Prehnit
| Ten artykuł od 2014-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Właściwości chemiczne i fizyczne | |||
Skład chemiczny | zasadowy glinokrzemian wapnia i glinu (Ca2Al[(OH)2AlSi3O10]) | ||
---|---|---|---|
Twardość w skali Mohsa | 6–6,5 | ||
Przełam | nierówny | ||
Łupliwość | doskonała | ||
Gęstość minerału | 2,8–2,9 g/cm³ | ||
Właściwości optyczne | |||
Barwa | biała, szara, zielonawa, żółtawa | ||
Połysk | szklisty | ||
|
Prehnit – nazwa pochodzi od nazwiska holenderskiego pułkownika Hendrika von Prehna (1733–1785), który przywiózł go z Przylądka Dobrej Nadziei do Europy w 1773 r. (A.G. Werner, 1790 r.).
Pospolity minerał rodingitów powstający w ostatnim stadium rodingityzacji na skutek niskotemperaturowych procesów hydrotermalnych, należy do gromady glinokrzemianów wstęgowych.
Charakterystyka
Właściwości
Tworzy kryształy tabliczkowe, rzadziej słupkowe i igiełkowe. Występuje też w formie skupień zbitych, ziarnistych, naciekowych, groniastych i kulistych. Dobrze wykształcone kryształy są spotykane w druzach i szczelinach skalnych. Jest kruchy. Skupienia włókniste wykazują połysk jedwabisty. Niekiedy wykazuje efekt kociego oka.
Występowanie
Stanowi produkt hydrotermalnych przeobrażeń skał magmowych (głównie bazaltów i gabr).
Miejsca występowania:
- Na świecie: USA – New Yersey, Massachusetts, Michigan, Wirginia, Kanada – Quebec, Australia – k. Sydney, Namibia – Doros, RPA – Cradoc w Namaqua, Rosja – Ural, Zabajkale, Indie, Pakistan, Chiny.
- W Europie: Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Czechy, Włochy.
- W Polsce: Występuje wśród produktów przeobrażenia hydrotermalnego skał magmowych (pegmatytów), a także jako składnik żył tnących amfibolity, łupki amfibolowe, – okolice Świdnicy, Dzierżoniowa, Ząbkowic Śląskich, ekologity Gór Śnieżnickich i Gór Sowich oraz szczelin w obrębie skał metamorficznych Dolnego Śląska. Występuje również w cieszynitach i granitach tatrzańskich.
Skała prehnitowa znana jest z Jordanowa Śląskiego k. Sobótki.
Zastosowanie
Ma znaczenie naukowe (określanie warunków i charakteru przemian metamorficznych) oraz kolekcjonerskie. Wykorzystywany czasami w jubilerstwie (szlif fasetkowy, szlif kaboszonowy). Zazwyczaj wyrabia się z niego paciorki do naszyjnków, drobną galanterie ozdobną oraz niewielkie rzeźby.
Bibliografia
- W. Heflik, L. Natkaniec-Nowak: Minerały Polski. Antykwa, 1998.
- J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.
- Britannica: science/prehnite
- Universalis: prehnite
- БРЭ: 3175891
- SNL: prehnitt
- Catalana: 0134206
- identyfikator minerału w Mindat: 3277