Mistrzostwa Polski w piłce nożnej (1923)

Mistrzostwa Polski 1923

1922 (1924) 1925
Szczegóły
Państwo	Polska
Organizator	PZPN
Poziom ligowy	Pierwszy
Edycja	4
Liczba zespołów	8
Termin	12 sierpnia 1923 – 4 listopada 1923
Liczba meczów	27
Liczba stadionów	8 (w 8 miejscowościach)
Liczba bramek	142
Zwycięzca	Pogoń Lwów (2. tytuł)
Król strzelców	Mieczysław Batsch (17 goli[1])

Pogoń Lwów

Polonia Warszawa

Warta

Wisła Kraków

ŁKS

Iskra Siemianowice

WKS Lublin

Lauda Wilno

Lokalizacja siedzib klubów, grających w fazie finałowej mistrzostw Polski 1923.

Mistrzostwa Polski w piłce nożnej 1923 – 4. edycja oficjalnych mistrzostw Polski w piłce nożnej mężczyzn, a trzecia dokończona oraz zakończona wyłonieniem zwycięzcy (mistrzostwa Polski 1920 zostały bowiem przerwane na skutek trwającej wojny polsko-bolszewickiej). Organizatorem rozgrywek był Polski Związek Piłki Nożnej (PZPN). Całą rywalizację przeprowadzono systemem mieszanym (quasi ligowym) w roku kalendarzowym 1923, jako sezonie (tzw. cyklem „wiosna-jesień”).

Zmagania decydującej fazy mistrzostw (fazy finałowej) trwały 84 dni – od 12 sierpnia 1923 do 4 listopada 1923. W 27 spotkaniach (w tym 1 z dogrywką) – rozegranych w jej ramach – formalnie uzyskano 142 bramki, co daje średnią 5,26 gola na mecz. Trzeba jednak zaznaczyć, że po zakończeniu zmagań grupowych, ze względu na uchybienia formalne Iskry Siemianowice (gra w tej drużynie piłkarzy niezgłoszonych do rozgrywek i o niewyjaśnionym statusie narodowościowym) anulowano wyniki jej czterech spotkań (Iskra–ŁKS 2:3, Iskra–Wisła 2:3, Wisła–Iskra 8:3, Warta–Iskra 4:0), zamieniając je na walkowery 5:0 dla rywali (w przypadku dwóch pozostałych meczów tego zespołu utrzymano rezultaty z boiska, bowiem były one korzystniejsze dla przeciwników, niż walkowery). Faktycznie na boiskach padło więc 147 bramek (średnio: 5,44 gola na mecz). Tytuł mistrza Polski po raz drugi z rzędu wywalczyła Pogoń Lwów, a koronę króla strzelców – jej zawodnik – Mieczysław Batsch, zdobywca 17 trafień^[2]. Nie ustalono jednak autorów 14 bramek (7 dla Warty, 4 dla Polonii i 3 dla Wisły).

Podczas 4. Walnego Zgromadzenia PZPN, zorganizowanego w dniach 25–26 lutego 1923 w Krakowie w poczet jego członków przyjęto dziewiąty okręg – Toruński OZPN (wydzielony z okręgu poznańskiego). Z uwagi na fakt, że jego władze nie zdążyły dokonać klasyfikacji klubów, jego reprezentanta nie dopuszczono do fazy finałowej mistrzostw (ostatecznie w sezonie 1923 nie przeprowadzono w nim nawet mistrzostw okręgowych)^[3]. Dlatego – podobnie jak sezon wcześniej – do bezpośredniej walki o tytuł mistrza Polski stanęło osiem drużyn. Wzorem wcześniejszych sezonów regulamin rozgrywek przewidywał walkę o tytuł mistrzowski w cyklu „wiosna-jesień” oraz w dwóch fazach: okręgowych mistrzostwach Klasy A i ogólnokrajowym turnieju finałowym. W obydwu z nich grano systemem ligowym – „każdy z każdym, mecz i rewanż”. Po raz drugi turniej finałowy przeprowadzono w dwóch równorzędnych grupach (tym razem wschodniej i zachodniej), a ich zwycięzcy zagrali między sobą finałowe spotkania o tytuł mistrza Polski (w formule pucharowego dwumeczu „u siebie i na wyjeździe”). Z uwagi na wygranie po jednym pojedynku przez każdą z drużyn, koniecznym stało się zorganizowanie dodatkowego meczu na neutralnym terenie (nie obowiązywała wówczas zasada o różnicy strzelonych goli). Wywalczenie tytułu mistrza Polski nie dawało gwarancji występu w fazie finałowej następnej edycji.

