Skaftá
Ujście rzeki Fjaðrá do Skaftá | |||
Kontynent | Europa | ||
---|---|---|---|
Państwo | Islandia | ||
Długość | 115[1] km | ||
Powierzchnia zlewni | 1400[1] km² | ||
Średni przepływ | 122[2] m³/s – farma Skaftárdalur | ||
Źródło | |||
Miejsce | lodowiec Skaftárjökull (część Vatnajökull) | ||
Wysokość | ok. 680 m n.p.m.[3] | ||
Współrzędne | 64°14′42″N 18°05′27″W/64,245000 -18,090833 | ||
Ujście | |||
Recypient | Ocean Atlantycki | ||
Wysokość | 0 m n.p.m. | ||
Współrzędne | 63°39′39″N 17°47′39″W/63,660833 -17,794167 | ||
Położenie na mapie Islandii | |||
|
Skaftá – rzeka w południowej Islandii[3] o długości 115 km i powierzchni dorzecza 1400 km²[1].
Skaftá to rzeka o mieszanym zasilaniu lodowcowym oraz ze źródeł. Większość stanowią wody z topniejącego lodowca Skaftárjökull, we wschodniej części lodowca Vatnajökull, które latem nadają rzece żółtawy odcień. Uzupełniają je wody wypływające z jeziora Langisjór, które dominują w okresie zimowym – woda jest wtedy przezroczysta. Rzeka płynie w kierunku południowo-zachodnim przez obszar historycznej aktywności wulkanów Laki i Eldgjá. W górnym biegu Skaftá zasilają liczne rzeki i strumienie, z których najważniejsza to: Grjótá, Hellisá oraz Syðri- i Nyrðri-Ófæra. Po minięciu najwyżej położonej w górę rzeki farmy Skaftárdalur, rzeka wypływa na nadbrzeżną równinę, gdzie dzieli się na dwie odnogi. Pierwsza z nich, Eldvatn, płynie na zachód i zasila inną rzekę – Kúðafljót. Druga odnoga, Skaftá właściwa, płynie na wschód w okolice miejscowości Kirkjubæjarklaustur. Za nią skręca na południe i uchodzi w postaci estuarium do Oceanu Atlantyckiego[1][3].
Część wód rzek Eldvatn i Skaftá tworzy na równinie nadbrzeżnej kolejne odnogi, które zanikają płynąc przez pole lawowe Skaftáreldahraun, wypływając następnie w postaci źródeł po jego południowej stronie, by jako rzeka Eldvatn ujść do oceanu kilka kilometrów na południe od ujścia Skaftá[1][3].
Na rzece Skaftá średnio co 2 lata zdarzają się powodzie lodowcowe jökulhlaup, wywoływane przez gromadzące się pod lodowcem Vatnajökull wody, topniejące na skutek aktywności geotermalnej. Przepływ rzeki w czasie takiej powodzi może osiągnąć 1500 m³/s w okolicach Skaftárdalur, podczas gdy średnio wynosi on około 115–120 m³/s. Znaczące ilości osadów niesione wówczas przez rzekę nadbudowują nadbrzeżną równinę[1][2].
Od nazwy rzeki pochodzi nazwa gminy Skaftárhreppur, w regionie Suðurland.