Ostra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca (ONS, łac. insufficientia cordis acuta, ang. acute heart failure) – szybko rozwijający się zespół objawów podmiotowych i przedmiotowych spowodowanych upośledzeniem czynności skurczowej lub rozkurczowej serca, co skutkuje niedostatecznym zaopatrzeniem komórek w tlen i substancje odżywcze oraz zaburzeniem funkcji wielu narządów i układów. Może rozwinąć się de novo lub jako dekompensacja przewlekłej niewydolności serca.
Podział
Postacie kliniczne
- ostra niewyrównana niewydolność serca
- nadciśnieniowa ostra niewydolność serca (przełom nadciśnieniowy)
- obrzęk płuc
- wstrząs kardiogenny
- niewydolność serca z dużym rzutem
- prawostronna niewydolność serca
Klasyfikacje
Klasyfikacja Killipa-Kimballa[1]:
- I – nie ma objawów klinicznych dekompensacji serca, bez cech zastoju w krążeniu płucnym ani III tonu serca
- II – niewydolność serca, zastój poniżej dolnych kątów łopatek objawiający się wilgotnymi rzężeniami i (lub) III ton serca
- III – pełnoobjawowy obrzęk płuc, rzężenia nad ponad połową pól płucnych
- IV – wstrząs kardiogenny, hipotonia (ciśnienie tętnicze skurczowe ≤90 mm Hg) i cechy hipoperfuzji obwodowej (oliguria, sinica, zlewne poty)
Klasyfikacja Forrestera[2]:
- I – chorzy bez objawów hipoperfuzji obwodowej i bez cech zastoju w płucach; CI > 2,2 l/min/m², PCWP <18 mm Hg
- II – chorzy z izolowanym zastojem w płucach, bez objawów hipoperfuzji obwodowej; CI > 2,2 l/min/m², PCWP > 18 mm Hg
- III – chorzy ze wstrząsem hipowolemicznym, z objawami hipoperfuzji obwodowej, ale bez cech zastoju w płucach. CI < 2,2 l/min/m², PCWP <18 mm Hg
- IV – chorzy we wstrząsie kardiogennym, z objawami hipoperfuzji obwodowej i cechami zastoju w płucach. CI < 2,2 l/min/m², PCWP >18 mm Hg.
Etiologia
Przyczyny dekompensacji przewlekłej niewydolności serca:
- nieodpowiednie leczenie, brak współpracy (low compliance)
- nadmierna podaż wody i sodu
- postęp choroby podstawowej
- choroba niedokrwienna serca
- nadciśnienie tętnicze
- zaburzenia rytmu
- infekcje
- zatorowość płucna
Objawy i przebieg
Objawy ostrej lewokomorowej niewydolności serca:
- objawy małego rzutu:
- splątanie, senność
- blada, chłodna, spocona skóra
- hipotonia
- tętno nitkowate
- skąpomocz
- sinica obwodowa
- objawy zastoju:
- duszność
- kaszel
- hipertonia
- blada, chłodna i wilgotna skóra
- osłuchowe cechy zastoju nad płucami (rzężenia drobno- i średniobańkowe)
Nieprawidłowości w badaniach dodatkowych
- Monitorowanie hemodynamiczne
- nieprawidłowy wynik pomiaru ciśnienia zaklinowania cewnikiem Swana-Ganza jest diagnostyczny
- EKG
- zazwyczaj nieprawidłowe, zależne od choroby podstawowej
- Badania laboratoryjne
- poziom troponin, CK-MB podwyższony gdy przyczyną ONS jest ostry zespół wieńcowy
- jonogram
- Gazometria krwi tętniczej
- RTG klatki piersiowej
- objawy choroby podstawowej
- zastój w krążeniu płucnym
- ocena charakteru zaburzenia czynności serca
Rozpoznanie
Rozpoznanie opiera się na wywiadzie, badaniu przedmiotowym i na wynikach badań dodatkowych.
Różnicowanie
Ostra niewydolność serca różnicuje się z:
- zaostrzeniem astmy
- zaostrzeniem POChP
- zatorowością płucną.
Kardiogenny obrzęk płuc wymaga różnicowania z obrzękiem niekardiogennym.
Kryteria rozpoznania wstrząsu kardiogennego:
- kliniczne objawy hipoperfuzji obwodowej
- hipotonia (SP ≤90 mm Hg przez co najmniej 30 min pomimo podaży płynów i.v.)
- CI <2,2 l/min/m²
- PCWP >18 mm Hg
- oliguria <20-30 ml/h
Leczenie
Leczenie farmakologiczne
- nitraty
- diuretyki
- leki inotropowe dodatnie:
- noradrenalina
- leki antyarytmiczne (amiodaron; przeciwwskazane leki klasy IC)
Leczenie wspomagające
- tlenoterapia, wentylacja wspomagana
- mechaniczne wspomaganie czynności serca
- kontrapulsacja wewnątrzaortalna (IABP)
- urządzenia wspomagające czynność komór (VAD)
Leczenie inwazyjne
Rokowanie
W klasyfikacji Killipa śmiertelność wewnątrzszpitalna wynosi w klasach I-IV odpowiednio: 6%, 30%, 40% i 80-90%.
Przypisy
- ↑ ThomasT. Killip ThomasT., III, John T.J.T. Kimball John T.J.T., Treatment of myocardial infarction in a coronary care unit. A two year experience with 250 patients, „The American Journal of Cardiology”, 20 (4), 1968, s. 457-464, DOI: 10.1016/0002-9149(67)90023-9, PMID: 6059183 .
- ↑ J.S.J.S. Forrester J.S.J.S., G.A.G.A. Diamond G.A.G.A., H.J.H.J. Swan H.J.H.J., Correlative classification of clinical and hemodynamic function after acute myocardial infarction, „The American Journal of Cardiology”, 39 (2), 1977, s. 137–145, ISSN 0002-9149, PMID: 835473 [dostęp 2019-06-03] .
Bibliografia
- Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie, tom I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 323-332. ISBN 83-7430-031-0.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.