Miklós Radnóti

Miklós Radnóti

Miklós Radnóti, ok. 1935
Data i miejsce urodzenia	5 maja 1909 Budapeszt
Data i miejsce śmierci	9 listopada 1944 Abda
Narodowość	węgierska
Język	węgierski
Alma Mater	Uniwersytet Segedyński
Dziedzina sztuki	literatura piękna
Epoka	literatura współczesna
Gatunek	poezja
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Miklós Radnóti, własc. Miklós Glatter (wym. [ˈmikloːʃ ˈrɒdnoːti]; ur. 5 maja 1909 w Budapeszcie, zm. 9 listopada 1944 w Abdzie) – węgierski poeta i tłumacz.

Miklós Radnóti urodził się w Budapeszcie 5 maja 1909 roku. W latach 1930–1935 studiował literaturę węgierską i francuską na Uniwersytecie Segedyńskim. Podczas studiów nawiązał szereg przyjaźni z artystami i intelektualistami węgierskimi. Pierwszy zbiór wierszy „Pogány köszöntõ” opublikował w 1930 roku. W twórczości inspirował się twórcami awangardowymi węgierskimi i czeskimi. Drugi tomik poezji Újmódi pásztorok éneke, wydany w 1931 roku, został wycofany ze sprzedaży, a poeta ledwie uniknął uwięzienia. Za życia Radnótiemu udało się opublikować w sumie dziewięć zbiorów swoich wierszy^[1].

W latach 30. XX wieku wraz z żoną Fanni Gyarmati podróżowali do Francji. W związku z sytuacją polityczną Radnóti przeszedł z judaizmu na katolicyzm^[2]. Mimo że w swych ostatnich latach życia był coraz silniej izolowany ze społeczności z powodu żydowskich korzeni, wewnętrznie wciąż intensywniej asocjował i identyfikował się w swoich wojennych wierszach z Węgrami. Jego poezję można zakwalifikować jako poezję awangardy i ekspresjonizmu z elementami neoklasycyzmu^{[potrzebny przypis]}. Był autorem eklog i poezji miłosnej^[3]. Prowadził dziennik^[2]. Tłumaczył poezje, poetów takich, jak Guillaume Apollinaire czy Henry de Montherlant. Po wybuchu wojny, ze względu na swoje żydowskie pochodzenie był przymuszany do prac na rzecz państwa. W maju 1944 roku pracował w kopalniach miedzi w Jugosławii^[1].

Zmarł 9 listopada 1944 roku^[4] podczas morderczego marszu węgierskich Żydów z obozu pracy^[1] w Borze w kierunku centralnej części kraju. Najpierw pobity przez pijanego żołnierza, następnie uznany za zbyt słabego, aby móc przeżyć. Został zastrzelony i pochowany w zbiorowej mogile we wsi Abda^{[potrzebny przypis]}. Podczas ekshumacji grobu odnaleziono niewielki notes zawierający jego ostatnie wiersze. Wydano je pośmiertnie w 1946 w tomiku „Tajtékos ég”^[1].