Sandarak
Sandarak – miękka żywica naturalna.
Sandarak występuje w kilku rodzajach w zależności od pochodzenia:
- afrykański – żywica cyprzyka czteroklapowego (Tetraclinis articulata), występującego głównie w Maroku i Algierze[1],
- australijski – żywica cyprysu Callitris sinensis[2],
- niemiecki – żywica jałowca Juniperus communis[2].
oraz w kilku odmianach w zależności od jakości handlowej[2]:
- naturalny – opylony,
- electa – przebrany,
- extrafein – najwyższej jakości.
Sandarak sprzedawany jest w postaci bryłek pokroju kulistego lub obłego o barwie bladożółtej do brunatnej, pokrytych pyłkiem. Jest żywicą o złomie szklistym i przejrzystym. Mięknie w temperaturze 100 °C. Topi się w temperaturze od 145 do 148 °C. Rozpuszcza się zupełnie w alkoholu metylowym, etylowym i amylowym, eterze dietylowym i olejku spikowym. W chloroformie rozpuszcza się w około 45%, a w tetrachlorometanie w około 2%. Werniks sandarakowy w olejku spikowym jest werniksem bardzo wolno schnącym i ma zastosowanie jako składnik spoiwa temperowego i jako werniks końcowy w malowidłach emulsyjnych. Werniks sandarakowy spikowy nie należy używać w połączeniu z olejkiem terpentynowym, gdyż tenże wytrąca sandarak z werniksu. Nie nadaje się także do zastosowania w malowidłach olejnych. Sandarak ma niezwykłą właściwość. Zabezpiecza bowiem miejsce na papierze, w którym wytarto pismo przed rozlewaniem się w tym miejscu atramentu przy ponownym pisaniu. W tym celu należy potrzeć owo miejsce pyłem sandarakowym[2].
Sandarak jest również stosowany jako kadzidło. Jego bryłki umieszcza się na rozgrzanym węgielku trybularzowym i czeka, aż zaczną się topić, uwalniając zapach[potrzebny przypis].
Przypisy
- Britannica: topic/sandarac
- SNL: sandarak