Marek Keller

Marek Michał Keller

Data i miejsce urodzenia	15 marca 1946 Piaseczno
Data śmierci	23 października 2023
Miejsce spoczynku	cmentarz Powązkowski w Warszawie
Zawód, zajęcie	muzyk i tancerz, mecenas kultury i sztuki, kolekcjoner, marszand, filantrop, menedżer
Narodowość	polska
Partner	Jerzy Andrzejewski, Juan Soriano
Odznaczenia

Marek Michał Keller (ur. 15 marca 1946 w Piasecznie, zm. 23 października 2023) – polski muzyk i tancerz, mecenas kultury i sztuki, kolekcjoner, marszand, filantrop, miłośnik i propagator kultury meksykańskiej, menedżer Juana Soriano, założyciel Ogrodu Rzeźb Juana Soriano w Owczarni. Obywatel Polski i Francji^[1].

Marek Keller był synem Michała i Marii Kellerów^[2]. W dzieciństwie uczył się gry na fortepianie^[3]. W czasie, gdy odbywał służbę wojskową, należał do Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego (w 1966 roku zdobył, wraz z tym zespołem, I miejsce na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze^[4]), po jej zakończeniu dołączył do Zespołu Pieśni i Tańca „Mazowsze”^[5][6]. W drugiej połowie lat 60. był partnerem Jerzego Andrzejewskiego^[7][8][9].

W 1972, w wieku 26 lat, roku wyjechał do Francji. Dwa lata później poznał w Paryżu Juana Soriano, za pośrednictwem pisarza Sergio Pitola – wtedy radcy kulturalnego ambasady Meksyku, którego poznał jeszcze w Polsce^[5]. Marek Keller związał się z Soriano do końca życia, był nie tylko jego partnerem życiowym, ale również menedżerem, marszandem, promotorem, a później również jego opiekunem^[5]. Soriano jedynie tworzył, a całą resztą zarządzał Marek Keller. W 2004 roku założyli wspólnie w Meksyku fundację Fundación Juan Soriano y Marek Keller A.C.^[10]. Juan Soriano zmarł 10 lutego 2006 roku w wieku 85 lat^[11] i od tego czasu Keller pracował nad promowaniem spuścizny artysty w różnych częściach świata^[3].

W 2015 roku ukazał się wywiad-rzeka z Markiem Kellerem pt. Tequila z Cortazarem. Kochałem wielkich tego świata^[9].

Zmarł nagle w wieku 77 lat, został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 183, rząd 4, grób 13)^[12].

Dzięki zaangażowaniu Marka Kellera w Meksyku powstało Museo Morelense de Arte Contemporáneo (MMAC) Juan Soriano, które zostało otwarte 8 czerwca 2018 roku w Cuernavaca. MMAC to projekt JSa Arquitectura pod kierownictwem architekta Javiera Sáncheza Corrala^[13]. Jest to największa przestrzeń wystawowa w stanie Morelos. Jest podzielona na dwie galerie umożliwiające wystawy czasowe: Central Gallery i Cube, oraz na przestrzeń multidyscyplinarną nazwaną Open Forum. W Muzeum jest biblioteka, ogród rzeźb i warsztaty na potrzeby programów edukacyjnych^[14].

Muzeum zajmuje powierzchnię 4455 metrów kwadratowych. Jego budowa kosztowała 14,8 miliona USD. W jego zbiorach znajduje się 1200 dzieł Soriano, w tym rzeźby, obrazy, rysunki i fotografie^[15][16].

 Osobny artykuł: Ogród Rzeźb Juana Soriano w Owczarni.

Między innymi w 2014 roku Marek Keller podarował Warszawie rzeźbę Soriano Toreador, która stoi przed budynkiem Warsaw Financial Center, przy rogu ulic Emilii Plater i Świętokrzyskiej w Warszawie^[17].

Marek Keller znaczną część życia poświęcił wzbogacaniu polskich instytucji kultury w ważne pamiątki i dokumenty dotyczące największych polskich twórców, w tym przede wszystkim Fryderyka Chopina. Był fundatorem licznych chopinaliów dla polskich zbiorów narodowych, m.in. przyczynił się do wzbogacenia zbiorów Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie o kilkadziesiąt listów kompozytora i jego siostry Ludwiki Jędrzejewiczowej, rękopisy, XIX-wieczne dokumenty należące do rodziny kompozytora. Marek Keller był osobą, która – wśród prywatnych darczyńców – najbardziej przyczyniła się do wzbogacenia kolekcji pamiątek po Fryderyku Chopinie w Polsce. Począwszy od 1999 roku podarował Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie 21 listów oraz zbiór 47 innych ważnych obiektów. Jednym z najcenniejszych darów był wylicytowany w Nowym Jorku autograf Fryderyka Chopina^[5][18].

W 2019 roku Marek Keller podarował Muzeum list George Sand do François Rollinata opisujący wspólny pobyt pisarki i kompozytora na Majorce^[6].

W 2011 roku Narodowy Instytut Fryderyka Chopina zorganizował wystawę przedstawiającą dary Marka Kellera, w skład której weszło 47 obiektów, w tym 6 listów Chopina pisanych do rodziny z lat 1845–1848 oraz listy Jane Stirling pisane po śmierci kompozytora do jego siostry Ludwiki^[6][19].

• Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2003) za wybitne zasługi dla kultury polskiej^[20]
• Krzyż Komandorski Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2011) za wybitne zasługi w popularyzowaniu kultury polskiej w Meksyku^[1]
• Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”^[5]
• Order Orła Azteckiego (Meksyk)^[6]

• TomaszT. Domański TomaszT., Ogród Juana Soriano. Świadectwo spełnionego życia. Koncepcja filmu dokumentalnego [online], tomaszdomanski.eu, 2022 [dostęp 2024-08-07] .

• Strona fundacji Fundación Juan Soriano y Marek Keller A.C.
• Strona El Museo Morelense de Arte Contemporáneo (MMAC) Juan Soriano
• Strona Ogród Rzeźb Juana Soriano
• Film p.t. Juan Soriano wg Marka Kellera, scenariusz i realizacja Adma Gzyra
• Ogród Rzeźb Juana Soriano – niezwykły park pełen sztuki w Owczarni pod Warszawą
• Mieszkanie Marka Kellera