 Osobny artykuł: Okręgowe ligi polskie w piłce nożnej (1923).

Legenda:

Finałowy dwumecz o tytuł mistrza Polski 1923, pomiędzy zwycięzcami obydwu grup fazy finałowej:

14 października 1923 15:00	Pogoń Lwów Wa. Kuchar  39', 64' Garbień  62'	3 : 0 (1:0) Raport	Wisła Kraków	Park Sportowy, Lwów Widzów: 8 500 Sędzia: Aleksander Rząsa (Kraków)

21 października 1923 14:30	Wisła Kraków Reyman  17' W. Kowalski  61'	2 : 1 (1:0) Raport	Pogoń Lwów  63' Wa. Kuchar	Stadion Wisły, Kraków Widzów: 4 000 Sędzia: Aleksander Rząsa (Kraków)

Stan rywalizacji w dwumeczu: 1:1 (bilans bramowy nie miał znaczenia)

Dodatkowe spotkanie o mistrzostwo rozegrane na neutralnym stadionie w Warszawie:

4 listopada 1923 14:00	Pogoń Lwów Wa. Kuchar  44' Garbień  118'	2 : 1 pd. (1:0, 1:1) Raport	Wisła Kraków  46' Reyman (lub W. Kowalski)	Boisko w Parku Sobieskiego na Agrykoli, Warszawa Widzów: 5 000 Sędzia: Artur Marczewski (Łódź)

• Podczas 4. Walnego Zgromadzenia PZPN żarliwie dyskutowano o zmianie systemu rozgrywania mistrzostw kraju (utworzenie ogólnopaństwowej ligi, za którą optował Adam Obrubański), jednak ostatecznie zdecydowano się na niedokonywanie zmian^[3];
• W rozegranym 13 maja 1923 spotkaniu o mistrzostwo Klasy A okręgu lwowskiego Pogoń Lwów rozgromiła w Stanisławowie tamtejszą Rewerę aż 21:1^[3];
• Po raz pierwszy w historii Cracovia nie wygrała mistrzostw Klasy A okręgu krakowskiego (lepsza okazała się Wisła), przez co nie zakwalifikowała się do ogólnopolskiego turnieju finałowego mistrzostw kraju. Jednak dzięki temu, we wrześniu i październiku 1923 mogła udać się w trzytygodniowe tournée zagraniczne po Hiszpanii, podczas którego zagrała m.in. z FC Barceloną oraz Realem Madryt^[3][4];
• W fazie finałowej mistrzostw Polski 1923 zespół Pogoni Lwów zdobył średnio 5,33 gola na mecz, co jest najlepszym tego typu osiągnięciem w historii mistrzostw Polski^[2];
• Faktycznie, w fazie finałowej mistrzostw Polski 1923 zdobyto 147 goli. Jednak 25 z nich padło w czterech spotkaniach zweryfikowanych później, jako walkowery (5:0). Stąd wzięła się różnica 5 bramek, pomiędzy oficjalnymi statystykami, a rzeczywistą liczbą trafień^[2].

	Klub
1.	Pogoń Lwów	2	0	0
2.	Cracovia	1	0	1
3.	Warta Poznań	0	1	2
4.	Polonia Warszawa	0	1	1
5.	Wisła Kraków	0	1	0
6.	ŁKS Łódź	0	0	1

• Polskie nieligowe rozgrywki w piłce nożnej
• Okręgowe ligi polskie w piłce nożnej (1923)

• Gowarzewski A. i inni: Liga Polska (Encyklopedia piłkarska Fuji, tom 25). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2000, s. 1–216. ISBN 83-88232-02-9.
• Gowarzewski A. i inni: 75 lat PZPN Księga jubileuszowa (Encyklopedia piłkarska Fuji, tom 12). Katowice: Wydawnictwo GiA, 1994, s. 1–199. ISBN 83-902751-1-2.
• Gowarzewski A. i inni: Album 80 lat PZPN (Encyklopedia piłkarska Fuji). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2000. Brak numerów stron w książce
• Gowarzewski A. i inni: Album 90 lat PZPN (Encyklopedia piłkarska Fuji). Katowice: Wydawnictwo GiA, 2010. Brak numerów stron w książce
• Hałys J.: Polska Piłka Nożna. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, s. 1–995. ISBN 83-03-00804-8.