Pezicula acericola

Pezicula acericola
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

tocznikowce

Rodzina

Dermateaceae

Rodzaj

Pezicula

Gatunek

Pezicula acericola

Nazwa systematyczna
Pezicula acericola (Peck) Peck ex Sacc. & Berl.
Atti Inst. Veneto Sci. lett., ed Arti, Sér. 6 3: 725 (1885)
Multimedia w Wikimedia Commons
Worki z zarodnikami

Pezicula acericola (Peck) Peck ex Sacc. & Berl. – gatunek grzybów z rodziny Dermateaceae[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pezicula, Dermateaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1873 r. Charles Horton Peck, nadając mu nazwę Nodularia acericola. W 1885 r. Pier Andrea Saccardo i Augusto Napoleone Berlese przenieśli go do rodzaju Pezicula[1]. Synonimy:

  • Dermatea acericola (Peck) Rehm 1896
  • Nodularia acericola Peck 1873[2].

Morfologia

Podkładka i owocniki

Apotecja wyrastające na kolistych lub podłużnych podkładkach w skupiskach do 20 sztuk na jednej podkładce, rzadko pojedynczo, siedzące, lub na krótkim trzonie, często na starych owocnikach. Tarczka owocnika początkowo okrągła, płaska, później bardziej nieregularna w zarysie i wypukła, białawo oprószona, w stanie świeżym bladożółta, z wiekiem bladoochrowa, cynamonowa lub brązowa, przeważnie o średnicy 0,4–1,2(–2,0) mm. Podkładka zanurzona w podłożu, żółta do blado pomarańczowobrązowej[3].

Cechy mikroskopowe

Worki maczugowate do cylindryczno-maczugowatych, o wierzchołku zaokrąglonym lub ściętym, dołem przechodzące w krótki trzonek, 95–135(–174) x 17–24 µm (w widoku z przodu), 8 zarodnikowe. Aparat apikalny w odczynniku Melzera nieamyloidalny w świeżym materiale, ale w eksykatach często amyloidalny. Askospory nierównoboczne, wydłużone od elipsoidalnych do wrzecionowatych (Q = 3,2–3,5), proste lub zakrzywione, końce zaokrąglone lub nieco spiczaste, początkowo szkliste, cienkościenne, bez przegród, wypełnione zielonkawymi kropelkami oleju, o wymiarach średnio 27,1-28,1 × 7,8–8,5 µm, później z 1–3(–5) przegrodami, z pogrubionymi ścianami, bladobrązowe. Często bezpośrednio po wykiełkowaniu tworzą dyskretne lub zintegrowane fialidy w rozgałęzionych i septowanych konidioforach. Konidia cylindryczne, wierzchołek zaokrąglony, podstawa ścięta, szklista, 7,5–11 × 1,5–2 µm. Parafizy nitkowate, septowane, tępe, proste lub rozgałęzione, szkliste, o szerokości 2–2,5 µm; komórki wierzchołkowe nieregularnie napęczniałe do 5–7(–9,5) µm, o gładkich, szklistych ściankach i ziarnistej zawartości, w masie żółtawe[3].

Na podkładkach tworzy także zagłębione acerwulusy o średnicy 0,5–2,0 mm, zwykle widoczne tylko jako niewielkie wzniesienia kory. Powstają w nich zarówno makrokonidia, jak i mikrokonidia. Makronidia elipsoidalne, proste lub lekko zakrzywione, zaokrąglone na końcach, z wyraźną blizną u podstawy, cienkościenne, szkliste, początkowo bezprzegrodowe, średnio 36,1 × 9,8 µm, w stanie dojrzałym 1–3(-5)-przegrodowe, rzadko murkowate. Mikrokonidia nitkowate, proste lub zagięte w dolnej części, zaokrąglone na wierzchołku, lekko zwężające się w kierunku ściętej podstawy 8–12 × 1–2 µm[3].

Zasięg występowania i siedlisko

Występuje głównie w Ameryce Północnej i Europie, kilka stanowisk podano także w Chinach[4]. W Polsce podano kilka stanowisk, pierwsze w 2018 r.[5]

Grzyb nadrzewny, saprotrof. Zanotowano jego występowanie na korze kilku gatunków klonów Acer, derenia Cornus, różanecznika alpejskiego Rhododendron ferrugineum i dębu Quercus serrata[3].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-10-29]  (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-10-29]  (ang.).
  3. a b c d G.J.M.G.J.M. Verkley G.J.M.G.J.M., A monograph of the genus Pezicula and its anamorphs, „Studies in Mycology”, 44, Mycobank, 1999, s. 1–180 [dostęp 2023-10-29] .
  4. Występowanie Pezicula acericola na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-10-29]  (ang.).
  5. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-10-29]  (pol.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 1017186
  • GBIF: 5256051
  • identyfikator iNaturalist: 826649
  • NCBI: 108558
  • CoL: 4FG2L