Maytenus

Maytenus
Ilustracja
Maytenus senegalensis
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

dławiszowce

Rodzina

dławiszowate

Rodzaj

Maytenus

Nazwa systematyczna
Maytenus Molina
Saggio Chili 177, 349. 1782 (ante 31 Oct)[3]
Typ nomenklatoryczny

M. boaria Molina[3]

Synonimy
  • Boaria A.DC.
  • Euthalis Banks & Sol. ex Hook.f.
  • Haenkea Ruiz & Pav.
  • Monteverdia A.Rich.
  • Moya Griseb.
  • Scytophyllum Eckl. & Zeyh.
  • Senacia Lam.
  • Tricerma Liebm.[4]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Maytenus boaria
Maytenus distichophylla

Maytenus Molina – rodzaj roślin należący do rodziny dławiszowatych (Celastraceae R. Br.). Obejmuje 177 gatunków[4]. Występują one naturalnie w strefie międzyzwrotnikowej niemal całego świata[5] – brak ich w Australii i Oceanii, jeden gatunek – Maytenus umbellata rośnie w Europie na Maderze[6][4].

Niektóre gatunki bywają uprawiane jako ozdobne w ciepłym i łagodnym klimacie, zwłaszcza Maytenus boaria[7]. Maytenus ilicifolia wykorzystywany jest jako roślina lecznicza, a pędy Maytenus vitis-idaea są po spaleniu źródłem soli w Paragwaju[6].

Morfologia

Maytenus ilicifolia
Maytenus magellanica
Maytenus obtusifolia
Pokrój
Drzewa do 10 m wysokości i krzewy[7] o zwykle nagich, rzadko owłosionych pędach[5].
Liście
Naprzemianległe, zimozielone, pojedyncze, całobrzegie lub ząbkowane[5][7].
Kwiaty
Obupłciowe, pojedyncze lub zebrane w gęste albo luźne kwiatostany wyrastające zwykle w kątach liści. Kielicha brak. Korona kwiatu składa się z pięciu płatków, zielonych lub czerwonych. Pręcików jest 5, osadzone są na zmięśniałym dysku, często są siedzące (bez nitek). Zalążnia z dwóch owocolistków zwieńczona krótką, pojedynczą szyjką słupka[7].
Owoce
Jajowate lub kulistawe torebki[5] otwierające się dwiema klapami, zawierające pojedyncze nasiona otoczone pomarańczową lub czerwoną osnówką[7].

Biologia i ekologia

Występują zarówno w lasach wilgotnych, jak i suchych zaroślach[5], często na ich skrajach[7].

Systematyka

Maytenus procumbens
Maytenus undata
Pozycja systematyczna

Rodzaj należy do podrodziny Celastroideae w obrębie rodziny dławiszowatych (Celastraceae)[8][2].

