Pinus taiwanensis
Systematyka[1][2][3] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | nagonasienne | ||
Klasa | iglaste | ||
Rząd | sosnowce | ||
Rodzina | sosnowate | ||
Rodzaj | sosna | ||
Gatunek | P. taiwanensis | ||
Nazwa systematyczna | |||
Pinus taiwanensis Hayata J. Coll. Sci. Imp. Univ. Tokyo 30(1):307. 1911 | |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
najmniejszej troski | |||
| |||
|
Pinus taiwanensis Hayata – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Endemit, występuje tylko na Tajwanie (m.in. Jiayi, Yilan, Nantou, Taizhong)[5].
Morfologia
- Pokrój
- Duże drzewo o poziomych gałęziach.
- Pień
- Prosty, osiąga do 35 m wysokości i 80 cm średnicy. Kora spękana na małe płaty.
- Liście
- Równowąskie igły wyrastają po 2 na krótkopędach, mniej lub bardziej sztywne, o długości 8–11 cm, brzegiem drobnoząbkowane.
- Szyszki
- Szyszki nasienne podłużnie jajowate, o długości 6–7 cm. Nasiona oskrzydlone, ze skrzydełkiem o długości 15–18 mm.
- Gatunki podobne
- Gatunek ten odróżnia się od P. luchuensis krótszymi igłami, większą liczbą kanałów żywicznych, dłuższymi szyszkami, cieńszą korą[6].
Biologia i ekologia
Dwie wiązki przewodzące w liściu. Pochewki liściowe trwałe. Przewody żywiczne w igłach przeważnie 4. Liście półokrągłe w przekroju poprzecznym[6].
Gatunek częsty w środkowej części zasięgu na wysokościach 750–3500 m n.p.m. Często tworzy jednogatunkowe lasy porastające duże obszary.
Występuje w mieszanych lasach iglastych, najczęstszych na wysokościach 1900-2400 m n.p.m., razem z gatunkami: Chamaecyparis formosensis, C. obtusa var. formosana, Taiwania cryptomerioides, Pinus armandii var. masteriana, Picea morrisonicola[7].
Systematyka i zmienność
Synonimy[5]: Pinus brevispica Hayata 1913, P. luchuensis sensu Wu 1956 non Mayr 1894, P. luchuensis subsp. taiwanensis (Hayata) D. Z. Li 1997.
Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[8]:
- podrodzaj Pinus
- sekcja Pinus
- podsekcja Pinus
- gatunek P. taiwanensis
- podsekcja Pinus
- sekcja Pinus
P. taiwanensis jest blisko spokrewniona z chińską sosną P. hwangshanensis i japońską P. luchuensis. Bywała traktowana przez różnych autorów jako synonim P. luchuensis lub jej podgatunek[5]. Włączano także do tego gatunku P. hwangshanensis, których łączny zasięg obejmował wyspę Tajwan i część Chin[9].
Zagrożenia
Międzynarodowa organizacja IUCN umieściła ten gatunek w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, przyznając mu kategorię zagrożenia LC (least concern), czyli jest gatunkiem o niższym ryzyku wyginięcia[4].
Zastosowanie
Drzewa tego gatunku są ważnym źródłem drewna na Tajwanie[9].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ a b Y.Y. Yang Y.Y., N.N. Li N.N., T.T. Christian T.T., Pinus taiwanensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2011-09-21] (ang.).
- ↑ a b c Christopher J. Earle: Pinus taiwanensis. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-09-21]. (ang.).
- ↑ a b Li Hui-Lin, Keng Hsuan: Pinaceae. W: Flora of Taiwan. 1994, s. 577.
- ↑ Hsieh Chang-Fu, Shen Chung-Fu, Yang Kuoh-Cheng: Introduction to the flora of Taiwan, 3: floristics, phytogeography, and vegetation. W: Flora of Taiwan. 1994, s. 14.
- ↑ Christopher J. Earle: Pinus. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-09-21]. (ang.).
- ↑ a b Wu i Raven, 1999, Pinus taiwanensis.
Bibliografia
- Christopher J. Earle: Pinus taiwanensis. [w:] Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-09-21]. (ang.).
- Pinus taiwanensis w bazie danych: GRIN (Germplasm Resources Information Network) na http://www.ars-grin.gov (ang.)
- Pinus taiwanensis. „Flora of China”. Vol. 4, 1999. Wu Zhengyi, Peter H. Raven, Hong Deyuan (red.). Beijing: Science Press; St. Louis: Missouri Botanical Garden. [dostęp 2011-09-21]. (ang.).
- Flora of Taiwan. Huang Tseng-Chieng (red. nacz.). Wyd. 2. Cz. 1. Tajpej: Editorial Committee of the Flora of Taiwan, 1994. ISBN 957-9019-52-5.
- J9U: 987007550923305171
- EoL: 1061735
- Flora of China: 200005365
- Flora of North America: 200005365
- GBIF: 5285810
- identyfikator iNaturalist: 135654
- IPNI: 677109-1
- NCBI: 261914
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2562320
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:677109-1
- Tela Botanica: 119787
- identyfikator Tropicos: 24900971
- CoL: 4J2JB