milne-Edwards, 1877 | kolcoszniczka miękkowłosa | 2 podgatunki | Chińska Republika Ludowa (górskie lasy w Kuangsi, Anhui, Zhejiang, Jiangxi i Fujian) | DC: 7,1–7,6 cm DO: 9,6–10,2 cm MC: 15–32 g | LC |
| Typhlomys daloushanensis | Wang Yingxiang & Li Chongyun, 1996 | gatunek monotypowy | Chińska Republika Ludowa (południowo-wschodnie Gansu, południowe Shaanxi, wschodni Syczuan, Chongqing, zachodnie Hubei i północne Kuejczou) | DC: 7,2–10,5 cm DO: 10,5–12,9 cm MC: 15,4–31 g | NE | ||
| Typhlomys fengjiensis | Pu Yingting, Chen Shunde & Liu Shaoying, 2022 | gatunek monotypowy | Chińska Republika Ludowa (znany tylko z miejsca typowego w hrabstwie Fengjie w Chongqing; być może również w południowo-zachodnim Hubei na południu rzeki Jangcy oraz północnym Chongqing i północno-zachodnim Hubei)[10] | DC: około 8,9 cm DO: około 12,3 cm MC: brak danych[10] | NE | ||
| Typhlomys huangshanensis | Hu Tingli & Zhang Baowei, 2020 | gatunek monotypowy | Chińska Republika Ludowa (Góry Huang Shan i Qingliang Feng (Anhui); prawdopodobnie więcej gór w południowym Anhui i zachodnim Zhejiang) | DC: około 8,6 cm DO: około 9,8 cm MC: około 20 g | NE | ||
| Typhlomys nanus | Cheng Feng, He Kai, Chen Zhongzheng, Zhang Bin, Wan Tao, Li Jiatang, Zhang Baowei & Jiang Xuelong, 2017 | gatunek monotypowy | Chińska Republika Ludowa (znany tylko z góry Jiaozi i góry Dawei (Junnan)) | DC: 6,5–7,4 cm DO: 9,7–10,6 cm MC: 8,8–13,2 g | NE |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.
Opisano również gatunki wymarłe; kopalne ślady Typhlomys – T. primitivus i T. hipparionium – datowane na późny miocen zostały odnalezione w chińskiej prowincji Junnan, pochodzące z późnego pliocenu szczątki T. macrourus i T. hipparionium odkryto w prowincjach Syczuan i Kuejczou[5] zaś z Wietnamu pochodzą szczątki T. stegodontis które datowane są na środkowy plejstocen[11]:
- Typhlomys hipparionium Qiu Zhuding, 1989[12]
- Typhlomys intermedius Zheng Shaohua, 1993[13]
- Typhlomys macrourus Zheng Shaohua, 1993[13]
- Typhlomys stegodontis Lopatin, 2021[11]
- Typhlomys primitivus Qiu Zhuding, 1989[14]
Uwagi
- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
- ↑ a b A. Milne-Edwards. Sur quelques Mammifères et Crustacés nouveaux. „Bulletin de la Société philomathique de Paris”. Sixième série. 12, s. 9, 1877. (fr.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 230. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 324. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d e T. Giarla: Family Platacanthomyidae (Tree Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 106–107. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Typhlomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-17].
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 210. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 698, 1904. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).
- ↑ Taxonomy: Typhlomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-20]. (ang.).
- ↑ a b T. Hu, F. Cheng, Z. Xu, Z. Chen, L. Yu, Q. Ban, C. Li, T. Pan & B. Zhang. A new species of the genus Typhlomys Milne-Edwards, 1877 (Rodentia: Platacanthomyidae) from Chongqing, China. „Zoological Research”. 242 (1), s. 100–107, 1877. DOI: 10.24272/j.issn.2095-8137.2020.132. (ang.).
- ↑ a b A.V. Lopatin. A New Species of Typhlomys (Platacanthomyidae, Rodentia) from the Middle Pleistocene of Northern Vietnam. „Doklady Biological Science”. 501 (1), s. 177, 2021. DOI: 10.1134/S0012496621060065. (ang.).
- ↑ Qiu 1989 ↓, s. 276.
- ↑ a b 郑绍华 / S.-h. Zheng: 川黔地区第四纪啮齿类 / Quaternary Rodents of Sichuan-Guizhou Area, China. 北京 / Beijing: 科学出版社 / Science Press, 1993, s. 1–270. ISBN 978-7-03-003122-8. (chiń. • ang.).
- ↑ Qiu 1989 ↓, s. 273.
Bibliografia
- 邱铸鼎 / Z.-d. Qiu. 禄丰古猿地点的猪尾鼠类化石 / Fossil platacanthomyids from the hominoid locality of Lufeng, Yunnan. „古脊椎动物学报 / Vertebrata PalAsiatica”. 27 (4), s. 268–283, 1989. (chiń. • ang.).
- Britannica: animal/blind-tree-mouse