Wykaz gatunków[4]
  • Maytenus abbottii A.E.van Wyk
  • Maytenus acuminata (L.f.) Loes.
  • Maytenus agostinii Steyerm.
  • Maytenus alaternoides Reissek
  • Maytenus albata (N.E.Br.) E.Schmidt bis & Jordaan
  • Maytenus amazonica Mart. ex Reissek
  • Maytenus angolensis Exell & Mendonça
  • Maytenus apiculata Steyerm.
  • Maytenus apurimacensis Loes.
  • Maytenus aquifolium Mart.
  • Maytenus ardisiifolia Reissek
  • Maytenus basidentata Reissek
  • Maytenus belizensis Standl.
  • Maytenus boaria Molina
  • Maytenus boarioides Loes.
  • Maytenus brasiliensis Mart.
  • Maytenus buxifolia (A.Rich.) Griseb.
  • Maytenus cajalbanica (Borhidi & O.Muñiz) Borhidi & O.Muñiz
  • Maytenus calzadae (Lundell) J.S.Ma
  • Maytenus cassineformis Reissek
  • Maytenus cassinoides (Lam.) Urb.
  • Maytenus catingarum Reissek
  • Maytenus cestrifolia Reissek
  • Maytenus chapadensis Carv.-Okano ex Biral & Groppo
  • Maytenus chasei N.Robson
  • Maytenus chiapensis Lundell
  • Maytenus chubutensis (Speg.) Lourteig, O'Donell & Sleumer
  • Maytenus clarendonensis Britton
  • Maytenus cochlearifolia Griseb.
  • Maytenus communis Reissek
  • Maytenus comocladiiformis Reissek
  • Maytenus conferta (Ruiz & Pav.) Loes.
  • Maytenus cordata (E.Mey. ex Sond.) Loes.
  • Maytenus corei Lundell
  • Maytenus coriacea Steyerm.
  • Maytenus crassipes Urb.
  • Maytenus curranii S.F.Blake
  • Maytenus cuzcoina Loes.
  • Maytenus cymosa Krug & Urb.
  • Maytenus dasyclados Mart.
  • Maytenus disticha (Hook.f.) Urb.
  • Maytenus distichophylla Mart. ex Reissek
  • Maytenus domingensis Krug & Urb.
  • Maytenus duqueana Cuatrec.
  • Maytenus durifolia Briq.
  • Maytenus ebenifolia Reissek
  • Maytenus eggersii Loes.
  • Maytenus elaeodendroides Griseb.
  • Maytenus elongata (Urb.) Britton
  • Maytenus erythroxylon Reissek
  • Maytenus evonymoides Reissek
  • Maytenus ficiformis Reissek
  • Maytenus flagellata Rusby
  • Maytenus floribunda Reissek
  • Maytenus fugax Biral & Lombardi
  • Maytenus glaucescens Reissek
  • Maytenus gonoclados Mart.
  • Maytenus gracilis Loes.
  • Maytenus grenadensis Urb.
  • Maytenus grisea Lundell
  • Maytenus guatemalensis Lundell
  • Maytenus guyanensis Klotzsch ex Reissek
  • Maytenus haitiensis Urb.
  • Maytenus harrisii Krug & Urb.
  • Maytenus horrida Reissek
  • Maytenus hotteana Urb.
  • Maytenus huberi Steyerm.
  • Maytenus ilicifolia Mart. ex Reissek
  • Maytenus imbricata Mart. ex Reissek
  • Maytenus inflata S.J.Pei & Y.H.Li
  • Maytenus insculpta Steyerm.
  • Maytenus itatiaiae Wawra
  • Maytenus jamaicensis Krug & Urb.
  • Maytenus jamesonii Briq.
  • Maytenus jefeana Lundell
  • Maytenus jelskii Szyszyl.
  • Maytenus kanukuensis A.C.Sm.
  • Maytenus karstenii Reissek
  • Maytenus laevigata (Vahl) Griseb. ex Eggers
  • Maytenus laevis Reissek
  • Maytenus laurina Briq.
  • Maytenus laxiflora Triana & Planch.
  • Maytenus lineata C.Wright ex Griseb.
  • Maytenus listeri (Prain) D.C.S.Raju & Babu
  • Maytenus littoralis Carv.-Okano
  • Maytenus loeseneri Urb.
  • Maytenus longifolia Reissek ex Loes.
  • Maytenus longistipitata Steyerm.
  • Maytenus lucayana Britton
  • Maytenus lucida (L.) Loes.
  • Maytenus macrocarpa (Ruiz & Pav.) Briq.
  • Maytenus macrophylla Mart.
  • Maytenus maestrensis Urb.
  • Maytenus magellanica (Lam.) Hook.f.
  • Maytenus manabiensis Loes.
  • Maytenus matudae Lundell
  • Maytenus mayana Lundell
  • Maytenus megalocarpa Groppo & Lombardi
  • Maytenus meguillensis Rusby
  • Maytenus meridensis (Pittier) Cuatrec.
  • Maytenus microcarpa Fawc. & Rendle
  • Maytenus microphylla Urb., Ekman & Loes.
  • Maytenus monodii Exell
  • Maytenus monticola Sandwith
  • Maytenus mornicola Urb. & Ekman
