Siatka walcowa
Siatka walcowa – siatka kartograficzna skonstruowana przez flamandzkiego kartografa Merkatora w 1569 roku. Południki i równoleżniki są na niej liniami prostymi i przecinają się pod kątem prostym, tak jak na globusie. Używana jest do przedstawiania kuli ziemskiej lub jej fragmentu w postaci walca.
Siatka powstaje przez rzutowanie powierzchni kuli na powierzchnię walca stycznego do kuli. Zniekształcenia są najmniejsze wzdłuż linii styczności i rosną w miarę oddalania się od niej. Punkt oddalony o 90° od linii styczności nie zostanie odwzorowany.
Dla map pokazujących całą Ziemię i map używanych w nawigacji morskiej walec jest styczny do kuli wzdłuż równika. Dla map wojskowych używa się walca stycznego jak najbliżej miejsca pokazanego na mapie.
Siatka walcowa ma zastosowanie w nawigacji morskiej, powietrznej, militarnej oraz w mapach o skali mniejszej niż 1:250 000 (np. mapa tematyczna przedstawiająca strefy czasowe).
Jej zaletami są: Stosunkowo łatwy pomiar odległości, przedstawienie loksodromy jako linii prostej, małe zniekształcenia przy przedstawianiu niewielkich obszarów.
Wady: Ortodroma jest linią krzywą, duże zniekształcenia przy przedstawianiu obszarów w wysokich szerokościach geograficznych, trudny pomiar odległości na mapach w małej skali, zniekształcenia powierzchni na mapach o małej skali (Grenlandia leżąca blisko bieguna północnego ma powierzchnię zbliżoną do Afryki).
Przekształcenie matematyczne
Dla siatki walcowej prostej siecznej (lub stycznej)
gdzie:
- – równoleżnik sieczności w przypadku siatki stycznej
- – równoleżnik odwzorowywany.
Siatki walcowe nie proste
W praktyce nie stosuje się innych siatek walcowych niż proste jednakże można je wygenerować. Ze względu na duże przekłamania siatki te są bardzo niepraktyczne.
Zobacz też
- siatka stożkowa, siatka centralna, siatka stereograficzna, siatka ortograficzna, odwzorowanie klasyczne, siatka geograficzna, siatka kartograficzna
- odwzorowanie walcowe równokątne