Ranunculus sphaerospermus
Systematyka[1][2] | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | rośliny | ||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | okrytonasienne | ||
Klasa | Magnoliopsida | ||
Nadrząd | jaskropodobne | ||
Rząd | jaskrowce | ||
Rodzina | jaskrowate | ||
Rodzaj | jaskier | ||
Gatunek | Ranunculus sphaerospermus | ||
Nazwa systematyczna | |||
Ranunculus sphaerospermus Boiss. & Blanche Diagn. Pl. Orient. II, 5: 6 1856[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
najmniejszej troski | |||
|
Ranunculus sphaerospermus Boiss. & Blanche – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Występuje naturalnie we wschodniej części Europy Południowej, w Azji Zachodniej i Środkowej oraz w północno-wschodniej części Afryki[5][6].
Rozmieszczenie geograficzne
Rośnie naturalnie we wschodniej części Europy Południowej, w Azji Zachodniej i Środkowej oraz w północno-wschodniej części Afryki. Rośnie między innymi w Serbii, Albanii, Bułgarii, Grecji, Egipcie, Turcji, na Cyprze, Kaukazie, w Libanie, Izraelu, Iraku, Iranie, Nepalu, czy północnej części Indii[6][7]. W Bułgarii gatunek ten ma bardzo ograniczony zasięg występowania. Występuje na Nizinie Górnotrackiej, w gminie Swilengrad, wzdłuż rzeki Marica. Został odnotowany także na wybrzeżu Morza Czarnego[7]. Na Cyprze ma status gatunku autochtonicznego. Występuje na terenie całej wyspy oprócz jej zachodniej części, gór Kierinia i półwyspu Karpas[8]. W Turcji rośnie w zachodniej i południowej części kraju[9]. W Izraelu występuje powszechnie w Dolinie Kinaret, natomiast na Wzgórzach Golan i w Dolinie Hula jest spotykany bardzo rzadko[10].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina jednoroczna, wodna[6]. Łodyga jest naga i dorasta do 30–40 cm wysokości[7].
- Liście
- Mierzą 5–10 cm długości[7]. Podzielone są na włosowato cienkie odcinki, trójdzielne, przy czym łatka środkowa jest krótsza od bocznych[6].
- Kwiaty
- Pojedyncze, rozwijają się w kątach pędów. Dorastają do 2–3 cm średnicy. Mają 5 owalnych działek kielicha, które dorastają do 2–5 mm długości. Pięć białych płatków o długości 4–12 mm (są dwa razy dłuższe od działek kielicha) ma kształt stożkowato odwrotnie owalny. Kwiaty osadzone są na szypułkach o długości 7–8 cm[6][7].
- Owoce
- Nagie niełupki o kulistym kształcie i długości 1 mm, z lekko zakrzywionym dzióbkiem[6][7].
Biologia i ekologia
Rośliny tego gatunku występują na terenach nizinnych w rowach, stawach i na bagnach[6]. Kwitną od kwietnia do lipca, natomiast owoce pojawiają się od lipca do września[7].
Ochrona
W bułgarskiej wersji Czerwonej księgi gatunków zagrożonych został zaliczony do kategorii gatunków krytycznie zagrożonych (Critically Endangered – CR). Jego siedliska odznaczają się dużą specyfiką. Jako główne zagrożenie wymieniono osuszanie podmokłych miejsc, które są naturalnym środowiskiem dla tego gatunku. Ma on niską zdolność reprodukcyjną i słabe zdolności do migracji. Jego populacje są zwykle niewielkie. Jego siedliska chronione bywają na obszarach Natura 2000[7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-30] (ang.).
- ↑ a b Ranunculus sphaerospermus Boiss. & Blanche. The Plant List. [dostęp 2015-06-06]. (ang.).
- ↑ Ranunculus sphaerospermus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Ranunculus sphaerospermus – Maps. Encyclopedia of Life. [dostęp 2015-06-06]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Ranunculus sphaerospermus. Plantes & botanique. [dostęp 2015-06-06]. (fr.).
- ↑ a b c d e f g h Svetlana Bancheva: Ranunculus sphaerospermus. ecodb.bas.bg. [dostęp 2015-06-06]. (ang.).
- ↑ Ranunculus sphaerospermus. Flora of Cyprus — a dynamic checklist. [dostęp 2015-06-06]. (ang.).
- ↑ Ranunculus sphaerospermus Boiss. et Balanche. Türkiye Bitkileri Veri Servisi. [dostęp 2015-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 lutego 2017)]. (ang.).
- ↑ Ranunculus sphaerospermus Boiss. & Blanche. Flora of Israel Online. [dostęp 2015-06-06]. (ang.).