Olszewnik kminkolistny

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

selerowate

Rodzaj

olszewnik

Gatunek

olszewnik kminkolistny

Nazwa systematyczna

Selinum carvifolia (L.) L.
Sp. pl. ed. 2, 1:350. 1762

Synonimy

Selinum tenuifolium Salisb.
Seseli carvifolia L.^[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Olszewnik kminkolistny (Selinum carvifolia L.) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych.

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje niemal w całej Europie bez zachodnich i południowych krańców – brak go w Irlandii, Islandii, wyspach na Morzu Śródziemnym, w południowej części Półwyspu Bałkańskiego i południowej Rosji. Poza Europą rośnie w Kazachstanie i zachodniej Syberii, a jako gatunek introdukowany w północno-wschodniej części Stanów Zjednoczonych Ameryki^[4].

W Polsce roślina rozpowszechniona z wyjątkiem wyższych położeń górskich, regionalnie rzadka jest na północy, zwłaszcza na północnym wschodzie^[5]^[6].

Morfologia

Pokrój: W pierwszym roku tworzy przyziemną rozetę liści. W drugim i kolejnych latach z krótkiego i z czasem gałęzistego kłącza wyrasta wzniesiona łodyga, nierozgałęziona lub rozgałęziona w górnej części^[5].
Łodyga: Osiągająca od 30 do 100 cm, naga i głęboko bruzdowana, o częściowo oskrzydlonych kantach^[5].
Liście: Odziomkowe i rosnące na dole łodygi osadzone na długich ogonkach z krótkimi pochwami. Blaszki liściowe trójkątne, o długości do 30 cm i szerokości do 15 cm, potrójnie lub poczwórnie pierzasto złożone. Odcinki końcowe liścia są głęboko nacinane, z zaostrzonymi łatkami lancetowatego kształtu. Górne liście łodygowe osadzone są na pochwiastych, obłonionych nasadach. Ich blaszki są słabiej podzielone (zwykle dwukrotnie pierzaste) i mniejsze^[5].
Kwiaty: Drobne, zebrane w 10–20 baldaszków, które tworzą baldach złożony o szypułkach bruzdowanych i od wnętrza kwiatostanu szorstko owłosionych. Pokryw brak lub zredukowane są do 1–2 listków, pokrywki są liczne, równowąskoszczeciniaste, na brzegach obłonione i orzęsione. Płatki korony są białe lub zaróżowione, eliptyczne, o długości do 1,5 mm i szerokości 1 mm, wycięte na szczycie i z łatką zagiętą do wnętrza kwiatu^[5].
Owoce: Rozłupnie rozpadające się na nieco spłaszczone rozłupki mają długość 2,5-4 mm i oskrzydlone żebra (boczne bardziej, niż środkowe)^[5].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września^[5].

Rośnie na wilgotnych łąkach, preferuje podłoże bezwapienne. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku zespołów (All.) Molinion caeruleae^[7].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
↑ Selinum carvifolia (L.) L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-08-19] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g MarianM. Koczwara MarianM., Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 91-92 .
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 512, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.