Królowy Most

Królowy Most
osada
Ilustracja
Cerkiew prawosławna św. Anny
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

białostocki

Gmina

Gródek

Wysokość

135–149 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

90

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

16-040[2]

Tablice rejestracyjne

BIA

SIMC

0028984[3]

Położenie na mapie gminy Gródek
Mapa konturowa gminy Gródek, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Królowy Most”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Królowy Most”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Królowy Most”
Położenie na mapie powiatu białostockiego
Mapa konturowa powiatu białostockiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Królowy Most”
Ziemia53°08′37″N 23°28′15″E/53,143611 23,470833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Królowy Most (dawn. Janopol; biał. Кралёвы Мост[4]) – osada w Polsce położona nad rzeką Płoską w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Gródek[3][5]. Leży ok. 20 km na wschód od Białegostoku.

Wieś, położona na skraju Puszczy Knyszyńskiej, ma charakter letniskowy. Jej wcześniejsze nazwy to: Annopol i Janopol – ta druga związana według tradycji z Janem III Sobieskim.

Opis

Według legendy, podczas podróży do Wołkowyska, w okolicach dzisiejszego Królowego Mostu zatrzymał się Zygmunt August. Wówczas to ponoć w ciągu jednej nocy zbudowano most na rzece Płosce[6].

W 1871 obok majątku Janopol, nad rzeką, znajdował się tartak, młyn oraz duża fabryka sukna, przy której wzniesiono kilka domów dla robotników[7].

Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności w 1921 Królowy Most był folwarkiem liczącym 3 domostwa i zamieszkiwanym przez 20 osób. Wszyscy mieszkańcy zadeklarowali wówczas białoruską przynależność narodową oraz wyznanie prawosławne[8].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Królowy Most. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa białostockiego.

Przez Królowy Most prowadzą szlaki turystyczne: Szlak Wzgórz Świętojańskich i Szlak Napoleoński. W okolicy wsi miały miejsca bitwy w latach: 1807, 1831 i 1863.

We wsi nagrano kilka scen do filmów Jacka Bromskiego U Pana Boga za piecem, U Pana Boga w ogródku oraz U Pana Boga za miedzą.

Zabytki

Kaplica rzymskokatolicka pod wezwaniem św. Anny
  • Stare cmentarze: prawosławny i rzymskokatolicki.

Dojazd

  • Królowy Most leży przy drodze krajowej nr 65 prowadzącej do polsko-białoruskiego przejścia granicznego w Bobrownikach.
  • Dojazd autobusem PKS Białystok (linia Białystok – Gródek).

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 62395
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 622 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
  3. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
  4. ↑ Кралёвы Мост, фальварак. Radzima.net. [dostęp 2016-09-07].
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  6. ↑ Cerkiew pw. św. Anny – Królowy Most. ciekawepodlasie.pl. [dostęp 2016-06-02].
  7. ↑ Anna Radziukiewicz: Gródek nad Supraślą. Z dziejów prawosławnej parafii. Gródek: Parafia prawosławna Narodzenia Bogaradzicy w Gródku, 2011, s. 51. ISBN 978-83-933473-0-8.
  8. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 22 (13).
  9. ↑ Kaplica p.w.św. Anny – Królowy Most. ciekawepodlasie.pl. [dostęp 2016-06-02].
  10. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 .

Linki zewnętrzne

  • Legenda związana z powstaniem wsi
  • Praca magisterska na temat historii Janopola-Królowego Mostu
  • Królowy Most, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 691 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Gródek
  • Siedziba gminy: Gródek
Wsie
Kolonie
Osady
Osady leśne
  • Józefowo (leśniczówka)
  • Kozi Las
  • Skroblaki (leśniczówka)
  • Turowo

