Paul Hofhaimer
Paul Hofhaimer przy pozytywie, miedzioryt | |||
Data i miejsce urodzenia | 25 stycznia 1459 | ||
---|---|---|---|
Pochodzenie | austriackie | ||
Data i miejsce śmierci | 1537 | ||
Instrumenty | organy | ||
Gatunki | muzyka poważna, muzyka renesansu | ||
Zawód | kompozytor, organista | ||
|
Paul Hofhaimer, także Hoffhaimer, Hofhaymer, Hofheimer, Hoffheimer[1][2] (ur. 25 stycznia 1459 w Radstadt, zm. 1537 w Salzburgu[1][2][3][4][5]) – austriacki kompozytor i organista.
Życiorys
Dokładna data jego urodzenia znana jest z dzieła astrologa Johannesa Garcaeusa[1]. Wykształcenie muzyczne przypuszczalnie otrzymał na dworze cesarza Fryderyka III w Grazu[1][2]. Od 1478 roku działał na dworze księcia Tyrolu Zygmunta w Innsbrucku[1][2][4][5], gdzie w 1480 roku otrzymał dożywotnio stanowisko nadwornego organisty[1][2]. W 1486 roku odwiedził Frankfurt nad Menem[1]. Od 1489 roku działał na dworze Maksymiliana I, w 1507 roku przeniósł się wraz z nim do Augsburga[1][2][5]. Wiele podróżował, bywał na dworze księcia saskiego Fryderyka III Mądrego w Torgau[1]. W 1515 roku grał na organach w wiedeńskiej katedrze św. Szczepana podczas uroczystości zaślubin wnuków cesarza z dziećmi króla Węgier Władysława Jagiellończyka[1]. Został wówczas przez Jagiellończyka pasowany na rycerza, a przez Maksymiliana wyniesiony do stanu szlacheckiego[1][2]. Po śmierci cesarza w 1519 roku przeniósł się do Salzburga, gdzie działał jako organista w katedrze oraz na dworze arcybiskupa[1][2][4][5].
Utrzymywał kontakty z najważniejszymi muzykami swoich czasów, takimi jak Heinrich Isaac i Arnolt Schlick, obracał się też w gronie humanistów: Konrada Celtisa, Joachima Vadiana, Lusciniusa i Paracelsusa[1]. W 1516 roku spotkał się w Torgau z Lucasem Cranachem starszym, który namalował jego portret[1]. Projektował organy, m.in. do kaplicy Fuggerów w kościele św. Anny w Augsburgu[1]. Miał liczne grono uczniów[1].
Komponował utwory organowe oraz pieśni świeckie do tekstów w języku niemieckim[1][2]. Spośród jego dzieł zachowały się nieliczne: Recordare i Salve Regina na organy[2] oraz zbiór Harmoniae poeticae (wyd. Norymberga 1539)[1][2][5], zawierający 35 pieśni do tekstów Horacego, Wergiliusza, Marcjalisa, Katullusa, Prudencjusza i Gundeliusa[1]. Większość pieśni Hofhaimera ma budowę trzyczęściową w formie AAB, gdzie dwie pierwsze części mają fakturę polifoniczną, ostatnia natomiast akordową[1]. Utwory kompozytora znane są w wielu wersjach: na zespoły wokalne, głos wokalny z towarzyszeniem instrumentu oraz organy i lutnię[1]. W Polsce transkrypcje jego pieśni zachowały się w tabulaturze z kościoła św. Ducha w Krakowie z 1548 roku[3].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 4. Część biograficzna hij. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1993, s. 259–260. ISBN 83-224-0453-0.
- ↑ a b c d e f g h i j k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1583. ISBN 978-0-02-865528-4.
- ↑ a b Podręczna encyklopedia muzyki kościelnej. opr. ks. Gerard Mizgalski. Poznań-Warszawa-Lublin: Księgarnia św. Wojciecha, 1959, s. 206.
- ↑ a b c The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 387. ISBN 0-674-37299-9.
- ↑ a b c d e Melvin P. Unger: Historical Dictionary of Choral Music. Lanham: Scarecrow Press, 2010, s. 201. ISBN 978-0-8108-5751-3.
Linki zewnętrzne
- Paul Hofhaimer – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- ISNI: 0000000083956649
- VIAF: 76500336
- LCCN: n82090927
- GND: 118706055
- BnF: 138952655
- SUDOC: 112844057
- SBN: MUSV033944
- NKC: jn20021219002
- BNE: XX1731597
- NTA: 146408101
- BIBSYS: 3046072
- CiNii: DA12296425
- Open Library: OL6102252A
- PLWABN: 9810671534205606
- J9U: 987007279944205171
- LNB: 000065886
- CONOR: 165095779
- RISM: people/20000366
- Catalana: 0032805
- DSDE: Paul_Hofhaimer
- Hrvatska enciklopedija: 25897