Rostkowice (województwo opolskie)

Ten artykuł dotyczy wsi w województwie opolskim. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Rostkowice

wieś
Widok wsi
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	prudnicki
Gmina	Biała
Liczba ludności (2011)	202[2]
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	48-210[3]
Tablice rejestracyjne	OPR
SIMC	0491535
Położenie na mapie gminy Biała Rostkowice
Położenie na mapie Polski Rostkowice
Położenie na mapie województwa opolskiego Rostkowice
Położenie na mapie powiatu prudnickiego Rostkowice
50°22′55″N 17°44′28″E/50,381944 17,741111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Rostkowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Rosenberg) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała^[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 202 osoby^[2].

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 5 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej. Należy do Euroregionu Pradziad^[5]. Ma charakter rolniczy^[6]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)^[7].

W Rostkowicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,2 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Rostkowic wynoszą 623 mm. Dominują wiatry zachodnie^[8].

Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod polską nazwą Rostkowicze, a także niemiecką Rosenberg podając również nazwy historyczne we fragmencie: „Rosenberg (1467 Rostkowicze, polnisch noch jetzt Rostkowicze)”^[9]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Rostkowice^[10].

W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Rostkowicze (1467), ex villa Rosenberg (1679), ex altero pago dicto Rosenberg (1688), Rosenberg, P[ol.] Rostkowice (1736), Rosenberg, Roskowiz (1784), Rosenberg, Rostkowice (1845), Rostkowicze, niem. Rosenberg (1888), Rostkowice, Rosenberg (1900), Rostkowice – Rosenberg (1939), Rosenberg – Rostkowice, -ic, rostkowicki (1947), Rostkowice, -wic (1982)^[11].

Wieś została założona w połowie XV wieku. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1467^[6]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów^[12]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk^[13]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu serce z cyfrą 3, z którego wyrastały trzy kwiaty, po obu stronach dwie gałązki, a w otoku napis: SIEGEL DER GEMEINDE ROSENBERG / KR. NEUSTADT O/S. (pol. Gmina Rostkowice / Powiat Prudnicki, Górny Śląsk)^[14].

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 399 mieszkańców Rostkowic 16 posługiwało się językiem niemieckim, 379 językiem polskim, a 4 było dwujęzycznych^[15]. Po I wojnie światowej we wsi powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas niej. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Rostkowice znalazły się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem^[16]. Do głosowania uprawnionych było w Rostkowicach 341 osób, z czego 235, ok. 68,9%, stanowili mieszkańcy (w tym 230, ok. 67,4% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 333 głosy (ok. 97,7% uprawnionych), w tym 332 (ok. 99,7%) ważne; za Niemcami głosowało 298 osób (ok. 89,8%), a za Polską 34 osoby (ok. 10,2%)^[17].

Armia Czerwona wkroczyła do Rostkowic 19 marca 1945 w ramach operacji górnośląskiej^[18].

W latach 1945–1950 Rostkowice należały do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Gostomia^[19], a w latach 1954–1972 do gromady Gostomia^[20]. Podlegała urzędowi pocztowemu w Białej^[21].

W 1999 Rostkowice przystąpiły do Programu Odnowy Wsi Opolskiej^[22]. 3 maja 2006 oddano do użytku nową remizę ochotniczej straży pożarnej. Poprzedni obiekt remizy został wyburzony, z wyjątkiem wieży obserwacyjnej^[23].

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków^[24]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Goloki^[25].

• 1871 – 446^[26]
• 1885 – 471^[27]
• 1905 – 376^[28]
• 1910 – 399^[15]
• 1933 – 428^[29]
• 1939 – 422^[29]
• 1966 – 312^[30]
• 1998 – 249^[31]
• 2002 – 234^[31]
• 2009 – 201^[31]
• 2011 – 202^[31]
• 2013 – 204^[32]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest dom nr 32, z XVIII w.^[33]

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Rostkowicach chronione są ponadto^[34]:

• kaplica-dzwonnica
• dom nr 14a

W miejscowości działała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna Rostkowice^[35]. Jej prezesem był między innymi Stanisław Derda.

Rostkowice wraz z całą gminą Biała podlegają pod inspektorat ZUS w Prudniku^[36].

Rostkowice posiadają połączenia autobusowe z Głogówkiem, Prudnikiem. We wsi znajduje się jeden przystanek autobusowy^[37].

Katolicy z Rostkowic należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Solcu (dekanat Biała)^[38].

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Rostkowicach^[39]. Przez Rostkowice przebiega trasa Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej, za przejechanie którego PTTK Prudnik przyznaje odznakę^[40].

12 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Rostkowice prowadziła trasa „Szlakiem Pielgrzyma”^[41].

Przez Rostkowice prowadzą szlaki rowerowe^[42]:

• Trasa rowerowa PTTK nr 261-c: Biała – Stare Miasto – Solec – Olbrachcice – Wierzch – Wilków – Rostkowice – Gostomia – Krobusz – Radostynia – Mokra – Łącznik – Brzeźnica – Górka Prudnicka – Ligota Bialska – Biała
• Trasa rowerowa PTTK nr 262-z: Biała – Stare Miasto – Solec – Rostkowice – Gostomia – Nowa Wieś Prudnicka – Urszulanowice – Moszna – Ogiernicze – Łącznik – Chrzelice – Rzymkowice – Pogórze – Frącki – Brzeźnica – Górka Prudnicka – Ligota Bialska – Biała

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Rostkowicach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej^[43].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 15 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Posterunek Policji w Białej)^[44].

Teren wsi, jak i całej gminy Biała, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa^[45]. Gminę Biała obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG^[46].

• Henryk Engel, burmistrz Białej, Tarnowskich Gór i Prudnika
• Franciszek Górek (1882–1942), ksiądz katolicki

• 
  Spis mieszkańców wsi poległych w I wojnie światowej
• 
  Domy
• 
  Krzyż

• FelixF. Triest FelixF., Topographisches Handbuch von Oberschlesien., Breslau: Wilh. Gottl. Korn, 1864–1865, OCLC 315739117  (niem.), Erste Hälfte, Zweite Hälfte.

• Rostkowice, [w:] Archiwum wycinków prasowych, Instytut Śląski [dostęp 2023-10-09] .