Parametr spowolnienia
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Parametr spowolnienia – bezwymiarowa wielkość przyspieszenia Wszechświata występująca w teorii Wielkiego Wybuchu. Zdefiniowany jest on następująco:
gdzie jest funkcją czasu nazywaną czynnikiem skali. Kropki nad oznaczają odpowiednio pierwszą i drugą pochodną tej funkcji po czasie.
Parametr spowolnienia związany jest też z gęstością masy we Wszechświecie. Związek ten można przedstawić w poniższy sposób:
Natomiast gęstość krytyczna Wszechświata jest definiowana jako:
W ten sposób można znaleźć związek pomiędzy obiema gęstościami a parametrem spowolnienia. Jeżeli przez oznaczymy stosunek prawdziwej gęstości Wszechświata do gęstości krytycznej, to otrzymamy:
Zatem mierząc parametr spowolnienia możemy obliczyć gęstość Znając te wielkości, można z kolei wydedukować wielkoskalową strukturę Wszechświata:
- gdy – Wszechświat otwarty,
- gdy – Wszechświat zamknięty,
- jeśli natomiast w taki sposób, że w jednych miejscach wartość jest lekko powyżej 1, w innych zaś lekko poniżej 1, to nie obowiązuje model Wszechświata Friedmana.
Oznaczmy teraz:
jako stałą Hubble’a.
Możemy znaleźć związek pomiędzy czynnikiem skali w chwili a parametrem spowolnienia w tej samej chwili rozwijając wokół w szereg Taylora:
Powyższy wzór przybiera bardziej dogodną postać gdy skorzysta się z pojęcia przesunięcia ku czerwieni:
Otrzymamy wtedy:
Bywa, że interesuje nas informacja o czasie w którym galaktyki wysłały swoje światło, wtedy powyższą formułę przedstawiamy jako:
- p
- d
- e
Wczesny Wszechświat |
|
---|---|
Rozszerzający się Wszechświat |
|
Powstawanie struktur |
|
Przyszłość Wszechświata |
|
Składowe | |
Eksperymenty | |
Znani uczeni |