Gmina Gródek

  • p
  • d
  • e
Powiat białostocki (1795–1940 i 1945–75) (► Zabory; ► II RP)
Przynależność wojewódzka
  • Prusy: departament białostocki (1795–1807)
  • Rosja: obwód białostocki (1807–42)
  • gubernia grodzieńska (1842–1915)
  • II RP: woj. białostockie (1919–39)
  • ZSRR: obwód białostocki (1939–40)
  • PRL: woj. białostockie (1945–75)
Gminy miejskie
(1795–1975)
Miasteczka
(1795–1934)
Osiedla (1954–72)
Gminy wiejskie
(1861–1954 i 1973–75)
  • Bacieczki (1944–54)
  • Barszczewo (1944–54)
  • Białostoczek (1861–1944)
  • Choroszcz (1861–1944 i 1973–75)
  • Czarna Wieś (← 1915–54)
  • Czarna Białostocka (1973–75)
  • Dobrzyniewo (Kościelne) (1944 i 1973–75)
  • Dojlidy (1861–1954)
  • Dolistowo (1915–44)
  • Goniądz (1915–54 →)
  • Gródek (1861–1954 i 1973–75)
  • Jaświły (1861–1915 i 1944–54 →)
  • Juchnowiec (Dolny) (1861–1954 i 1973–75)
  • Kalinówka (1915–54 →)
  • Krypno (1861–1954 →)
  • Michałowo (1861–1954 i 1973–75)
  • Obrubniki (1861–1944 i 1944–54)
  • Przytulanka (1861–1915)
  • Supraśl (1973–75)
  • Suraż (1919–23)
  • Szymki (1973–75)
  • Trzcianne (1915–54 →)
  • Tykocin (1973–75)
  • Wasilków (1973–75)
  • Zabłudów (1861–1954 i 1973–75)
  • Zaścianki (1973–75)
  • Zawyki (1861–1954)
Gromady
(1954–72)
  • Barszczewo (1954–72)
  • Biele (1954–59)
  • Bobrowniki (1954–59)
  • Bogdanki (1959–72)
  • Czarna Wieś (1954–55)
  • Czarna Wieś Kościelna (1954–72)
  • Dobrzyniewo Duże (1954–59)
  • Dobrzyniewo Kościelne (1959–72)
  • Dobrzyniówka (1954–59)
  • Dojlidy Górne (1959–71)
  • Dorożki (1954–59)
  • Fasty (1954–68)
  • Folwarki Tylwickie (1954–71)
  • Gnieciuki (1954–59)
  • Grabówka (1954–71)
  • Gródek (1954–72)
  • Horodniany (1954 → i ← 1956–72)
  • Jałówka (1954–71)
  • Jeżewo (← 1958–72)
  • Juchnowiec Dolny (1954–72)
  • Jurowce (1954–61)
  • Juszkowy Gród (1954–72)
  • Kamionka (1954–59)
  • Konowały (1954–72)
  • Kozińce (1954–72)
  • Koźliki (1954–59)
  • Królowy Most (1954–72)
  • Kuriany (1954–59)
  • Lewickie (1954–59)
  • Łopuchowo (← 1958–59)
  • Michałowo (1954–72)
  • Mostowlany (1954–59)
  • Nowa Wola (1954–59)
  • Nowe Aleksandrowo (1954–59)
  • Ogrodniczki (1954–71)
  • Olmonty (1954–59)
  • Pogorzałki (1954–61)
  • Rafałówka (1959–72)
  • Rogowo (1954–59)
  • Rudnia (1954–57)
  • Rynki (1954 →)
  • Rzędziany (← 1958–61)
  • Saniki (← 1958–59)
  • Simuny (1954–59)
  • Studzianki (1954–61)
  • Szymki (1954–72)
  • Topolany (1954–59)
  • Trypucie (1954 →)
  • Turośl Dolna (1954 →)
  • Turośl Kościelna (1954 →)
  • Tykocin (← 1958–72)
  • Uhowo (1954 →)
  • Waliły-Stacja (1954–68)
  • Wasilków (1961–72)
  • Wiejki (1954–59)
  • Zabłudów (1959–72)
  • Załuki (1954–59)
  • Zaścianki (1972)
  • Zawady (1954 →)
  • Zawyki (1954 →)
  • Złotoria (← 1958–72)
  • Zubki (1954–72)
  • Zwierki (1954–59)
  • Żuki (1954–59)