Systemy pisma CJK
Ten artykuł od 2017-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Systemy pisma CJK – używane w informatyce określenie systemów pisma wywodzących się z pisma chińskiego (języki chińskie – tradycyjne i uproszczone pismo chińskie, japoński – pismo japońskie) oraz pisma koreańskiego.
Zobacz publikację CJK w Wikibooks |
Skrót CJK pochodzi od pierwszych liter nazw pism:
- chińskiego (hanzi)
- japońskiego (kanji, kana)
- koreańskiego (hangul i hancha)
Cechy tych systemów w porównaniu do pisma łacińskiego:
Systemy pisma CJK | Łaciński system pisma | |
---|---|---|
Rozmiar zestawu znaków | Duży | Niewielki |
Tworzenie nowych znaków | Zwykle przez łączenie dwóch istniejących, historycznie częste, obecnie bardzo rzadkie | Dodawanie znaków diakrytycznych do znaku bazowego |
Zapis na podstawie mowy | Jednoznaczny w przypadku pisma koreańskiego, silnie wieloznaczny w przypadku japońskiego i chińskiego | Jednoznaczny (np. chorwacki) lub umiarkowanie wieloznaczny (np. polski, angielski) |
Odczyt na podstawie pisma | Jednoznaczny w przypadku pisma koreańskiego, umiarkowana wieloznaczność w przypadku japońskiego i chińskiego | Prawie jednoznaczny (np. polski) lub umiarkowanie wieloznaczny (np. angielski) |
Szerokość znaków | Stała, każdy znak zajmuje osobne kwadratowe pole | Zmienna, znaki mogą nawet zachodzić na siebie |
Kierunek pisania | Historycznie z góry do dołu, z prawej do lewej, obecnie również z lewej do prawej, z góry do dołu | Z lewej do prawej, z góry do dołu |
Kolejność znaków | Brak standardowej kolejności, wiele systemów | W każdym języku standardowa kolejność, drobne różnice między poszczególnymi językami |
Znak oznacza zwykle | Sylabę, często koduje znaczenie | Głoskę, znaki bez semantyki |
Zależności między kolejnymi znakami | Słabe, znaki czytane oddzielnie | Silne, częste wieloznaki, czytanie zależne od kontekstu (ang. cat a. cent) |
Interpunkcja | Historycznie brak, obecnie występuje, w pismach chińskim i japońskim brak przerw między wyrazami, w koreańskim, pisanym alfabetem hangul, obowiązkowe przerwy | Obowiązkowe przerwy między wyrazami, dużo znaków interpunkcyjnych |
- p
- d
- e
W innych krajach | |
---|---|
Współczesne odmiany | |
Zobacz też |
|
- p
- d
- e
Alfabetyczne |
| ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Spółgłoskowe (abdżady) | |||||||||||
Półalfabetyczne | |||||||||||
Alfabetyczno-sylabiczne (abugidy) |
| ||||||||||
Sylabiczne |
| ||||||||||
Logograficzne |
| ||||||||||
Nieodczytane (nieznana struktura) | |||||||||||
Protopisma | |||||||||||
Alfabety fonetyczne | |||||||||||
Pseudoalfabety | |||||||||||
Zapis liczb | |||||||||||
Projekty ideograficzne |
|