Pępawa Jacquina
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | astropodobne | ||
Rząd | astrowce | ||
Rodzina | astrowate | ||
Podrodzina | Cichorioideae | ||
Rodzaj | pępawa | ||
Gatunek | pępawa Jacquina | ||
Nazwa systematyczna | |||
Crepis jacquinii Tausch Flora (Regensb.) 11(Erganz. 1): 79 (1828)[3] | |||
|
Pępawa Jacquina[4] (Crepis jacquinii Tausch) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Występuje w górach środkowej Europy[5]. W Polsce jest dość częsta w Tatrach, poza nimi znana jest z jednego tylko stanowiska w Małych Pieninach (na Smolegowej Skale[6]).
Morfologia
- Łodyga
- Wzniesiona, naga, rozgałęziona na 2–5 gałązek, sztywna, o wysokości 5–30 cm. Pod ziemią ukośne kłącze[7].
- Liście
- Odziomkowe są lancetowate i całobrzegie lub odlegle zatokowo ząbkowane i wyrastają na długich ogonkach. Liście łodygowe są małe, zatokowowrębne lub pierzastodzielne, złożone z równowąskich, ostro zakończonych odcinków i są siedzące lub krótkoogonkowe. Wszystkie liście są nagie[7].
- Kwiaty
- Jasnożółte, zebrane w pojedyncze koszyczki na szczytach odgałęzień łodygi. Koszyczki wyrastają na zgrubiałych, czarnych szypułach tworząc luźny podbaldach. Okrywa szara lub czarna, długości 10–12 mm, miękko owłosiona. Puch kielichowy żółtawy[7]. Wszystkie kwiaty są obupłciowe, języczkowe[5].
Biologia i ekologia
- Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do sierpnia. Nasiona rozsiewane są przez wiatr. Siedlisko: skały wapienne. W Tatrach występuje od regla dolnego po piętro halne, głównie w piętrze kosodrzewiny i piętrze halnym[5]. Gatunek charakterystyczny dla Ass. Caricetum firmae[8].
- Wyróżnia się dwa podgatunki[9]:
Nazewnictwo
Nazwa rodzajowa pochodzi od greckiego słowa krepis oznaczającego podłoże, podstawę; niektóre gatunki pępaw posiadają bowiem przytulone do podłoża liście różyczkowe. Natomiast nazwę gatunkową nadano dla uczczenia znanego botanika Nikolausa von Jacquina.
- Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ The International Plant Names Index. [dostęp 2017-01-2418].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd.. ISBN 83-7073-385-9.
- ↑ Józef Nyka: Pieniny. Przewodnik. Wyd. IX. Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006. ISBN 83-915859-4-8.
- ↑ a b c d Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Flora Europaea Search Results. Royal Botanic Garden Edinburgh. [dostęp 2008-08-03]. (ang.).