  • Maytenus mucugensis Carv.-Okano ex Biral & Groppo
  • Maytenus myrsinoides Reissek
  • Maytenus neblinae Steyerm.
  • Maytenus nitida Mart.
  • Maytenus oblongata Reissek
  • Maytenus obtusifolia Mart.
  • Maytenus ocoensis M.M.Mejía & Zanoni
  • Maytenus oleoides (Lam.) Loes.
  • Maytenus oleosa A.E.van Wyk & R.H.Archer
  • Maytenus opaca Reissek
  • Maytenus orbicularis (Humb. & Bonpl. ex Schult.) Loes.
  • Maytenus parvifolia Steyerm.
  • Maytenus patens Reissek
  • Maytenus pavonii Briq.
  • Maytenus peduncularis (Sond.) Loes.
  • Maytenus peruana (Loes.) Liesner
  • Maytenus phyllanthoides Benth.
  • Maytenus pittieriana Steyerm.
  • Maytenus planifolia A.C.Sm.
  • Maytenus ponceana Britton
  • Maytenus procumbens (L.f.) Loes.
  • Maytenus pruinosa Reissek
  • Maytenus prunifolia C.Presl
  • Maytenus psammophila Biral & Lombardi
  • Maytenus pseudoboaria Loes.
  • Maytenus purpusii Lundell
  • Maytenus pustulata Steyerm.
  • Maytenus quadrangulata (Schrad.) Loes.
  • Maytenus radlkoferiana Loes.
  • Maytenus recondita Hammel
  • Maytenus reflexa Urb.
  • Maytenus repanda Turcz.
  • Maytenus retusa (Poir.) Briq.
  • Maytenus revoluta Alain
  • Maytenus reynosioides Urb.
  • Maytenus rigida (Thunb.) Mart.
  • Maytenus robustoides Loes.
  • Maytenus rupestris Pirani & Carv.-Okano
  • Maytenus salicifolia Reissek
  • Maytenus samydiformis Reissek
  • Maytenus saxicola Britton & P.Wilson
  • Maytenus schippii Lundell
  • Maytenus schumanniana Loes.
  • Maytenus segoviarum Standl. & L.O.Williams
  • Maytenus serpentini (Borhidi & O.Muñiz) Borhidi & O.Muñiz
  • Maytenus sieberiana Krug & Urb.
  • Maytenus spinosa (Griseb.) Lourteig & O'Donell
  • Maytenus splendens Urb.
  • Maytenus sprucei Briq.
  • Maytenus stipitata Lundell
  • Maytenus subalata Reissek
  • Maytenus suboppositifolia Cuatrec.
  • Maytenus tetragona Griseb.
  • Maytenus theoides (Benth.) Urb.
  • Maytenus tikalensis Lundell
  • Maytenus trianae Briq.
  • Maytenus truncata (Nees) Reissek
  • Maytenus tunarina Loes.
  • Maytenus umbellata (R.Br.) Mabb.
  • Maytenus undata (Thunb.) Blakelock
  • Maytenus urbaniana Loes.
  • Maytenus urbanii Alain
  • Maytenus urquiolae Mory
  • Maytenus versluysii Bold.
  • Maytenus verticillata (Ruiz & Pav.) DC.
  • Maytenus vexata Briq.
  • Maytenus virens Urb.
  • Maytenus viscifolia Griseb.
  • Maytenus vitis-idaea Griseb.
  • Maytenus wendtii Lundell
  • Maytenus williamsii Ant.Molina
  • Maytenus woodsonii Lundell

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-04-02]  (ang.).
  3. a b Index Nominum Genericorum (ING): Maytenus. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-11-08]. (ang.).
  4. a b c d Maytenus Molina. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-27].
  5. a b c d e Klaus Kubitzki, Jens G. Rohwer, Volker Bittrich: Flowering Plants • Dicotyledons: Magnoliid, Hamamelid and Caryophyllid Families. Springer Science & Business Media, 1993, s. 48. ISBN 978-3-662-02899-5. (ang.).
  6. a b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 177, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
  7. a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 335. ISBN 0-333-73003-8.
  8. Genus Maytenus Molina. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-01-27].
  • J9U: 987007532161405171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 109511
  • EoL: 61742
  • Flora of China: 119916
  • Flora of North America: 119916
  • GBIF: 3169095
  • identyfikator iNaturalist: 72231
  • IPNI: 30088764-2
  • ITIS: 27963
  • NCBI: 123430
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30088764-2
  • Tela Botanica: 86775
  • identyfikator Tropicos: 40015252
  • USDA PLANTS: MAYTE
  • CoL: 5M9R