Navarretia
 Navarretia fossalis | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | wrzosowce | ||
| Rodzina | wielosiłowate | ||
| Rodzaj | Navarretia | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Navarretia Ruiz et Pavon Prodr. 20. Oct (prim.) 1794[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| N. involucrata Ruiz et Pavon[3] | |||
| |||
Navarretia – rodzaj roślin należący do rodziny wielosiłowatych (Polemoniaceae). Obejmuje 41 gatunków[4] występujących na kontynentach amerykańskich, głównie w zachodniej części Ameryki Północnej (w Kalifornii 29 gatunków) oraz w południowej części Ameryki Południowej (jeden gatunek w Chile i Argentynie)[5]. Rośliny te rosną nad wiosennymi rozlewiskami, brzegami jezior, w miejscach wilgotnych lub w murawach, na suchych stokach. Często zajmują siedliska zalewane w okresie zimowo-wiosennym, które latem są suche. Nazwa rodzajowa upamiętnia hiszpańskiego lekarza z XVIII wieku – doktora F. Navarrete[5].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny jednoroczne osiągające 0,5 m wysokości, często gruczołowato owłosione, o wyraźnym zapachu[5].
- Liście
- Skrętoległe, niepodzielone, wcinane lub pierzasto podzielone, kolczaste[5].
- Kwiaty
- Cztero- lub pięciokrotne, promieniste, zebrane w gęste, główkowate kwiatostany. Działki kielicha (4 lub 5) u nasady zrośnięte, poza tym z działkami połączonymi w górnej części błoniasto, na szczycie kolczaste. Płatki korony w dole zrosłe w cienką rurkę, w górze z zaostrzonymi łatkami. Barwy niebieskiej, purpurowej, różowej, żółtej lub białej. Pręciki są 4 lub jest ich 5. Zalążnia górna, utworzona z 3 owocolistków z pojedynczą szyjką słupka, na szczycie rozdzieloną na dwie lub trzy łatki[5].
- Owoce
- Trójkomorowe, kulistawe torebki zawierające po kilka do wielu nasion w każdej z komór[5].
Systematyka
Rodzaj z podrodziny Polemonioideae z rodziny wielosiłowatych (Polemoniaceae)[6]
- Wykaz gatunków[4]
- Navarretia atractyloides (Benth.) Hook. & Arn.
- Navarretia bakeri H. Mason
- Navarretia brandegeei (A. Gray) Kuntze
- Navarretia breweri (A. Gray) Greene
- Navarretia californica (Hook. & Arn.) Kuntze
- Navarretia campanulata (A. Gray) Kuntze
- Navarretia capillaris (Kellogg) Kuntze
- Navarretia cotulifolia (Benth.) Hook. & Arn.
- Navarretia dichotoma (Benth.) Kuntze
- Navarretia divaricata Greene
- Navarretia eriocephala H. Mason
- Navarretia filicaulis (Torr. ex A. Gray) Greene
- Navarretia fossalis Moran
- Navarretia hamata Greene
- Navarretia heterandra H. Mason
- Navarretia heterodoxa (Greene) Greene
- Navarretia intertexta (Benth.) Hook.
- Navarretia involucrata Ruiz & Pav.
- Navarretia jaredii Eastw.
- Navarretia jepsonii V.L. Bailey ex Jeps.
- Navarretia leptalea (A. Gray) L.A. Johnson
- Navarretia leucocephala Benth.
- Navarretia mellita (Greene) Greene
- Navarretia minima Nutt.
- Navarretia mitracarpa Greene
- Navarretia myersii P.S. Allen & A.G. Day
- Navarretia nigelliformis Greene
- Navarretia parvula (Greene) Greene
- Navarretia pauciflora H. Mason
- Navarretia peninsularis Greene
- Navarretia plieantha H. Mason
- Navarretia prolifera Greene
- Navarretia propinqua Suksd.
- Navarretia prostrata (A. Gray) Greene
- Navarretia pubescens (Benth.) Hook. & Arn.
- Navarretia rosulata Brand
- Navarretia setiloba Coville
- Navarretia subuligera Greene
- Navarretia tagetina Greene
- Navarretia viscidula Benth.
- Navarretia wrightii (A. Gray) Kuntze
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-11-11] (ang.).
- ↑ a b Navarretia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-11-11].
- ↑ a b Navarretia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-11-11].
- ↑ a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 193. ISBN 0-333-74890-5.
- ↑ Genus: Navarretia Ruiz & Pav.. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. USDA.gov. [dostęp 2016-11-11].
